السجدة ١٨

از الکتاب
کپی متن آیه
أَ فَمَنْ‌ کَانَ‌ مُؤْمِناً کَمَنْ‌ کَانَ‌ فَاسِقاً لاَ يَسْتَوُونَ‌

ترجمه

آیا کسی که باایمان باشد همچون کسی است که فاسق است؟! نه، هرگز این دو برابر نیستند.

ترتیل:
ترجمه:
السجدة ١٧ آیه ١٨ السجدة ١٩
سوره : سوره السجدة
نزول : ٧ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«فَاسِقاً»: خارج از دین خدا. کافر. «لا یَسْتَوُونَ»: برابر و یکسان نیستند. چون مراد از (مَنْ) دسته و گروه است، این فعل به صورت صیغه جمع آورده شده است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

«شیخ طوسى» گویند: ابن ابى لیلى گوید: این آیه درباره امام على بن ابى‌طالب علیه‌السلام و یکى از مردان قریش نازل گردیده است.

دیگرى گوید: درباره على بن ابى‌طالب و ولید بن عقبة بن ابى‌معیط نازل شده و مراد از مؤمن در آیه على علیه‌السلام و منظور از فاسق در آیه ولید بن عقبه است و چنین روایت شده که ولید روزى على علیه‌السلام را ملاقات نمود و گفت: زبان من از زبان تو بازتر و دندان من از دندان تو تیزتر است. على به او گفت: نه چنین است اى فاسق سپس این آیه نازل گردید.[۱]

تفسیر


نکات آیه

۱ - برابر نبودن مؤمن و فاسق، در نظام پاداش الهى، امرى بدیهى و خدشه ناپذیر است. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا لایستوون) همزه «أفمن...» استفهام انکارى است و «لایستوون» نیز بر آن تأکید بیشترى مى کند. گفتنى است: «کاف» در «کمن» تشبیه در جزا است و به قرینه آیات سابق و آیات بعدى (۱۹ و ۲۰)، مراد از نفى تساوى، مى تواند عدم تساوى در پاداش و جزا باشد.

۲ - فرجام ناگوار کافران و عاقبت نیکوى مؤمنان، علامت برابر نبودن آنان با یکدیگر است. (فذوقوا بما نسیتم لقاء یومکم ... فلاتعلم نفس ما أُخفى لهم ... أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا) «فاء» در «أفمن» تفریع بر آیات سابق است که در آنها از کافران و مؤمنان و فرجام و عاقبتشان سخن گفته شده است.

۳ - ایمان و فسق دنیوى، ملاک پاداش و کیفر اخروى است. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا لایستوون)

۴ - خروج از ایمان، فسق است. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا) به قرینه مقابله «مؤمناً» با «فاسقاً» مراد از «فاسقاً» کسانى اند که ایمان ندارند.

۵ - کافران، مردمانى فاسق و تبه کارند. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا) به قرینه مقابله «مؤمناً» و «فاسقاً» و به قرینه آیات پیش که در آنها، مردم به دو دسته کافر و مؤمن تقسیم شده اند، مراد از «فاسقاً» مى تواند کافران باشد. بنابراین، اطلاق «فاسق» بر کافر به خاطر فسق و تبه کارى او است.

۶ - مجرمان، مردمانى فاسق و تبه کارند. (المجرمون ... أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا)

۷ - نزد خدا، ملاک محورى در ارزشگذارى، ایمان است. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا)

۸ - فرجام و عاقبت هر امرى، ملاک تعیین کننده در ارزیابى درستى و یا نادرستى آن است. (أفمن کان مؤمنًا کمن کان فاسقًا) به قرینه این که آیات قبل و بعد این آیه، درباره فرجام مؤمنان و فاسقان است، احتمال قوى دارد که نفى تساوى آنان، از جهت عاقبت شان باشد. بنابراین، ملاک ارزیابى و داورى درباره عدم تساوى دو گروه یاد شده، توجه به فرجام آنها است و این نشان مى دهد که عاقبت، در ارزیابى نقش اساسى دارد.

موضوعات مرتبط

  • ارزشگذارى: ملاک ارزشگذارى ۷، ۸
  • ایمان: اهمیت ایمان ۳، ۷; خروج از ایمان ۴
  • پاداش: ملاک پاداش ۳
  • عمل: اهمیت فرجام عمل ۸; ملاک صحت عمل ۸
  • فاسقان :۵، ۶ کیفر فاسقان ۵، ۶ ۱
  • فسق: اهمیت فسق ۳; موارد فسق ۴
  • کافران: فرجام شوم کافران ۲; فسق کافران ۵
  • کیفر: ملاک کیفر ۳
  • گناهکاران: فسق گناهکاران ۶
  • مؤمنان: پاداش مؤمنان ۱; تفاوت مؤمنان با فاسقان ۱، ۲; حسن فرجام مؤمنان ۲
  • نظام جزایى :۱، ۳

منابع

  1. علاوه بر مفسرین و علماء خاصه طبرى صاحب جامع البیان از عامه مانند آن را از عطاء بن یسار نقل نموده و نیز واحدى یکى دیگر از علماء عامه هم در تفسیر و هم در اسباب النزول خویش و همچنین ابن عساکر از دانشمندان عامه از طریق سعید بن جبیر از ابن عباس روایت مزبور را نقل نموده اند و همچنین ابن عدى و خطیب در تاریخ خود از طریق کلبى او از ابوصالح و او از ابن عباس روایت کرده اند و نیز باز خطیب و ابن عساکر از طریق ابن لهیعة از عمرو بن دینار او از ابن عباس این موضوع را روایت و نقل نموده و گفته اند که فاسق مزبور عقبة بن ابى معیط بوده است نه ولید بن عقبة و نیز موفق بن احمد از علماء عامه بعد از هشت واسطه از کلبى او از ابوصالح و او از ابن عباس این حقیقت را نقل نموده و نیز صاحبان کتاب الاغانى و تابع التراجم از عامه آن را از ابن جبیر و ابن عباس و قتاده نقل و روایت کرده اند.