الحجرات ١٥
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الحجرات ١٤ | آیه ١٥ | الحجرات ١٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لَمْ یَرْتَابُوا»: شک و تردید ننمودهاند. گمان و دودلی به دل راه ندادهاند.
نزول
این آیه در شأن امیرالمومنین على علیهالسلام نازل شده است.[۱]
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۱۸ سوره حجرات
- نهى از مسخره كردن و عيبجويى و بد زبانى كردن
- مقصود از «اجتناب از ظنّ»، کدام ظنّ است؟
- نهى از غیبت و تجسّس عيوب ديگران و بيان مفسدۀ آن ها
- توبه، عامل آمرزش گناهان ياد شده و بلكه مطلق گناهان است
- معانى مختلفى كه براى «شُعُوب» و «قَبَائِل» گفته شده است
- «تقوا»، تنها كرامت و امتياز حقيقى انسان، نزد خداوند است
- معناى اين كه فرمود: به اعراب بگو «ايمان» نياورده ايد، بلكه بگوييد اسلام آورده ايم
- بحث روایتی: رواياتى در ذيل آيات گذشته
- دو روايت در شأن نزول آيه «غیبت»
- زشتی گناه غيبت، از زنا شديدتر است
- رواياتى در توضیح فرق بين اسلام و ايمان
نکات آیه
۱ - مؤمنان واقعى، داراى ایمان به خدا و رسول او و بدور از هرگونه شک و تردید (إنّما المؤمنون الذین ءامنوا باللّه و رسوله ثمّ لم یرتابوا)
۲ - ایمان آمیخته به شک، داخل در مقوله اسلام و نه ایمان واقعى* (و لکن قولوا أسلمنا ... إنّما المؤمنون الذین ... ثمّ لم یرتابوا) با توجه به ارتباط این آیه با آیه قبل، مى توان نتیجه گرفت که خداوند از آن جهت اعراب یاد شده را مؤمن ندانسته و تنها مسلمان شمرده است که آنان، هنوز نسبت به خدا و رسول او در شک بوده اند.
۳ - ایمان به خدا و پیامبر(ص)، ملازم با یکدیگر و تفکیک ناپذیر (إنّما المؤمنون الذین ءامنوا باللّه و رسوله)
۴ - ایثار مال و جان در راه حق، همگام با ایمان ثابت و استوار، نشانه مؤمنان واقعى است. (إنّما المؤمنون الذین ... و جهدوا بأمولهم و أنفسهم)
۵ - ایمان واقعى، داراى ریشه و ثبات در اندیشه و متجلى در عمل و رفتار (إنّما المؤمنون الذین ... ثمّ لم یرتابوا و جهدوا) در آیه شریفه، دو ویژگى براى مؤمن واقعى، بیان شده است. یکى از آن دو به باور و اندیشه (لم یرتابوا...) و دیگرى به عمل بازمى گردد (جاهدوا...).
۶ - جهاد با مال و جان در راه خدا، نشانه یقین و استوارى ایمان انسان (ثمّ لم یرتابوا و جهدوا بأمولهم و أنفسهم) چنانچه «و جاهدوا» در مقام نشان دادن مصداق و نمود یقین مؤمنان باشد - که از «لم یرتابوا» استفاده مى شود - برداشت بالا قابل استفاده است.
۷ - وجود شک و دلبستگى به مال و جان در میان اعراب، دلیل رد ادعاى ایمان آنان از سوى خداوند (قل لم تؤمنوا ... إنّما المؤمنون ... ثمّ لم یرتابوا و جهدوا بأمولهم و أنفسهم)
۸ - در راه خدا بودن، ملاک ارزش هر جهاد و ایثار (و جهدوا بأمولهم و أنفسهم فى سبیل اللّه)
۹- جان و مال، پرجاذبه ترین امور در زندگى انسان (و جهدوا بأمولهم و أنفسهم) خداوند، از میان جاذبه هاى زندگى، فقط به جان و مال اشاره کرده است و چشم پوشى از آن را نشانه ایمان استوار دانسته است.
۱۰ - ثبات در باورهاى دینى و جهاد همه جانبه در راه خداوند، گواه صداقت انسان در ادعاى ایمان (إنّما المؤمنون الذین ... ثمّ لم یرتابوا و جهدوا ... أولئک هم الصدقون)
موضوعات مرتبط
- اخلاص: آثار اخلاص ۸
- ادعا: ملاک صحت ادعا ۱۰
- اسلام: حقیقت اسلام ۲
- ایمان: آثار ایمان ۵; ادعاى ایمان ۷; ایمان به خدا ۱، ۳; ایمان به محمد(ص) ۱، ۳; حقیقت ایمان ۲; خاستگاه ایمان ۵; نشانه هاى ایمان ۶، ۱۰
- بادیه نشینان: رد ادعاى ایمان بادیه نشینان صدراسلام ۷; شک بادیه نشینان صدراسلام ۷; مال دوستى بادیه نشینان صدراسلام ۷
- جهاد: استقامت در جهاد ۱۰; ملاک ارزش جهاد ۸
- دین: استقامت در دین ۱۰
- رفتار: پایه هاى رفتار ۵
- زندگى: جذابیت زندگى ۹
- مال: جذابیت مال ۹
- مؤمنان: جهاد مؤمنان ۴، ۶; جهادمالى مؤمنان ۴، ۶; نشانه هاى مؤمنان ۴; ویژگیهاى مؤمنان ۱; یقین مؤمنان ۱
منابع
- ↑ تفسیر على بن ابراهیم.