الجاثية ٣٠
| کپی متن آیه |
|---|
| فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذٰلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ |
ترجمه
| الجاثية ٢٩ | آیه ٣٠ | الجاثية ٣١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ»: (نگا: انعام / ).
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۳۷ سوره جاثيه
- رحمت خاص خداوند، نسبت به برخی از مؤمنان
- بدكاران، در حيات و ممات، با مؤمنان برابر نيستند
- ابطال پندار كفّار در يكسان دانستن مرگ نيكوكار و بدكار
- معناى «إله» گرفتن هواى نفس
- آنان که در قیامت دچار خسران می شوند
- توضیحی پیرامون کتابت اعمال و معنای آيه: «هذَا كِتَابُنَا يَنطِقُ عَلَيكُم بِالحَقّ إنّا كُنّا نَستَنسِخُ مَا كُنتُم تَعمَلُون»
- اقوال ديگر مفسران در تفسير اين آيه
- بحث روایتی
- رواياتى درباره كتابت و استنساخ اعمال
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ «30»
پس كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، پروردگارشان آنان را در رحمت خويش داخل مى‌كند، اين است آن رستگارى آشكار.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30)
«1» مجمع البيان (1403 ق- قم) ج 5 ص 80.
جلد 12 - صفحه 60
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا: پس اما آنانكه ايمان آورده‌اند به خدا و تمام آنچه پيغمبر از جانب خدا آورده، وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ: و بجا آوردند كارهاى شايسته از طاعات و عبادات و خيرات و مبرات، فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ: پس داخل فرمايد ايشان را پروردگارشان در رحمت بى‌منتهاى خود كه از جمله آن بهشت با نعيم ابديه است، ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ: اين دخول در رحمت شامله آنست رستگارى آشكارا و ظفر هويدا. آيه شريفه اشعار است به آنكه شايسته مثبت و محقق ايمان است، بنابراين ايمان قولى فقط بدون عمل صالح در آخرت منتج نتيجه نخواهد بود.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قُلِ اللَّهُ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يَجْمَعُكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ «26» وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ يَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ يَوْمَئِذٍ يَخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ «27» وَ تَرى كُلَّ أُمَّةٍ جاثِيَةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعى إِلى كِتابِهَا الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «28» هذا كِتابُنا يَنْطِقُ عَلَيْكُمْ بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنْسِخُ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «29» فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (30)
ترجمه
بگو خدا زنده ميكند شما را پس ميميراند شما را پس جمع ميكند شما را براى روز قيامت نيست شكى در آن ولى بيشتر مردم نميدانند
و براى خدا است پادشاهى آسمانها و زمين و روزى كه بپا ميشود قيامت چنين روز زيان ميكنند اهل باطل و تباه كاران
و مى‌بينى هر دسته‌اى را بزانو در آينده هر دسته‌اى خوانده ميشود بسوى كتابش امروز جزا داده ميشويد آنچه را كه بوديد ميكرديد
اين كتاب ما است سخن ميگويد بر شما بحق همانا ما بوديم كه امر بنوشتن مينموديم آنچه را كه بوديد ميكرديد
پس امّا آنانكه گرويدند و كردند كارهاى شايسته پس داخل ميكند ايشانرا پروردگارشان در رحمتش اين است آن كاميابى آشكار.
تفسير
خداوند متعال در مقام ردّ قول منكرين معاد به پيغمبر خود دستور فرموده كه بگو خداوند شما را از كتم عدم بوجود آورده و زنده نموده پس ميميراند پس جمع ميكند ارواح شما را تا پايان اينعالم كه روز قيامت است و بايد در آنروز زنده شويد و شكّى در آن نيست چون بأدلّه قطعيّه معاد ثابت شده و معلوم است كسيكه قدرت داشته باشد نابودى را بود كند و نابود كند دو مرتبه ميتواند او را بود كند بلكه اعاده هر امرى آسانتر است از ابتداء بآن ولى بيشتر مردم از بيفكرى نميدانند اين امر واضح را و بعيد ميپندارند اعاده را با آنكه معترفند بابتداء و سلطنت حقّه حقيقيّه در آسمانها و زمين از آن حق است پس چگونه نميتواند مرده را زنده كند و روز كه برپا شود قيامت در آنروز اهل عدول از حق
جلد 4 صفحه 642
بباطل و تباه‌كاران خسارت زيادى ميكشند چون در نتيجه صرف عمر عزيز عذاب اليم هميشگى را تحصيل نموده‌اند و مى‌بينى تو اى پيغمبر هر امّت و جماعتى را از امم سابقه و فرق لاحقه كه دينى اختيار نمودند خواه حق باشد خواه باطل از هول محشر و خستگى ايستادن بدو كنده زانو درآيند براى انتظار حساب و بعضى جاثيه را مأخوذ از جثوه بمعناى جماعت دانسته‌اند و گفته‌اند هر امّت و فرقه‌اى مجتمعا حاضر در محشر ميشوند و در هر حال خوانده ميشوند براى مشاهده نامه اعمالشان و خدا ميفرمايد امروز بجزاى اعمالتان خواهيد رسيد اين نوشته ما است كه ملائكه بامر ما نوشته‌اند اعمال شما را براستى و درستى براى شما بيان ميكند چون ما معمولا تمام عمليّات شما را استنساخ مينموديم در دنيا يعنى ملائكه بامر ما مينوشتند و نسخه بردارى ميكردند و از بعضى روايات استفاده ميشود كه استنساخ از روى لوح محفوظ است و در هر حال خداوند بيان حال اهل ايمان و اعمال صالحه را فرموده كه مشمول رحمت حق و داخل در بهشت ميشوند و كاملا كامياب و بهره‌مند ميگردند و بيان احوال كفّار در آيات آتيه بيايد انشاء اللّه تعالى.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ فَيُدخِلُهُم رَبُّهُم فِي رَحمَتِه‌ِ ذلِكَ هُوَ الفَوزُ المُبِين‌ُ (30)
پس امّا كساني که ايمان آوردند و عمل صالح نمودند پس پروردگار آنها آنها را داخل ميكند در رحمت خود اينکه است فوز آشكارا. البته كسي که داخل رحمت الهي شد از عذاب الهي در امان است و هيچ نعمتي از او دريغ نخواهد فرمود، و اينکه وعده الهي است در بسياري از آيات شريفه قرآن و البته وعده الهي تخلف ندارد زيرا خلف وعد قبيح است و محال است از خدا صادر شود بمقتضاي عدلش.
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ اينها كساني هستند که نامه عملشان بدست راست ميافتد.
فَيُدخِلُهُم رَبُّهُم فِي رَحمَتِه‌ِ دخول رحمت امّا در دنيا مغفرت ذنوب، و فوز نعمت و دفع بليّات، و كشف كربات، و قضاء حاجات، و توفيق عبادات، و حفظ از خطرات و امّا در آخرت يسر حساب و ثقل ميزان و عبور از صراط و دخول جنات.
ذلِكَ هُوَ الفَوزُ المُبِين‌ُ چه فوزي بالاتر و بهتر از اينکه است.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 30)- در این آیه مرحله نهائی دادرسی قیامت را بیان می‌کند، آنجا که هرگروهی به نتیجه اعمال خود می‌رسند.
می‌فرماید: «اما کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند پروردگارشان آنها را در رحمت خود وارد می‌کند» (فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فَیُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِی رَحْمَتِهِ).
و در پایان آیه می‌فرماید: «این پیروزی آشکار است» (ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ).
نکات آیه
۱ - مؤمنان نیک کردار، مشمول رحمت پروردگار در قیامت (فأمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیدخلهم ربّهم فى رحمته)
۲ - اعطاى پاداش به مؤمنان و نیک کرداران در قیامت، قبل از حسابرسى بدکرداران * (فأمّاالذین ءامنوا ... و أمّا الذین کفروا ) برداشت یاد شده بدان احتمال است که تقدم در بیان، بیانگر تقدم خارجى نیز باشد.
۳ - شمول رحمت و حمایت خداوند، نسبت به اهل ایمان و عمل صالح، پس از حسابرسى آنان (کلّ أمّة تدعى إلى کتبها ... فأمّا الذین ءامنوا و عملواالصلحت فیدخلهم ربّهم فى رحمته)
۴ - مؤمنان نیک کردار، مشمول رحمت حق در پى مشاهده نگرانى هاى همگانى قیامت* (و ترى کلّ أمّة جاثیة ... فأمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیدخلهم) برداشت بالا بدان احتمال است که «فأمّا الذین...» تفریع بر «ترى کلّ أمّة جاثیة» باشد.
۵ - قیامت، صحنه نمود حاکمیت اراده خداوند (فأمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیدخلهم ربّهم ) تعبیر به «یدخلهم» گویاى این حقیقت است که بهره مند ساختن مردم از رحمت اخروى، کار خدا و وابسته به او است. در غیر این صورت، مى فرمود: «یدخلون فى رحمته ...».
۶ - همراهى ایمان با عمل صالح، مایه برخوردارى از رحمت خداوند، در آخرت (فأمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیدخلهم ربّهم فى رحمته)
۷ - بهشت، تجلى رحمت الهى در قیامت (فیدخلهم ربّهم فى رحمته ) بنابراین که مراد از «رحمت» بهشت باشد، برداشت بالا به دست مى آید.
۸ - شمول رحمت حق در قیامت نسبت به مؤمنان صلاح پیشه، نمودى از ربوبیت او (فأمّا الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیدخلهم ربّهم فى رحمته) به کار رفتن واژه «ربّ» و اضافه آن به «هم»، بیانگر مطلب یاد شده است.
۹ - احاطه و فراگیرى رحمت الهى، نسبت به مؤمنان در قیامت (فیدخلهم ربّهم فى رحمته) تعبیر «یدخلهم...» مى رساند که شمول رحمت حق نسبت به مؤمنان نیک کردار، محدودیتى ندارد و آنان داخل در رحمت او و مستغرق در آن مى شوند.
۱۰ - برخوردارى انسان از رحمت گسترده الهى در قیامت، رستگارى واقعى و آشکار (فیدخلهم ربّهم فى رحمته ذلک هو الفوز المبین) برداشت بالا با توجه به ضمیر فصل «هو» است که تأکید را افاده کرده و رستگارى واقعى را مى نمایاند.
۱۱ - انسان، در اشتیاق رستگارى و نیازمند راهنمایى، براى تشخیص راه ها و مصادیق آن (ذلک هو الفوز المبین) تأکید با ضمیر فصل در زمینه نمایاندن رستگارى راستین، نشانگر آن است که اولاً انسان در نهاد خودش، عشق به رستگارى دارد و ثانیاً دستیابى به آن، نیازمند هدایت و راهنمایى است.
موضوعات مرتبط
- انسان: علایق انسان ۱۱; نیازهاى معنوى انسان ۱۱
- ایمان: آثار ایمان ۶
- بهشت: عظمت بهشت ۷
- حمایت خدا: مشمولان حمایت خدا ۳
- خدا: رحمت اخروى خدا ۷; زمینه رحمت اخروى خدا ۶; نشانه هاى حاکمیت اراده خدا ۵; نشانه هاى ربوبیت خدا ۸; نشانه هاى رحمت خدا ۷
- رحمت: مشمولان رحمت اخروى خدا ۴، ۱۰; مشمولان رحمت خدا ۱، ۳، ۸، ۹
- رستگارى: رستگارى آشکار ۱۰
- صالحان: پاداش اخروى صالحان ۲; حسابرسى صالحان ۳; رحمت بر صالحان ۱، ۴، ۸; فضایل اخروى صالحان ۱، ۴، ۸; فضایل صالحان ۳; وقت پاداش صالحان۲
- علایق: آثار علاقه به رستگارى ۱۱
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۶
- قیامت: اضطراب در قیامت ۴; ظهور حقایق در قیامت ۵; ویژگیهاى قیامت ۵
- گناهکاران: حسابرسى اخروى گناهکاران ۲
- مؤمنان: پاداش اخروى مؤمنان ۲; حسابرسى مؤمنان ۳; رحمت بر مؤمنان ۱، ۴، ۸، ۹; فضایل اخروى مؤمنان ۱، ۴، ۸، ۹; فضایل مؤمنان ۳; وقت پاداش مؤمنان ۲
- نیازها: نیاز به هدایت ۱۱
منابع
