البقرة ٨٤

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ إِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَکُمْ‌ لاَ تَسْفِکُونَ‌ دِمَاءَکُمْ‌ وَ لاَ تُخْرِجُونَ‌ أَنْفُسَکُمْ‌ مِنْ‌ دِيَارِکُمْ‌ ثُمَ‌ أَقْرَرْتُمْ‌ وَ أَنْتُمْ‌ تَشْهَدُونَ‌

ترجمه

و هنگامی را که از شما پیمان گرفتیم که خون هم را نریزید؛ و یکدیگر را از سرزمین خود، بیرون نکنید. سپس شما اقرار کردید؛ (و بر این پیمان) گواه بودید.

ترتیل:
ترجمه:
البقرة ٨٣ آیه ٨٤ البقرة ٨٥
سوره : سوره البقرة
نزول : ٥ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٨
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لا تَسْفِکُونَ»: نمی‌ریزید. «دِمَآءَ»: جمع دَم، خونها. «دِیَار»: جمع دار، خانه‌ها. سرزمینها.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]

شأن نزول:[۲]

«شیخ طوسی» گوید: بعضى از مفسرين گويند كه اين آيه درباره يهود بنى‌قريظه و بنى‌النضير نازل شده زيرا خداوند در كتاب تورات خونريزى را حرام كرده بود و به آنان دستور داده بود كه اسيران را وانگذارند تا اين كه كشته نشوند و بر كسى چيره نشده و او را اخراج ننمايند ولى آن‌ها برخلاف دستور كتاب رفتار كرده بودند.[۳]

تفسیر

نکات آیه

۱ - بنى اسرائیل، از ناحیه خداوند عهدها و پیمانهایى را بر عهده داشتند. (و إذ أخذنا میثقکم)

۲ - پرهیز از کشتن و ریختن خون یکدیگر، از عهدها و پیمانهاى خداوند با بنى اسرائیل (و إذ أخذنا میثقکم لاتسفکون دماءکم) جمله «لاتسفکون دماءکم» (خون [همکیشان] خود را نریزید) جمله اى خبرى است و مراد از آن انشا مى باشد; یعنى، خونریزى نکنید.

۳ - آواره نساختن و بیرون نکردن دیگران از دیار و کاشانه، از پیمانهاى خدا با بنى اسرائیل (و إذ أخذنا میثقکم ... لاتخرجون أنفسکم من دیرکم) «دار» به معناى خانه است. به شهر و محله نیز «دار» گفته مى شود. بنابراین دیار (جمع دار) به معناى خانه ها، شهرها و محله هاست.

۴ - داشتن وطن و سرپناه از حقوق ملتها و جوامع بشرى است.* (من دیرکم) قرآن با اضافه کردن کلمه «دیار» به «کم» و نسبت دادن خانه و وطن به انسانها (دیارکم = خانه هایتان و وطنتان) این حقیقت را امضا و تثبیت مى کند که: هر ملت و طایفه اى این حق را دارد که در سرزمینى سکنا گزیند و محلى را براى زندگى انتخاب کند.

۵ - بنى اسرائیل به عهدهایى که خداوند با آنان داشت معترف بوده، بر آن گواهى مى دهند. (و إذ أخذنا میثقکم ... ثم أقررتم و أنتم تشهدون)

۶ - کشتن مؤمنان به آیین الهى، از محرمات مؤکّد است. (لاتسفکون دماءکم) هر چند آیه بیانگر میثاقهاى خدا با بنى اسرائیل است، ولى بیان آن در قرآن، نشانه آن است که رعایت آنها وظیفه همه مخاطبان قرآن مى باشد.

۷ - بیرون کردن موحدان از کاشانه و دیارشان و آواره ساختن ایشان، از محرمات مؤکّد الهى است. (و لاتخرجون أنفسکم من دیرکم) جمله «لاتخرجون ...» ([همکیشان] خود را از خانه هایشان بیرون نمى کنید) همانند جمله «لاتسفکون ...» جمله خبرى است در مقام انشا; یعنى، «... بیرون نکنید». ایراد جمله خبرى در مقام انشا براى رساندن تأکید است.

۸ - هر ملت و جامعه اى به منزله پیکرى واحد است و افراد آن به منزله اجزاى آن هستند. (لاتسفکون دماءکم و لاتخرجون أنفسکم من دیرکم) مقصود از جمله هاى فوق (لا تسفکون ...) خودکشى و بیرون راندن خویش نیست; بلکه مقصود کشتن یکدیگر و بیرون راندن طایفه اى است طایفه دیگر را. تعبیر کردن از دیگران به خویشتن، حکایت از آن دارد که: افراد یک ملت و معتقدان به یک آیین، به منزله یک امت واحد هستند.

موضوعات مرتبط

  • احکام: ۶، ۷
  • انسان: حقوق انسان ها ۴
  • بنى اسرائیل: اقرار بنى اسرائیل ۵; عهد خدا با بنى اسرائیل ۱، ۲، ۳، ۵; گواهى بنى اسرائیل ۵
  • تبعید: اجتناب از تبعید ۳
  • جامعه: حقوق جوامع جامعه ۴; وحدت جامعه ۸
  • حقوق: حق مسکن ۴; حق وطن ۴
  • قتل: اجتناب از قتل ۲
  • مؤمنان: حرمت تبعید مؤمنان ۷; حرمت قتل مؤمنان ۶; مقامات مؤمنان ۶، ۷
  • محرمات: ۶، ۷

منابع

  1. طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌۱، ص ۱۱۱.
  2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۱۶.
  3. چنان كه در آيه بعد بيان مي‌فرمايد.