البقرة ٢٧١

از الکتاب
کپی متن آیه
إِنْ‌ تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ‌ فَنِعِمَّا هِيَ‌ وَ إِنْ‌ تُخْفُوهَا وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَکُمْ‌ وَ يُکَفِّرُ عَنْکُمْ‌ مِنْ‌ سَيِّئَاتِکُمْ‌ وَ اللَّهُ‌ بِمَا تَعْمَلُونَ‌ خَبِيرٌ

ترجمه

اگر انفاقها را آشکار کنید، خوب است! و اگر آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید، برای شما بهتر است! و قسمتی از گناهان شما را می‌پوشاند؛ (و در پرتو بخشش در راه خدا، بخشوده خواهید شد.) و خداوند به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است.

ترتیل:
ترجمه:
البقرة ٢٧٠ آیه ٢٧١ البقرة ٢٧٢
سوره : سوره البقرة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٤
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِن تُبْدُوا»: اگر آشکار سازید. «صَدَقَات»: بذل و بخششها. «فَنِعِمَّا هِیَ»: چه خوب! مراد این است که آشکار ساختن بذل و بخششها پسندیده است. «یُکَفِّرُ»: محو و نابود می‌کند. می‌زداید. «سَیِّئَات»: نابکاریها. زشتیها. مراد گناهان کوچک و بزرگ است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


نکات آیه

۱ - صدقه آشکار، عملى نیک و ارزشمند (ان تبدوا الصّدقات فنعمّا هى)

۲ - سود افزونتر صدقه پنهانى براى شخص انفاق کننده، نسبت به صدقه آشکار (ان تبدوا الصّدقات فنعمّا هى و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) به نظر مى رسد کلمه «لکم» بیانگر این معناست که صدقه پنهانى براى شخص صدقه دهنده بهتر باشد; چون احتمال ریا و امثال آن کمتر است; نه اینکه به طور کلّى صدقه پنهانى ارزشمندتر از صدقه آشکار باشد.

۳ - ارزش برتر صدقه پنهانى، نسبت به صدقه آشکار (ان تبدوا ... و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) بنابراینکه کلمه «لکم» قرینه براى ارزشمندتر بودن صدقه پنهانى براى شخص صدقه دهنده نباشد و به اطلاق آیه نظر شود.

۴ - اولویت تأمین زندگى نیازمندان به وسیله صدقات، نسبت به سایر مصارف (ان تبدوا الصّدقات ... و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) از تخصیص به ذکر «فقراء» در بین تمام مصارف - که قطعاً صدقات مصارف دیگرى نیز دارند - اولویّت آنان استفاده مى گردد.

۵ - ارزش حفظ شخصیّت انسانها (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) به نظر مى رسد از جمله حکمتهاى برترى صدقه پنهانى، تأمین حفظ شخصیت و آبروى مستمندان باشد; چون هدف از صدقه، رفع نیاز مردم است و مردم به حفظ آبروى خویش نیازمندترند.

۶ - بهره گیرى قرآن از نفع طلبى انسان، براى عملِ به نیکیها (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم)

۷ - صدقه پنهانى به فقرا، کفاره برخى گناهان (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء ... و یکفّر عنکم من سیّئاتکم)

۸ - آگاهى گسترده خداوند به اعمال انسان (و اللّه بما تعملون خبیر)

۹ - توجّه به دانایى گسترده خداوند بر اعمال، برانگیزنده آدمى به انفاق (ان تبدوا الصّدقات ... و اللّه بما تعملون خبیر)

۱۰ - پرهیز از ریا و منّت و آزار، از حکمتهاى ارزش برتر صدقه پنهانى (لا تبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الاذى کالّذى ینفق ماله رئاء النّاس ... و ان تخفوها) در آیات سابق، پاداش انفاق را در گرو «فى سبیل اللّه» بودن و پرهیز از ریا و منّت و آزار شمرد; چون صدقه پنهانى تأمین کننده این معیار است، لذا داراى ارزش برتر خواهد بود.

روایات و احادیث

۱۱ - حسن پرداخت صدقات واجب (زکات)، به صورت آشکار و پرداخت صدقات مستحب، به صورت پنهان (ان تبدوا الصّدقات) امام باقر (ع) درباره آیه «ان تبدوا ... » فرمود: هى یعنى الزکاة المفروضة. و در پاسخ سؤال از «و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء» فرمود: یعنى النافلة ...[۱].

موضوعات مرتبط

  • احکام: فلسفه احکام ۱۰
  • ارزشها: ۱، ۳، ۵
  • انسان: عمل انسان ۸ ; منفعت طلبى انسان ۶
  • انفاق: آداب انفاق ۱، ۲، ۳، ۱۰ ; اولویّت در انفاق ۴ ; پاداش انفاق ۷ ; زمینه انفاق ۹ ; فضیلت انفاق ۳
  • انگیزش: عوامل انگیزش ۶، ۹
  • تربیت: روش تربیت ۶
  • خدا: علم خدا ۸، ۹
  • زکات: پرداخت زکات ۱۱
  • شخصیّت: ارزش شخصیّت ۵
  • صدقه: آداب صدقه ۱۱ ; صدقه پنهانى ۲، ۳، ۷، ۱۰، ۱۱ ; صدقه واجب ۱۱ ; فضیلت صدقه ۱، ۳، ۱۰ ; مصارف صدقه ۴
  • علم: آثار علم ۹
  • عمل: عمل صالح ۱
  • فقیر: تأمین فقیر ۴، ۷ ; نیاز فقیر ۴
  • گناه: کفاره گناه ۷
  • نیکى: زمینه نیکى ۶

منابع

  1. کافى، ج ۴، ص ۶۰، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۸۹- ، ح ۱۱۴۵.