أَرْذَل
«أَرْذَل» از مادّه «رذل» به معناى چیز پست و نامطلوب است. و منظور از «أَرْذَلِ الْعُمُرِ» سنین بسیار بالاست که ناتوانى و نسیان، وجود انسان را فرا مى گیرد به حدى که قادر به انجام حوائج ابتدایى خود نیست; و به همین دلیل، قرآن آن را سال هاى نامطلوب عمر شمرده است. بعضى از مفسران، آن را سن 75 سالگى و بعضى 90 سالگى، و بعضى 95 سالگى شمرده اند; ولى حق آن است که سن معینى ندارد و نسبت به اشخاص متفاوت است. به تعبیر دیگر، منظور از ارذل العمر، نامطلوب ترین دوران هاى عمر انسان مى باشد که به نهایت پیرى مى رسد، و به گفته قرآن علوم و دانش هاى خود را به کلّى فراموش مى کند;و درست همانند یک کودک مى شود.
ریشه کلمه
- رذل (۴ بار)
قاموس قرآن
ناپسند. رذل و زذال آنست كه در اثر پليدى ناپسند باشد. (مفردات) صحاح آن را دون و خسيس گفته. ارذل اسم تفضيل رذل و رذيل است [نحل:70]. [شعراء:111]. گفتند: آيا به تو ايمان بياوريم حال آن كه پليدترها از تو پيروى كردهاند. جمع ارذل نيز آمده است [هود:27].
