ابراهيم ٣٩
ترجمه
| ابراهيم ٣٨ | آیه ٣٩ | ابراهيم ٤٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«وَهَبَ»: عطا کرد. «عَلَی الْکِبَرِ»: با وجود پیری و قطع امید از داشتن فرزند. «سَمیع»: شنونده. پذیرنده.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۵ - ۴۱،سوره ابراهيم
- انعام به فرزندان ابراهيم (ع )، نمونه اى ديگر از انعام هاى خداى عزيز و حميد
- استظهار اينكه ابراهيم (ع ) دو بار از خداوند براى ((مكه )) امنيت طلبيده است
- امنيتى كه ابراهيم (ع ) براى مكه خواست امنيت تشريعى بوده است
- درخواست ابراهيم (ع ) از خدا كه او و فرزندانش را از بت پرستى دور بدارد
- مقصود از ((بنى )) كه ابراهيم (ع ) براى خود و آنان دورى از پرستش بتها را درخواستنمود
- مراد از تبعيت در جمله : ((فمن تبعنى فانه منى )) پيروى هم در اعتقاد و هم درعمل است
- ابراهيم (ع ) پيروى و تبعيت را ملاك انتساب افراد به خود دانست
- بى پايگى اشكالاتى كه درباره دعاى ابراهيم (ع ) مطرح شده
- ضعف پاسخهاى داده شده به اشكال فوق
- اشكال ديگرى بر كلام ابراهيم و بيان ضعف پاسخهاى داده شده به آن
- دعاى ابراهيم (ع ) بعد از بناى كعبه و ساخته و آباد شدن مكه بوده است
- نكته شايان توجه در دعاهاى ابراهيم (ع )
- دلالت آيه بر اينكه ((آزد)) پدر ابراهيم نبوده است
- (روايتى در ذيل آياتى كه دعاى ابراهيم (ع ) را حكايت مى كنند)
نکات آیه
۱- حضرت ابراهیم(ع) به سبب فرزنددار شدنش در سالخوردگى، خدا را حمد و ستایش کرد. (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق)
۲- حمد و ستایش، مخصوص خدا و شایسته مقام اوست. (الحمد لله)
۳- ستایش از هر موجودى، ستایش خداوند است.* (الحمد لله) الف و لام «الحمد» براى جنس است. بنابراین، مى توان گفت که مقصود از حمد این است که همه ستایشها بازگشتش به ستایش خداوند است; زیرا ستایش از هر چیزى به سبب کمالى است که در آن وجود دارد و هر کمالى از ناحیه خداوند است.
۴- اسماعیل و اسحاق(ع)، فرزندان حضرت ابراهیم(ع) و هدیه و بخشش الهى به او بود. (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق)
۵- حمد و ستایش خداوند براى نعمتها و بخششهاى مهم و غیرمترقبه، امرى است شایسته و بایسته (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق)
۶- برشمردن و به زبان آوردن نعمتها به هنگام حمد و ستایش خداوند، امرى پسندیده و از آداب دعاست. (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق)
۷- وجود فرزند، نعمت الهى و شایسته حمد و سپاس است. (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق)
۸- اسماعیل(ع)، پیش از اسحاق(ع) به دنیا آمد و از نظر سنى بزرگتر از او بود. (وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق) از تقدم ذکرى اسماعیل(ع) بر اسحاق(ع) در این آیه و آیات مشابه تقدم سنى استفاده مى شود و تاریخ نیز مؤید این برداشت است.
۹- نقش مؤثر دعا در فرزنددار شدن انسان، حتى در سالخوردگى و هنگام یأس از تأثیر عوامل طبیعى (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۰- امکان فرزنددار شدن انسان در سالخوردگى و هنگام یأس از تأثیر عوامل طبیعى، با اراده و مشیت الهى (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۱- حضرت ابراهیم(ع) قبل از تولد اسماعیل و اسحاق(ع) از خداوند خواستار فرزند شده بود. (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۲- اسحاق و اسماعیل(ع)، ثمره استجابت دعاى حضرت ابراهیم(ع) (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۳- حضرت ابراهیم(ع) تا سالخوردگى فاقد فرزند و از فرزنددار شدنش از راه عوامل طبیعى و عادى مأیوس بود. (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۴- نقش مؤثر دعا در کنار دیگر عوامل طبیعى، براى تأمین نیازها و خواسته هاى انسان (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۵- دعا، راه امیدى براى مأیوس شدگان از عوامل طبیعى و عادى در رسیدن به مطلوب خویش (الحمد لله الذى وهب لى على الکبر إسمعیل و إسحق إن ربّى لسمیع الدعاء)
۱۶- خداوند، شنوا و اجابت کننده دعاست. (إن ربّى لسمیع الدعاء)
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): اجابت دعاى ابراهیم(ع) ۱۲; حمدهاى ابراهیم(ع) ۱; دعاى ابراهیم(ع) ۱۱; فرزند بزرگ ابراهیم(ع) ۸; فرزندان ابراهیم(ع) ۴; فرزنددارى ابراهیم(ع) ۱۲، ۱۳; یأس ابراهیم(ع) ۱۳
- اسحاق(ع) ۴: تاریخ ولادت اسحاق(ع) ۴ ۸; ولادت اسحاق(ع) ۴ ۱۱
- اسماعیل(ع) ۴: تاریخ ولادت اسماعیل(ع) ۴ ۸; ولادت اسماعیل(ع) ۴ ۱۱
- امیدوارى: زمینه امیدوارى ۱۵
- انسان: تأمین نیازهاى انسان ۱۴
- پیرى: فرزنددارى در پیرى ۱، ۹، ۱۰، ۱۳
- حمد: آداب حمد خدا ۶; اهمیت حمد خدا ۵، ۷; حمد خدا ۱، ۲، ۳
- خدا: آثار اراده خدا ۱۰; آثار مشیت خدا ۱۰; اختصاصات خدا ۲; بیان نعمتهاى خدا ۶; شنوایى خدا ۱۶; عطایاى خدا ۴; نعمتهاى خدا ۷
- دعا: آثار دعا ۹، ۱۴; آداب دعا ۶; اجابت کننده دعا ۱۶; فلسفه دعا ۱۵
- شکر: اهمیت شکر نعمت ۷
- عمل: عمل پسندیده ۵، ۶
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۱۴
- موجودات: مدح موجودات ۳
- نعمت: نعمت فرزند ۷
- نیازها: عوامل مؤثر در تأمین نیازها ۱۴
- یأس: یأس از عوامل طبیعی ۸، ۱۰، ۱۵
