التوبة ١١٦
ترجمه
التوبة ١١٥ | آیه ١١٦ | التوبة ١١٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِن دُونِ اللهِ»: سِوای خدا. بجز خدا.
تفسیر
- آيات ۱۲۳ - ۱۱۱، سوره توبه
- وعده قطعى بهشت به كسانى كه در راه خدا با جان و مال خود جهاد مى كنند (ان الله اشترى )
- وضع و وصف فردى و اجتماعى مؤ منين
- سبب عدم جواز استغفار براى مشركين لغو بودن استغفار براى آنان است
- علت وجوب تبرى از دشمنان خدا، و اشاره به عموميت اين حكم
- وجه اينكه توبه (بازگشت ) خدا به پيامبر (ص ) و مهاجرين انصار ،قبل از ذكر توبه خدا به سه نفرى كه از جنگ تبوك تخلف كردند در آيه وارد شده وبيان مراد از توبه خدا در اين موارد
- بيان مقصود از توبه در هر يك از مواردى كه در آيات مورد بحث تكرار شده
- معناى اينكه فرمود: با صادقين باشيد (...و كونوا مع الصادقين )
- پاداش مجاهدان ، و مراد از جمله : (( ليجزيهم الله احسن ما كانوا يعملون ))
- توضيح آيه نفر (فلولا نفر من كل فرقة منهم طائفة ... )) و بيان آنچه كه از آن استنباط مى شود
- (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته )
- روايتى درباره مشقات و سختى هايى كه مسلمانان در راه تبوك تحمل نمودند
نکات آیه
۱ - خداوند، تنها مالک و فرمانرواى آسمانها و زمین (إن اللّه له ملک السموت و الأرض)
۲ - جهان آفرینش، داراى آسمانهاى متعدد (له ملک السموت و الأرض)
۳ - علم گسترده خداوند، لازمه فرمانروایى او بر سراسر هستى (إن اللّه بکل شىء علیم. إن اللّه له ملک السموت و الأرض) برداشت فوق مبتنى بر این است که جمله «إن اللّه له ملک ...» در مقام تعلیل براى «إن اللّه بکل شىء علیم» باشد.
۴ - مرگ و حیات مستمر در جهان هستى، متکى به اراده و مشیّت خداوند است. (إن اللّه ... یحیى و یمیت) استمرار حیات و مرگ از به کارگیرى فعل مضارع (یحیى و یمیت) استفاده مى شود.
۵ - خداوند، قائم به ذات خویش و داراى حیات ازلى (إن اللّه له ملک السموت و الأرض یحیى و یمیت) تنها مالک، فرمانروا و حیات بخش جهان هستى خداوند است; پس جز او عاملى براى حیات وجود ندارد و در نتیجه ذات او قائم به خویش و حیات او ازلى است.
۶ - حیات و مرگ مستمر در جهان، جلوه اى از حاکمیت مطلق الهى بر هستى (إن اللّه له ملک السموت و الأرض یحیى و یمیت)
۷ - براى انسانها، هیچ سرپرست و یاورى جز خداوند نیست. (و ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لانصیر)
۸ - گرایش طبیعى انسانها به قدرتى فراتر و نیرومند، براى اتکا به او (و ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لانصیر) اینکه خداوند فرموده است: «براى شما جز او یار و سرپرستى نیست»، مبتنى بر وجود خصلت یارطلبى و استمداد و اتکا به مبدأ قدرت در انسانها مى باشد.
۹ - یگانه فرمانرواى آسمانها و زمین، تنها قدرت قابل اتکا براى انسانها (إن اللّه له ملک السموت و الأرض ... و ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لانصیر)
۱۰ - ناتوانى همه قدرتها، در برابر قدرت و اراده خداوند (و ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لانصیر)
۱۱ - لزوم تبرّى از دشمنان خدا و تکیه نکردن بر قدرت و کمک آنان (فلما تبین له أنه عدو للّه تبرأ منه ... ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لانصیر)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تعدد آسمان ۲; حاکم آسمان ها ۹; مالک آسمان ها ۱
- انسان: گرایشهاى انسان ۸; ولىّ انسان ۷; یاور انسان ۷
- تبرى: اهمیّت تبرى ۱۱; تبرى از دشمنان خدا ۱۱
- حیات: منشأ حیات ۴، ۶
- خدا: اختصاصات خدا ۱، ۷، ۹; ازلیت خدا ۵; حاکمیت خدا ۱; زمینه حاکمیت خدا ۳; صفات ذات خدا ۵; علم خدا ۳; قدرت خدا ۱۰; نشانه هاى حاکمیت خدا ۶; نفى علت براى خدا ۵; نقش اراده خدا ۴; نقش مشیّت خدا ۴; ولایت خدا ۷
- زمین: حاکم زمین ۹; مالک زمین ۱
- قدرت: ضعف قدرت غیر خدا ۱۰; قدرت قابل اتکا ۹
- گرایشها: گرایش به قدرت برتر ۸
- مرگ: منشأ مرگ ۴، ۶