البقرة ٤٧
ترجمه
البقرة ٤٦ | آیه ٤٧ | البقرة ٤٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«فَضَّلْتُکُمْ»: فضیلت و نعمت افزونتان بخشیدم. در اینجا تفضیل پدران به حساب پسران گرفته شده است؛ زیرا که افتخار آباء مایه افتخار ابناء است. امّا افتخار آباء یهودیان در تمسّک به فضائل و ترک رذائل و استقامت بر راستای خداشناسی بوده است. اگر ابناء یهودیان نیز چنین باشند، استحقاق تفضیل را دارند. ولی در صورت انحراف از راه خدا و ترک روش انبیاء، هر کس دیگری میتواند بالاتر و برتر از ایشان باشد. «الْعَالَمِینَ»: جهانیان. مراد اهل زمان معاصر پدرانشان است. چه آنان اهل کتاب بوده و پیغمبران زیادی از میانشان برانگیخته شده بودند، و همسایگانشان بتپرست بوده و در کفر و ضلالت بسر میبردند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ إِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا... (۴) وَ لَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ... (۱)
کُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ... (۰) وَ إِذْ نَجَّيْنَاکُمْ مِنْ آلِ... (۱)
تفسیر
- آيات ۴۷ و ۴۸ بقره
- نظام زندگى دنيا بر اساس اسباب و وسائط و شفعاء مى گردد
- اين توهم خرافى كه نظام حيات اخروى نيز بر مبناى اسباب و مسببات مادى است
- رد اين خرافات و بيان قطع روابط و سنن دنيوى مانند واسطه گرى در آخرت
- اثبات شفاعت در دسته اى ديگر از آيات قرآن
- طريق جمع بين دو دسته آيات
- اثبات شفاعت براى غير خدا، به اذن خدا نه مستقلا
- چند فصل درباره شفاعت و متعلقات آن
- فصل اول ، شفاعت چيست ؟ (تجزيه و تحليل معنى شفاعت )
- در چه مواردى انسان متوسل به شفاعت مى شود؟
- شفاعت تكوينى و تشريعى
- انطباق شفاعت بر جهت دوم يعنى از جهت تشريع
- در حقيقت شفيع الاطلاق خداوند متعال است
- فصل دوم ، اشكال هائى كه در مساءله شفاعت بنظر مى رسد و پاسخ هاى آنها
- اشكالاول : مخالف شفاعت با حكم اولى خداوند
- اشكالدوم : مخالفت شفاعت با سنت الهيه نقض غرض ترجيح بلا مرجع
- پاسخ اين اشكال
- اشكال سوم : شفاعت مستلزم دگرگونى در علم و اراده خدا كه محال است مى باشد
- قبول شفاعت از خداوند از باب دگرگونى در مراد و معلوم اوست
- اشكال چهارم : وعده شفاعت دادن باعث جراءت مردم بر معصيت مى شود
- اشكال پنجم : هيچيك از عقل و كتاب و سنت دلالت بر شفاعت نمى كنند
- پاسخ از اين اشكال
- اشكال ششم : قرآن كريم دلالت صريح برفع عقاب بوسيله شفاعت ندارد
- اشكال هفتم : آيات مربوط به شفاعت از متشابهات اند و بايد مسكوت گذاشته شوند
- ۳ شفاعت درباره چه كسانى جريان مى يابد؟
- شفاعت وسيله نجات گناهكاران از اصحاب يمين است
- اهل شفاعت كسانيند كه خدا دين آنانرا پسنديده باشد
- مؤ منى كه عمل صالح انجام ندهد نيز مجرم است
- ۴ شفاعت از چه كسانى صادر ميشود؟
- اقسام شفاعت و شفعاء
- قسم دوم از شفاعت
- ۵ شفاعت به چه چيز تعلق مى گيرد؟
- ۶ - شفاعت چه وقت فائده ميبخشد؟
- بحث روايتى (شامل رواياتى درباره شفاعت و شفعاء)
- رواياتى كه دلالت دارد بر اينكه (مقام محمود)در آيه شريفه همان شفاعت است
- اميد بخش ترين آيه قرآن
- معنى رضا در آيه كريمه ((ولسوف يعطيك ربك فترضى ))
- روايتى از امام باقر(ع ) درباره شفاعت پيامبر(ص ) در روز قيامت و روايات ديگرى در ذيل آيه (و لا تنفع الشفاعة )
- رواياتى از كتاب خصال شسخ صدوق در خصوص شفاعت كنندگان روز قيامت
- كسانى كه شفاعت برايشان سودى ندارد بروايت امام صادق عليه السلام
- فرمايشات رسول اكرم (ص ) در ذيل آيه (ولا يشفعون الا لمن ارتضى )
- روايات ديگرى در خصوص مسئله شفاعت روز جزا
- بحث فلسفى در بيان سعادت و شقاوت و رابطه اعمال با آنها و ترتب مجازات بر اعمال
- يك بحث اجتماعى درباره حكومت و قانون و بررسى شفاعت از نظر اجتماعى
نکات آیه
۱ - بنى اسرائیل از نعمتهاىِ گرانقدرى برخوردار بودند. (یبنى إسرائیل اذکروا نعمتى)
۲ - خداوند ارزانى کننده نعمت بر بندگان خویش (نعمتى التى أنعمت علیکم)
۳ - خداوند از بنى اسرائیل خواست تا نعمتهاى او را یاد کنند و همواره آنها را به خاطر داشته باشند. (یبنى إسرائیل اذکروا نعمتى)
۴ - بنى اسرائیل، جماعتى داراى ترکیب قومى و قبیله اى تا عصر نزول قرآن (یبنى إسرائیل)
۵ - بنى اسرائیل از مخاطبان قرآن و موظف به پیروى از آن (یبنى إسرائیل اذکروا)
۶ - هدف از لزوم یاد کرد نعمتهاى الهى، به یاد خدا بودن و نعمتها را از جانب او دانستن است. (اذکروا نعمتى التى أنعمت علیکم) توصیف «نعمت» - به اینکه خداوند آن را انعام کرده (أنعمت علیکم) - اشاره به این معنا دارد که: یاد کردن نعمت، باید وسیله اى باشد براى یاد کردن بخشنده نعمت.
۷ - خداوند، بنى اسرائیل را بر همه مردمان عصرشان برترى داد. (و أنى فضلتکم على العلمین) کلمه «عالمین» گاهى بر همه هستى و گاهى به موجودات داراى عقل و شعور اطلاق مى شود و احیاناً کاربرد آن، انسانها هستند. به نظر مى رسد مراد از «العالمین» در آیه مورد بحث - به مناسبت حکم و موضوع - انسانها باشد.
۸ - برترى بنى اسرائیل بر همه مردم، از نعمتهاى گران سنگ الهى بر آنان (و أنى فضلتکم على العلمین) برداشت فوق مبتنى بر این است که: عطف «أنى فضلتکم» بر «نعمتى» عطف خاص بر عام، یا عطف تفسیرى باشد.
۹ - به خاطر داشتن نعمت برترى بنى اسرائیل بر همگان، سفارش و توصیه خداوند به آنان (اذکروا نعمتى ... أنى فضلتکم على العلمین) عطف «أنى فضلتکم» بر «نعمتى» اقتضا مى کند که: «أنى فضلتکم» نیز مفعول «اذکروا» باشد; یعنى: اذکروا ... أنى فضلتکم.
۱۰ - آگاهى تاریخى، داراى نقشى سازنده در هدایت انسانها (اذکروا نعمتى التى أنعمت علیکم و أنى فضلتکم على العلمین)
موضوعات مرتبط
- بنى اسرائیل: برترى بنى اسرائیل ۷، ۸، ۹; تاریخ بنى اسرائیل ۴، ۷; ساختار اجتماعى بنى اسرائیل ۴; فضایل بنى اسرائیل ۷، ۸، ۹; قوم بنى اسرائیل ۴; مسؤولیت بنى اسرائیل ۳، ۵، ۹; نعمتهاى بنى اسرائیل ۱، ۳، ۹
- تاریخ: آثار علم به تاریخ ۱۰
- خدا: اوامر خدا ۳; توصیه هاى خدا ۹; نعمتهاى خدا ۲، ۳، ۶، ۸
- ذکر: ذکر خدا ۶; ذکر نعمت ۳، ۹; فلسفه ذکر نعمت ۶
- قرآن: تبعیت از قرآن ۵; قرآن و بنى اسرائیل ۵; مخاطبان قرآن ۵
- نعمت: منشأ نعمت ۲، ۶
- هدایت: زمینه هدایت ۱۰