البقرة ٢٧١
ترجمه
| البقرة ٢٧٠ | آیه ٢٧١ | البقرة ٢٧٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِن تُبْدُوا»: اگر آشکار سازید. «صَدَقَات»: بذل و بخششها. «فَنِعِمَّا هِیَ»: چه خوب! مراد این است که آشکار ساختن بذل و بخششها پسندیده است. «یُکَفِّرُ»: محو و نابود می‌کند. می‌زداید. «سَیِّئَات»: نابکاریها. زشتیها. مراد گناهان کوچک و بزرگ است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۷۴ - ۲۶۱ ، سوره بقره
- گفتارى پيرامون انفاق
- تعديل ثروت ها، كم كردن فاصله طبقاتى ، ايجاد برادرى بين مسلمين و ... علل و اهداف تاءكيد شديد نسبت به انفاق است
- از بين رفتن انفاق و شيوع ربا در بين مردم بزرگترين عامل فساد اجتماعى كنونى در جهان غرب است
- معناى (كمثل حبت انبتت ) و بررسى امثال قرآنى ديگر نظير آن
- توضيحى در مورد امثال و چگونگى تمثيلات قرآن كريم
- فوائد و آثار اجتماعى ارفاق به قصد تحصيل رضاى خدا
- آثار سوء و مضرات انفاق بدون قصد كسب رضاى خدا
- رد كردن سائل با زبان خوش و گذشت از بدى او، از صدقه و انفاق همراه با منت و آزار بهتر است
- رياكارى در هر عمل مستلزم نداشتن ايمان به خدا و روز جزا در آن عمل است
- معناى ((ابتغاء مرضات الله )) و وجوهى كه در معناى ((تثبيت نفس )) ذكر شده و بيان وجه صحيح در معناى آن
- تشبيه و تمثيل انفاق خالص و انفاق تواءم با من و اذى
- كيفيت مالى كه بايد انفاق بشود
- ترس از فقر بر اثر انفاق اعمال طيب و دلپسند، وسوسه شيطانى است
- خود دارى از انفاق مال طيب باعث كفر به خدا، اتلاف نفوس ، هتك اعتراض ، رواج جنايت و فحشا است
- خلاصه گفتار در تذكراتى كه خداوند در آيه مورد بحث مى دهد
- معناى ((حكمت ))
- نكاتى در باره آيه (و من يوت الحكمه ...)
- چند نكته كه جمله ((و ما للظالمين من انصار)) بر آنها دلالت دارد
- ترك انفاق از گناهان كبيره است و چون حق الناس است كفاره و توبه پذير نيست
- آثار و نتايج انفاق علنى و مزيت و فضيلت انفاق پنهانى
- خداوند خاطر شريف پيامبر (ص ) را تسلى مى دهد
- مؤ منين تا آنجا كه مى توانند تظاهر به فقر نمى نمايند و دست سؤ ال دراز نمى كنند
- نكته التفات از همه مسلمين به شخص پيامبر (ص ) در آيه شريفه
- بحث روايتى (در ذيل آيات انفاق )
- خرج كردن براى زن و فرزند صدقه است و يكى از راههاى خداست
- هر عملى كه مورد رضايت خدا باشد و براى خدا انجام شود فى سبيل الله است و هر نفقه اى در راه خدا صدقه مى باشد
- رواياتى در ارتباط با نزول آيه (يا ايهاالذين آمنو انقو...)
- دو روايت در ارتباط با آيه (الشيطان يعدكم الفقر...)
- معناى حكمت و روايتى در بيان اهميت و منزلت عقل انسان
- بهتر است واجبات ، علنى ، و مستحبات ، پنهانى انجام گيرند
- رواياتى در مورد اينكه آيه : ((الذين ينفقون اموالهم ...)) در باره امير المؤ منين على (ع ) نازل شده است
- آيه شريفه در حق ابى بكر نازل شده است
نکات آیه
۱ - صدقه آشکار، عملى نیک و ارزشمند (ان تبدوا الصّدقات فنعمّا هى)
۲ - سود افزونتر صدقه پنهانى براى شخص انفاق کننده، نسبت به صدقه آشکار (ان تبدوا الصّدقات فنعمّا هى و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) به نظر مى رسد کلمه «لکم» بیانگر این معناست که صدقه پنهانى براى شخص صدقه دهنده بهتر باشد; چون احتمال ریا و امثال آن کمتر است; نه اینکه به طور کلّى صدقه پنهانى ارزشمندتر از صدقه آشکار باشد.
۳ - ارزش برتر صدقه پنهانى، نسبت به صدقه آشکار (ان تبدوا ... و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) بنابراینکه کلمه «لکم» قرینه براى ارزشمندتر بودن صدقه پنهانى براى شخص صدقه دهنده نباشد و به اطلاق آیه نظر شود.
۴ - اولویت تأمین زندگى نیازمندان به وسیله صدقات، نسبت به سایر مصارف (ان تبدوا الصّدقات ... و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) از تخصیص به ذکر «فقراء» در بین تمام مصارف - که قطعاً صدقات مصارف دیگرى نیز دارند - اولویّت آنان استفاده مى گردد.
۵ - ارزش حفظ شخصیّت انسانها (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم) به نظر مى رسد از جمله حکمتهاى برترى صدقه پنهانى، تأمین حفظ شخصیت و آبروى مستمندان باشد; چون هدف از صدقه، رفع نیاز مردم است و مردم به حفظ آبروى خویش نیازمندترند.
۶ - بهره گیرى قرآن از نفع طلبى انسان، براى عملِ به نیکیها (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء فهو خیر لکم)
۷ - صدقه پنهانى به فقرا، کفاره برخى گناهان (و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء ... و یکفّر عنکم من سیّئاتکم)
۸ - آگاهى گسترده خداوند به اعمال انسان (و اللّه بما تعملون خبیر)
۹ - توجّه به دانایى گسترده خداوند بر اعمال، برانگیزنده آدمى به انفاق (ان تبدوا الصّدقات ... و اللّه بما تعملون خبیر)
۱۰ - پرهیز از ریا و منّت و آزار، از حکمتهاى ارزش برتر صدقه پنهانى (لا تبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الاذى کالّذى ینفق ماله رئاء النّاس ... و ان تخفوها) در آیات سابق، پاداش انفاق را در گرو «فى سبیل اللّه» بودن و پرهیز از ریا و منّت و آزار شمرد; چون صدقه پنهانى تأمین کننده این معیار است، لذا داراى ارزش برتر خواهد بود.
روایات و احادیث
۱۱ - حسن پرداخت صدقات واجب (زکات)، به صورت آشکار و پرداخت صدقات مستحب، به صورت پنهان (ان تبدوا الصّدقات) امام باقر (ع) درباره آیه «ان تبدوا ... » فرمود: هى یعنى الزکاة المفروضة. و در پاسخ سؤال از «و ان تخفوها و تؤتوها الفقراء» فرمود: یعنى النافلة ...[۱].
موضوعات مرتبط
- احکام: فلسفه احکام ۱۰
- ارزشها: ۱، ۳، ۵
- انسان: عمل انسان ۸ ; منفعت طلبى انسان ۶
- انفاق: آداب انفاق ۱، ۲، ۳، ۱۰ ; اولویّت در انفاق ۴ ; پاداش انفاق ۷ ; زمینه انفاق ۹ ; فضیلت انفاق ۳
- انگیزش: عوامل انگیزش ۶، ۹
- تربیت: روش تربیت ۶
- خدا: علم خدا ۸، ۹
- زکات: پرداخت زکات ۱۱
- شخصیّت: ارزش شخصیّت ۵
- صدقه: آداب صدقه ۱۱ ; صدقه پنهانى ۲، ۳، ۷، ۱۰، ۱۱ ; صدقه واجب ۱۱ ; فضیلت صدقه ۱، ۳، ۱۰ ; مصارف صدقه ۴
- علم: آثار علم ۹
- عمل: عمل صالح ۱
- فقیر: تأمین فقیر ۴، ۷ ; نیاز فقیر ۴
- گناه: کفاره گناه ۷
- نیکى: زمینه نیکى ۶
منابع
- ↑ کافى، ج ۴، ص ۶۰، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۸۹- ، ح ۱۱۴۵.
