روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۴ ش ۲۷۰

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۴، كِتَابُ الدِّيَات

روي عبد الرحمن بن الحجاج عن ابان بن تغلب قال :

قُلْتُ‏ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ ع‏ مَا تَقُولُ فِي رَجُلٍ قَطَعَ إِصْبَعاً مِنْ أَصَابِعِ اَلْمَرْأَةِ كَمْ فِيهَا قَالَ عَشَرَةٌ مِنَ اَلْإِبِلِ قُلْتُ قَطَعَ اِثْنَيْنِ فَقَالَ عِشْرُونَ قُلْتُ قَطَعَ ثَلاَثاً قَالَ ثَلاَثُونَ قُلْتُ‏ قَطَعَ أَرْبَعاً قَالَ عِشْرُونَ قُلْتُ سُبْحَانَ اَللَّهِ يَقْطَعُ ثَلاَثاً فَيَكُونُ عَلَيْهِ ثَلاَثُونَ فَيَقْطَعُ أَرْبَعاً فَيَكُونُ عَلَيْهِ عِشْرُونَ إِنَّ هَذَا كَانَ‏ يَبْلُغُنَا وَ نَحْنُ‏ بِالْعِرَاقِ‏ فَنَبْرَأُ مِمَّنْ قَالَهُ وَ نَقُولُ اَلَّذِي قَالَهُ شَيْطَانٌ فَقَالَ مَهْلاً يَا أَبَانُ‏ هَكَذَا حَكَمَ‏ رَسُولُ اَللَّهِ ص‏ إِنَّ اَلْمَرْأَةَ تُعَاقِلُ اَلرَّجُلَ إِلَى ثُلُثِ اَلدِّيَةِ فَإِذَا بَلَغَتِ اَلثُّلُثَ رَجَعَتِ اَلْمَرْأَةُ إِلَى اَلنِّصْفِ يَا أَبَانُ‏ إِنَّكَ أَخَذْتَنِي بِالْقِيَاسِ وَ اَلسُّنَّةُ إِذَا قِيسَتْ مُحِقَ اَلدِّينُ‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۵ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۴۹۵

أبان بن تغلب گويد: به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: چه مى‏فرمائيد در مورد اينكه مردى انگشتى از انگشتان زنى را قطع كند، ديه آن چه مقدار است؟ فرموده: ده شتر، عرض كردم: چنانچه دو انگشت را ببرد چه مقدار مى‏پردازد؟ حضرت فرمود: بيست ناقه، گفتم: سه انگشت؟ فرمود: سى شتر، گفتم اگر چهار انگشت او را ببرد؟ فرمود: بيست ناقه، گفتم: سبحان اللَّه، سه انگشت را ميبرد سى شتر، و چهار انگشت را ميبرد بيست شتر!! چنين چيزى در عراق بوديم بگوش ما رسيد از گوينده‏اش بيزارى جستيم، و مى‏گفتيم اين را شيطان گفته است، فرمود: آرام باش‏ شتاب نكن اى أبان اين چنين رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله حكم خدا را بيان كرده است كه زن ديه‏اش برابر مرد است تا به يك سوّم ديه كامل برسد، و چون بيك سوّم رسيد، زن ديه‏اش به نصف مرد باز مى‏گردد، اى أبان تو مرا با قياس مأخوذ داشتى، در حالى كه سنّت چنانچه با قياس سنجيده شود دين نابود خواهد شد.