البلد ١٦
ترجمه
| البلد ١٥ | آیه ١٦ | البلد ١٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ذَا مَتْرَبَةٍ»: خاک‌نشین. سخت درمانده و بیچاره. «مَتْرَبَةٍ»: فقر شدید. خاک‌نشینی.
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۰، سوره بلد
- حقيقتى درباره خلقت انسان كه سوره مباركه بلد بيان مى كند صفحه
- سه وحه در معناى آيه : ((و انت حلّ بهذا البلد))
- بيان اينكه سوگند ((و والد و ما ولد)) سوگند به ابراهيم واسمعيل (عليهما السّلام ) است
- چند قول ديگر درباره مراد از ((والد و ما ولد))
- خلقت انسان در ((كبد)) و آميخته بودن حيات او با رنج و خستگى
- حكايت منت گذارى كسى كه مقدارى از مال خود را انفاق نموده ، مى گويد:مال هنگفتى را تلف كردم
- رد و انكار لازمه سخن كسى كه انفاق از مال بر او گران آمده گفت : ((اهلكت مالا لبدا))
- معناى ((عقبه )) و وجه تفسير آن به ((فك رقبه )) و ((اطعام در روز قحطى ))
- رواياتى درباره قسم به شهر مكه ، مراد از (( والد و ما ولد))
- رواياتى در ذيل ((هديناه النجدين )) و درباره اطعام مسكين و آزاد كردن برده
نکات آیه
۱ - تأمین مواد غذایى براى تهى دستان و پابرهنگان، به ویژه در دوران خشکسالى، خواسته خداوند از ثروتمندان (یقول أهلکت مالاً لبدًا ... أو إطعام فى یوم ... أو مسکینًا ذا متربة) «متربة» به معناى زمین گیر و نیازمند بودن است (صحاح). این کلمه مصدر «تَرِبَ» است; یعنى، داراى خاک فراوان شد، خاک به دست او رسید، به خاک چسبید، زیان دید و فقیر شد (قاموس). «ذا متربة» کنایه از شدّت فقر است، به حدى که نه فرش و پوشاکى دارد که او را از خاک جدا سازد و نه در خانه او جز خاک، آذوقه اى فراهم مى آید.
۲ - مدعیان دروغین انفاق، خاک نشینان را در سال هاى قحطى، گرسنه رها کرده، از مصرف ثروت خود براى سیر کردن آنان دریغ مىورزند. (یقول أهلکت مالاً ... فلااقتحم العقبة ... أو مسکینًا ذا متربة)
۳ - سیر کردن گرسنگان - که در سال هاى قحطى، دستشان از هر آذوقه اى کوتاه است - وظیفه اى سنگین، پرارزش و نیازمند همتى والا است. (و ما أدریک ما العقبة ... أو مسکینًا ذا متربة)
۴ - فضیلتِ تغذیه خویشاوندان یتیم خود، برتر از رساندن غذا به دیگر اقشار محروم جامعه است. (یتیمًا ذا مقربة . أو مسکینًا ذا متربة)
۵ - تنگدستانى که از هرگونه خوراک و پوشاکى محروم اند، در بین اقشار کم درآمد، سزاوارترین طبقه براى کمک هاى اقتصادى اند. (أو مسکینًا ذا متربة)
۶ - سرمایه داران، باید تغذیه تهى دستان را بر دیگر کمک هاى خویش ترجیح دهند. (أو إطعم ... مسکینًا ذا متربة)
موضوعات مرتبط
- انفاق: اولویت در انفاق ۵، ۶; سرزنش مدعیان انفاق ۲
- تکلیف: تکلیف سخت ۳
- ثروتمندان: توصیه به ثروتمندان ۱; مسؤولیت ثروتمندان ۶
- خدا: توصیه هاى خدا ۱
- غفلت: سرزنش غفلت از فقرا ۲; سرزنش غفلت از مساکین ۲
- فقرا: ارزش تأمین فقرا ۳; اهمیت تأمین فقرا ۱، ۵، ۶; تأمین فقرا هنگام قحطى ۳; فضیلت تأمین فقرا ۴
- مساکین: اهمیت تأمین مساکین ۱
- یتیم: اهمیت تأمین خویشاوندان یتیم ۴; فضیلت تأمین خویشاوندان یتیم ۴
