المطففين ١٨
ترجمه
| المطففين ١٧ | آیه ١٨ | المطففين ١٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عِلِّیِّینَ»: اسم خاصّ دیوان یا دفتر کلّ نامه‌های اعمال نیکان و نیکوکاران است. جمع «عِلّیّ» است که صیغه مبالغه عُلُوّ است که به معنی بسیار والا و بالا است. تعبیر از آن بدین نام شاید به خاطر این باشد که محتَویات این دیوان سبب درجات رفیعه صاحبان خود در بهشت است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۱، سوره مطففين
- چند وجه درباره اينكه در توصيف ((مطففن )) به ((الذين اذا كتالوا على الناسيستوفون ....)) خريدن به وزن گفته نشده
- احتمال برانگيخته شدن بعد از مرگ براى اجتناب از محرمات كافى است
- توضيح مفردات و جملات آيات : ((كلا ان كتاب الفجار لفى سجين ...))
- اقوال مفسرين در بيان مراد از مفردات و جملات اين آيات
- گناه زياد و مستمر، سر انجام انسان را به تكذيب روز جزا منتهى مى كند
- اعمال زشت صفا و جلاى نفس را تيره كرده به آن نقش و صورتى مى دهند كه از درك حق مانع مى گردد
- معناى ((عليين )) كه فرمود كتاب ابرار در آن است و چندقول در اين باره
- مراد از ((مقربون )) و اينكه ايشان عليين را مى بينند
- (رواياتى راجع به : ((نزول سوره مطففن ))، در عليين بودن كتاب ابرار و در سجينبودن كتاب فجار،
- رواياتى راجع به فساد و ((رين )) قلب بر اثر ارتكاب گناه )
نکات آیه
۱ - لزوم توجّه به معاد و غفلت نداشتن از قیامت (ألا یظنّ أُولئک أنّهم مبعوثون ... کلاّإنّ کتب الفجّار ... کلاّ إنّ کتب الأبرار) حرف «کلاّ» در این آیه، مفاد «کلاّ» در آیه مربوط به فاجران را تأکید مى کند. مقابله «أبرار» با «فجّار» بیانگر این ارتباط است.
۲ - حضور مردم در پیشگاه خداوند در قیامت و حسابرسى اعمال آنان، قطعى و تردیدناپذیر است. (یوم یقوم الناس لربّ العلمین . کلاّإنّ کتب الفجّار ... کلاّإنّ کتب الأبرار)
۳ - افسانه پنداشتن قرآن و تکذیب قیامت، توجیه ناپذیر است. (قال أسطیر الأوّلین ... هذا الذى کنتم به تکذّبون . کلاّ) حرف «کلاّ» ممکن است براى ردع و منع از توهّماتى باشد که در آیات پیشین، کافران گرفتار آن دانسته شده بودند.
۴ - کردار نیکوکاران، ثبت و ضبط شده، در نامه عمل آنان باقى خواهد ماند. (کتب الأبرار) «کتاب الأبرار» صحیفه اى است که در آن اعمال نیکوکاران ثبت شده است.
۵ - نامه عمل نیکوکاران، در دیوانى تغییرناپذیر و جایگاهى رفیع، (علّیّین)، بایگانى و حفاظت مى شود. (إنّ کتب الأبرار لفى علّیّین) «علّیّین» گرچه به لفظ جمع آمده است; ولى به قرینه «کتاب مرقوم» و ضمیر مفرد در «یشهده المقرّبون»، معناى مفرد دارد. لسان العرب از ابو اسحاق نقل کرده است: چون «علّیّین» در لفظ به صورت جمع است، اِعراب جمع دارد. برخى از اهل لغت، آن را جمع «عِلّىّ» و به معناى سلسله مراتب رفیع تا بى نهایت مى دانند. (مقاییس اللغة)
۶ - پاداش نیکوکاران، حکم تقدیر شده و تغییرناپذیر خداوند و در مکان هایى ارجمند است.* (إنّ کتب الأبرار لفى علّیّین) مراد از «کتاب»، ممکن است «مکتوب» (از ماده «کتابت» به معناى قضاء) باشد. در این صورت «کتاب الأبرار»; یعنى، پاداشى که خداوند براى «ابرار» مکتوب و محتوم ساخته است.
۷ - توجّه به فرجام ارجمند نیکوکاران، بازدارنده انسان از کم فروشى و بى توجهى به حضور یافتن در نزد خداوند (ویل للمطفّفین ... یوم یقوم الناس لربّ العلمین ... کلاّ إنّ کتب الأبرار لفى علّیّین)
موضوعات مرتبط
- انسان: حتمیت حشر اخروى انسان ها ۲
- ذکر: آثار ذکر فرجام محسنان ۷; اهمیت ذکر قیامت ۱; اهمیت ذکر معاد ۱
- علیین: نقش علیین ۵
- عمل: حتمیت حسابرسى عمل ۲
- غفلت: موانع غفلت از خدا ۷
- قرآن: توجیه ناپذیرى تهمت افسانه به قرآن ۳
- قیامت: توجیه ناپذیرى تکذیب قیامت ۳; حتمیت حشر در قیامت ۲
- کم فروشى: موانع کم فروشى ۷
- محسنان: ارزشمندى جایگاه محسنان ۶; ثبت عمل محسنان ۴; حتمیت پاداش محسنان ۶; محافظت از نامه عمل محسنان ۵; نامه عمل محسنان ۴
