نوح ٢١
ترجمه
معنی کلمات و عبارات
«عَصَوْنِی»: از من نافرمانی کردهاند. «مَنْ»: مراد رؤساء و اغنیاء است که ضعفاء و فقراء به فرمانشان گوش میدادند و بدیشان امید میبستند. رؤساء و اغنیائی که قدرت مادی ایشان مایه زیان و بدبختی خودشان شده بود. چرا که اندوختن اموال از راه حرام، مصرف آن در فساد، به وجود آوردن فرزندان بیدین و ناصالح، سرکشی و طغیان در برابر فرمان یزدان، و تحمیل افکار هیچ و پوچ خود بر تودههای مستضعف، جز زیان و خسران نیست.
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۴، سوره نوح
- دعوت نوح (عليه السلام ) به اصول سه گانه دين : ((ان اعبدو الله و اتقوه و اطيعون))
- بيان منظور از بعضى گناهان كه با ايمان آمرزيده مى شود (يغفركم من ذنوبكم )
- اشاره به اينكه وسعت آمرزش گناهان به مقدار وسعت ايمان وعمل صالح است .
- شرح مفاد آيه : ((و يؤ خركم الى اجل مسمى ....)) كه مى گويد اگر عبادت و تقوى واطاعت پيشه كنيد خدا اجل غير مسمايتان را تا اجل مسمى تاءخير مى اندازد
- گله و شكايت نوح (ع ) از قومش به خداى متعال
- اثر استغفار از گناهان در رفع مصائب و بلايا و فتح باب نعمت ها
- معناى آيه : ((ما لكم لا ترجون للّه و قارا))
- و بيان احتجاجى كه بر ربوبيّت و معبود بودن خداى تعالى متضمّن است .
- اشاره به وجه اينكه ماه را نور در آسمانها، و خورشيد را چراغ ناميد.
- و مراد از اينكه فرمود شما را چون نبات از زمين رويانيد.
- شكوه دوباره نوح (عليه السّلام ) از اينكه قومش او را نافرمانى كرده از كسى كه مال و فرزند جز زبانش نيفزود پيروى كردند.
- روايتى درباره اينكه استغفار سبب وسعت رزق ونعمت مى شود، مراد از ((لا ترجون للّه وقارا))، تبعت قوم نوح (عليه السّلام ) از اغنياء، بت هاى آن قوم و...
نکات آیه
۱ - قوم نوح، از فرمان هاى آن حضرت سرپیچى مى کردند. (قال نوح ربّ إنّهم عصونى)
۲ - شکوه حضرت نوح(ع)، به درگاه الهى از نافرمانى قومش (قال نوح ربّ إنّهم عصونى)
۳ - قوم نوح، مردمى عصیانگر و حق ناپذیر (قال نوح ربّ إنّهم عصونى) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که شکوائیه نوح(ع) از عصیان قوم خود، پس از دعوت و موعظه طولانى آنان بوده است.
۴ - اطاعت از فرمان هاى پیامبران واجب است. (قال نوح ربّ إنّهم عصونى)
۵ - قوم نوح، از نظر فرهنگى و دینى، تحت تأثیر صاحبان زر و زور و پیرو آنان بودند. (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که «مال» مظهر زر و قدرت اقتصادى و «ولد» نماد زور و قدرت سیاسى است که از کثرت نفرات نشأت مى گیرد.
۶ - قدرت سیاسى و اقتصادى گروهى، موجب پیروى و تأثیرپذیرى قوم نوح از آنان شد. (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
۷ - وجود قشرى ثروتمند و قدرت مند (صاحبان مال و فرزند بسیار)، در میان قوم نوح (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
۸ - صاحبان زر و زور، عامل اصلى گمراهى و کفر قوم نوح بودند. (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
۹ - قدرت سیاسى و اقتصادى، زمینه ساز کفر و حق ناپذیرى (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
۱۰ - ثروت و قدرت بدون ایمان، سعادت بخش و سودمند به حال بشر نیست; بلکه موجب خسارت و بدبختى است. (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
۱۱ - ثروت و قدرت، خود به خود، ناپسند نیست; بلکه مى توان آن را در جهت سعادت و بهروزى انسان به کار برد. (و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا) برداشت یاد شده با توجه به آمدن تعبیر «خسارت» درباره مال و فرزندان بسیار است; زیرا خسارت در جایى به کار مى رود که توقع سودهى از آنجا مى رود (مانند خسارت تاجر و کاسب).
۱۲ - قدرت اقتصادى و سیاسى صاحبان زر و زور در عصر نوح(ع)، در خدمت کفر و شرک و علیه دعوت توحیدى آن حضرت بود. (قال نوح ربّ إنّهم عصونى و اتّبعوا من لم یزده ماله وولده إلاّ خسارًا)
۱۳ - قدرت اقتصادى و سیاسى صاحبان زر و زور در عصر نوح(ع)، نتیجه اى جز خسارت و بدبختى براى آنان در برنداشت. (من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
۱۴ - قدرت اقتصادى، داراى نقشى فزون تر از قدرت سیاسى در لغزیدن انسان به ورطه سقوط و بى دینى * (من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا) تقدیم ذکرى «ماله» بر «ولده»، ممکن است اشاره به برداشت یاد شده باشد.
۱۵ - پیامبران، در قطب مخالف صاحبان زر و زور (قال نوح ربّ إنّهم عصونى و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا)
موضوعات مرتبط
- احکام :۴
- اطاعت: احکام اطاعت از انبیا ۴
- اقتصاد: آثار قدرت اقتصادى ۶، ۹، ۱۴
- انبیا: نقش انبیا ۱۵
- ایمان: آثار ایمان ۱۰
- ثروت: آثار ثروت ۱۰; حقیقت ثروت ۱۱; نقش ثروت ۱۱
- ثروتمندان: پیروى از ثروتمندان ۵; مخالفان ثروتمندان ۱۵
- حق: زمینه حق ناپذیرى ۹
- دین: آسیب شناسى دینى ۹
- زیان: عوامل زیان ۱۰
- سعادت: زمینه سعادت ۱۱
- سیاست: آثار قدرت سیاسى ۶، ۹، ۱۴
- شرک: حامیان شرک در دوران نوح(ع) ۱۲
- شقاوت: عوامل شقاوت ۱۰
- عصیان: عصیان از نوح(ع) ۱
- قدرت: آثار قدرت ۱۰; حقیقت قدرت ۱۱; نقش قدرت ۱۱
- قدرتمندان: پیروى از قدرتمندان ۵; مخالفان قدرتمندان ۱۵
- قوم نوح: آثار قدرت اقتصادى قوم نوح ۱۳; آثار قدرت سیاسى قوم نوح ۱۳; تاریخ قوم نوح ۱، ۱۲، ۱۳; تأثیرپذیرى قوم نوح ۵; ثروتمندان قوم نوح ۷; حق ناپذیرى قوم نوح ۳; زمینه تأثیرپذیرى قوم نوح ۶; زمینه زیانکارى قوم نوح ۱۳; زیانکارى ثروتمندان قوم نوح ۱۳; زیانکارى قدرتمندان قوم نوح ۱۳; طبقات اجتماعى قوم نوح ۷; عصیان قوم نوح ۱، ۳; عوامل کفر قوم نوح ۸; عوامل گمراهى قوم نوح ۸; قدرت اقتصادى قوم نوح ۱۲; قدرت سیاسى قوم نوح۱۲; قدرتمندان قوم نوح ۷; گلایه از قوم نوح ۲; نقش ثروتمندان قوم نوح ۵، ۸; نقش قدرتمندان قوم نوح ۵، ۸
- کفر: حامیان کفر در دوران نوح(ع) ۱۲; زمینه کفر ۹
- لغزش: زمینه لغزش ۱۴
- نوح(ع): قصه نوح(ع) ۲; گلایه نوح(ع) ۲
- واجبات :۴