الطلاق ٦
ترجمه
| الطلاق ٥ | آیه ٦ | الطلاق ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مِنْ حَیْثُ»: آنجا که. هرگونه که. «وُجْد»: توانائی. وسع و طاقت. «لا تُضَآرُّوهُنَّ»: بدیشان زیان نرسانید، به ویژه در نفقه و مسکن. «أُوْلاتِ»: صاحبان. دارندگان. «إِئْتَمِرُوا»: مشاوره کنید. مشورت و رایزنی نمائید. «بِمَعْرُوفٍ»: زیبا و پسندیده. یعنی پدر مزد شیر دادن را محترمانه و متناسب با عرف و عادت بپردازد. مادر هم مواظبت لازم را از فرزند بنماید. «تَعَاسَرْتُمْ»: همدیگر را در تنگنا گذاشتید و بر یکدیگر سختگیری کردید و توافق حاصل نشد. «أُخْری»: زن دیگری. دایه‌ای.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۷، سوره طلاق
- راجع به حكم طلاق ، عده ، رجوع و....
- معناى جملات آيه شريفه : ((و من يتق الله يجعل له مخرجا....)) با توجه به سياق وموضوع آن
- شرح مفاد آيه كريمه فوق
- توكل واقعى بر خداوند تنها نصيب صالحين از امت اسلام مى شود
- مدت عده طلاق
- تكليف بچه شيرخوار زن مطلقه
- (رواياتى در ذيل آيات طلاق ، راجع به احكام طلاق ، عده ، رجوع و....)
- چند روايت درباره تقوى ، توكل و كفايت خداوند، درذيل آيه شريفه : ((و من يتق الله يجعل له مخرجا...))
- چند روايت ديگر درباره طلاق زنان عده ، نفقه آنها و...
نکات آیه
۱ - مسکن زنان مطلّقه در ایّام عدّه، برعهده همسرانشان است. (أسکنوهنّ)
۲ - مسکن زنان مطلّقه، باید در بخشى از همان محل سکونت و منزل همسرانشان باشد; نه در منزل و محل دیگر. (أسکنوهنّ من حیث سکنتم) گفتنى است «من» در «من حیث سکنتم» براى تبعیض است; یعنى، در بخشى از منزل مسکونى خویش، همسران را اسکان دهید.
۳ - مسکن زنان مطلّقه از نظر کمیت و کیفیت، باید به مقدار دارایى و توانایى همسرانشان باشد; نه کمتر از آن. (أسکنوهنّ من حیث سکنتم من وجدکم) «وجد»، به معناى وسع و طاقت (توانایى) است.
۴ - مردان حق ندارند با گزند رساندن و سخت گیرى کردن، عرصه را بر زنان مطلّقه خویش تنگ سازند و زندگى آنان را در خانه خود، غیر قابل تحمل کنند. (و لاتضارّوهنّ لتضیّقوا علیهنّ)
۵ - نفقه (هزینه زندگى) زنان مطلّقه تا وقت تولد فرزند، برعهده همسرانشان است. (و إن کنّ أُولت حمل فأنفقوا علیهنّ حتّى یضعن حملهنّ)
۶ - مردان باید به زنان مطلّقه، بابت شیردادن فرزندان خود اجرت بپردازند. (فإن أرضعن لکم فاتوهنّ أُجورهنّ)
۷ - زنان مطلّقه، در شیردادن به نوزاد خویش و یا نپذیرفتن آن، مختار و آزاداند. (فإن أرضعن لکم فاتوهنّ أُجورهنّ)
۸ - مردان و زنان مطلّقه، باید درباره شیر دادن و کیفیت نگه دارى نوزادانشان، به مشاوره و هم فکرى بپردازند. (و أتمروا بینکم)
۹ - توجه به مصالح و منافع نوزادان و نیز رعایت موازین شرعى و عقلى، باید اساس و مبناى مشاوره و هم فکرى مردان و زنان مطلّقه باشد. (و أتمروا بینکم بمعروف) «معروف» اسم براى هر کارى است که از نظر عقل و شرع، حسن و خوبى آن شناخته شده باشد (مفردات راغب).
۱۰ - در صورت به توافق نرسیدن مردان و زنان مطلّقه درباره شیردادن نوزاد خویش - به خاطر دشوار بودن آن و یا سخت گیرى آنان بر یکدیگر - باید نوزاد را به دایه بسپارند. (و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى)
۱۱ - مسؤولیت نگهدارى نوزادان زنان مطلّقه و گرفتن دایه براى آنان و هزینه آن، برعهده مردان است. (و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى)
۱۲ - زنان مطلّقه، داراى حق تقدّم و اولویت در شیردادن به نوزادان خود (فإن أرضعن لکم ... و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى) برداشت یاد شده، با توجه این نکته است که صورت شیردادن مادران مطلّقه به نوزادان خود، در آغاز مطرح شده است. سپس صورت اختلاف و دایه گرفتن براى نوزادان، بیان گردیده است.
۱۳ - شیردادن مادران به نوزادن خود، به مصالح و منافع نوزادان نزیک تر از دایگان است. (فإن أرضعن لکم ... و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى) مطلب یاد شده، با توجه به این نکته است که آیه شریفه، درصدد بیان راه کارهاى شایسته براى تأمین مصالح و منافع نوزادان است و در این راستا، شیردادن مادران بر دایگان مقدم ذکر شده است.
۱۴ - شیردادن دایگان، به نوزادان زنان مطلّقه، تنها در صورت ضرورت و با مشورت و هم فکرى پدر و مادر آنان، شایسته و بجا است. (و أتمروا بینکم بمعروف و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى)
۱۵ - رعایت مصالح و منافع نوزادان، اساس جهت گیرى هاى تعالیم و رهنمودهاى الهى در زمینه طلاق است. فأنفقوا علیهنّ حتّى یضعن حملهنّ ... و أتمروا بینکم بمعروف و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى فرمانِ خداوند، به تأمین هزینه زندگىِ زنان مطلّقه در ایّام باردارى و نیز پرداخت اجرتِ شیردادن به نوزادشان و یا گرفتن دایه براى آنان، همگى دلیل توجه و عنایت ویژه تعالیم اسلام، به مصالح و منافع نوزادان در هنگام طلاق است.
۱۶ - سیاست اسلام در اختلاف و نزاع میان همسران، کوتاه کردن مدت آن و یا رفع کامل آن است. فإن أرضعن لکم فاتوهنّ أُجورهنّ و أتمروا بینکم بمعروف و إن تعاسرتم فسترضع له أُخرى برداشت یاد شده، از آن جا است که خداوند - پس از توصیه به خوش رفتارى با زنان مطلّقه و پرداختن اجرت شیردادن نوزادان به آنان - فرمان داد که در صورت بالا گرفتن اختلافت میان همسران، آنان به مشورت و هم فکرى بپردازند و در صورت عدم توافق، بدون فوت وقت از دایگان مدد گیرند.
روایات و احادیث
۱۷ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: لایضارّ الرجل امرأته إذا طلّقها فیضیّق علیها حتّى تنتقل قبل أن تنقضى عدّتها، فإنّ اللّه عزّوجلّ قد نهى عن ذلک فقال: «و لاتضارّوهنّ لتضیّقوا علیهنّ»;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: مرد نباید به همسر مطلّقه خود ضرر برساند و او را[از نظر مسکن و نفقه] در مضیقه قرار دهد تا [مجبور شود] قبل از تمام شدن عدّه، از خانه شوهر به جاى دیگر انتقال یابد; زیرا خداوند از این کار نهى کرده و فرموده است: و لاتضارّوهنّ لتضیّقوا علیهنّ».
موضوعات مرتبط
- احکام :۱۷
- اسلام: ویژگیهاى اسلام ۱۶
- تکلیف: قدرت در تکلیف ۳
- حضانت: احکام حضانت ۸، ۱۱
- خانواده: اهمیت حل اختلاف خانوادگى ۱۶; اهمیت روابط خانوادگى ۱۶; اهمیت مشاوره در خانواده ۸; مشاوره در خانواده ۱۴; ملاک مشاوره در خانواده ۹
- خدا: نواهى خدا ۱۷
- دایه: جواز دایه ۱۰; شرایط رضاع دایه ۱۴; مزد دایه ۱۱
- رضاع: احکام رضاع ۶، ۷، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴; اولویت در رضاع ۱۲; مزد رضاع ۶
- زایمان: آثار زایمان ۵
- شوهر: مسؤولیت شوهر ۱، ۶، ۴، ۱۷
- طلاق: احکام عده طلاق ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۰، ۱۱
- عرف: ملاک عرفى ۹
- کودک: اهمیت حقوق کودک ۹; تغذیه کودک ۸
- مادر: اهمیت شیر مادر ۱۳
- مطلقه: اختیار مطلقه ۷; حقوق مطلقه ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۱۲، ۱۷; زیان به مطلقه ۱۷; سختگیرى بر مطلقه ۱۷; مدت نفقه مطلقه ۵; مسکن مطلقه ۱، ۲، ۳، ۱۷; مسؤولیت شوهران مطلقه ۱۱
- نوزاد: اهمیت مصالح نوزاد ۱۳، ۱۴، ۱۵; تغذیه نوزاد ۶، ۱۰، ۱۲، ۱۳
منابع
- ↑ کافى، ج ۶، ص ۱۲۳، ح ۱; نورالثقلین، ج ۵، ص ۳۶۲- ، ح ۸۰ .
