الذاريات ٥٩
ترجمه
| الذاريات ٥٨ | آیه ٥٩ | الذاريات ٦٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«ذَنُوباً»: سطل بزرگ، دلوهای بزرگی که دنباله دارند. «فَلا یَسْتَعْجِلُونِ»: (نگا: انبیاء / ).
تفسیر
- آيات ۵۲ - ۶۰ سوره ذاريات
- طغيان و استكبار، علت مشترك تكذيب اقوام مكذب بوده است
- برسى مفاد آيه ((و ما خلقت الجن و الاءنس الا ليعبدون )) و توضيحاتى درباره اينكه غرض از خلقت انس و جن عبادت خداست
- بيان اينكه الف و لام در ((الجن و الانس )) الف و لام جنس ، و لام در ((ليعبدون )) لامغرض است
- احتمال اينكه مراد از عبارت عبادت تكوينى باشد نه دينى ، و يا اينكه مراد صلاحيت واستعداد عبادت باشد احتمالاتى ضعيف است
- حق در مطلب در مراد از عبادت
- معناى اينكه فرمود: ((ما اريد منهم من رزق و ما اريد ان يطمعون ))
- (روايتى در ذيل آيه : ((فذكر فان الذكرى تنفع المؤ منين )) و آيه : ((و ما خلقت الجن والانس الا ليعبدون )) و درباره طلب روزى )
نکات آیه
۱ - کافران و ستمکاران، داراى بهره اى عظیم از عذاب الهى، همانند کافران و ستم پیشگان گذشته تاریخ (فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا مثل ذنوب أصحبهم) «ذنوب» در معانى «دلو بزرگ چاه هنگامى که از آب پر شده باشد» و نیز «نصیب و بهره» به کار مى رود. در آیه شریفه مراد معناى دوم است. گفتنى است که تعبیر «نصیبى عظیم» در برداشت بالا، از نکره آمدن «ذنوباً» استفاده شده است.
۲ - کافران و اعراض کنندگان از عبادت خداوند، ستمکار و ظالم اند. (و ما خلقت ... إلاّ لیعبدون ... فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا) با توجه به ارتباط این آیه با آیات پیش - که در زمینه هدف آفرینش و عبودیت بندگان به درگاه خداوند بود - مطلب بالا استقاده مى شود.
۳ - نقش خود ظالمان در ابتلا به کیفر و نقمت، به جاى بهرهورى از روزى و نعمت خداوند (إنّ اللّه هو الرزّاق ... فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا) از این که «ظلم» به خود افراد نسبت داده شده و کیفر به عنوان پیامد کار خودشان، مطرح گشته است، مطلب بالا استفاده مى شود.
۴ - کیفر کافران و ستم پیشگان، سنت تغییرناپذیر الهى در طول تاریخ (فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا مثل ذنوب أصحبهم) از مجموع آیه شریفه، آیه استفاده مى شود که مجازات امت هاى گذشته، منحصر به آنان نبوده است; بلکه قانونى کلى است که شامل تمام ستم پیشگان مى شود.
۵ - قوت کاستى ناپذیر خداوند، نویدى به مؤمنان و تهدیدى براى کافران است. (ذوالقوّة المتین . فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا مثل ذنوب) تأکید بر قدرت الهى (ذوالقوّة المتین) از یک سو نوید به عبادت گران و از سوى دیگر تهدید براى ظالمانى است که در کیفر الهى استعجال دارند و مهلت الهى را به معناى ضعف او مى پندارند.
۶ - فرجام شوم کافران و ستمگران هلاک شده تاریخ، هشدارى به کفرپیشگان و ظالمان هر عصر (فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا مثل ذنوب أصحبهم) آیات پایانى این سوره، در مقام نتیجه گیرى از آیات گذشته است که به تفصیل سرنوشت هلاکت بار کافران گذشته تاریخ را بیان داشته است. از این نکته استفاده مى شود که تعبیر «مثل ذنوب أصحابهم»، در واقع تذکر و هشدارى نهایى به کافران هر عصر است.
۷ - کافران عصر بعثت، درخواست کننده عذاب الهى، از سر استهزا و ناباورى (للذین ظلموا ذنوبًا ... فلایستعجلون) نهى الهى (فلایستعجلون) مى رساند که کافران، ناباورانه تقاضاکننده نزول عذاب بوده اند.
۸ - تعجیل کافران در نزول عذاب، ناشى از بى توجهى آنان به نابودى یاران گذشته خویش فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا مثل ذنوب أصحبهم فلایستعجلون از «فلایستعجلون» استفاده مى شود که کافران، ناباورانه تقاضاى عذاب مى کردند و آنها اگر آنان به راستى در سرنوشت یاران گذشته خویش تأمل مى کردند، هرگز چنین ناباورانه مجازات الهى را به استهزا نمى گرفتند.
۹ - مجازات الهى در حق کافران، در پى مهلت ها و داراى زمان و برنامه اى خاص (فإنّ للذین ظلموا ذنوبًا ... فلایستعجلون) تعبیر «فلایستعجلون» مى رساند که خداوند در مجازات کافران عجله ندارد; بلکه براساس مصلحت به ایشان مهلت داده و طبق برنامه و زمانى خاص آن را به اجرا درمى آورد.
موضوعات مرتبط
- خدا: آثار قدرت خدا ۵; استهزاى عذابهاى خدا ۷; سنتهاى خدا۴; قانونمندى کیفرهاى خدا ۹
- سنتهاى خدا: سنت کیفر ظالمان ۴; سنت کیفر کافران ۴
- ظالمان :۲ حتمیت کیفر ظالمان ۴ ۲; عذاب ظالمان ۱ ۲; فرجام شوم ظالمان ۶ ۲; منشأ کیفر ظالمان ۳ ۲; نقش ظالمان ۳ ۲; هشدار به ظالمان ۶ ۲
- عبادت: ظلم معرضان از عبادت خدا ۲
- عذاب: درخواست تعجیل در عذاب ۷; مراتب عذاب ۱; منشأ تعجیل در عذاب ۸
- غفلت: آثار غفلت از هلاکت کافران ۸
- کافران: آثار غفلت کافران ۸; استهزاهاى کافران صدراسلام ۷; انذار کافران ۵; حتمیت کیفر کافران ۴; خواسته هاى کافران ۸; خواسته هاى کافران صدراسلام ۷; ظلم کافران ۲; عذاب کافران ۱; فرجام شوم کافران ۶; کیفر کافران ۹; مهلت به کافران ۹; هشدار به کافران ۶
- مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۵
