محمد ٣٧
ترجمه
| محمد ٣٦ | آیه ٣٧ | محمد ٣٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یُحْفِکُمْ»: از شما اصرار بکند و مصرانه بخواهد. از مصدر (إحفاء) به معنی إلحاح و إصرار. «یُخْرِجْ أَضْغَانَکُمْ»: اشاره به دلبستگی شدید بسیاری از مردم به مسائل مالی است، و در حقیقت یک نوع ملامت و سرزنش آنان، و در عین حال تشویق به ترک این وابستگی است. همچنین بیانگر این واقعیت که دوستی اموال و عشق به دارائی، خمیره ذاتی و یک صفت سرشتی انسان است، تا آنجا که اگر خدا نیز از بسیاری از انسانها اموالشان را مطالبه کند، خشم و کینه او را به دل می‌گیرند!
تفسیر
- آيات ۳۳ - ۳۸ سوره محمد
- مقصود از اطاعت خدا و اطاعت رسول (ص ) و مفاد جمله : ((لا تبطلوا اعمالكم )) در آيه : ((ياايها الذين امنوا اطيعوا اللّه ...))
- گقتار بعضى از مفسرين در خصوص مراد از ((ابطالاعمال ))
- نهى از سازش و متاركه جنگ ، معناى جمله ((و لن يتركم اعمالكم ))
- نكوهش بخل ورزندگان از انفاق مال در راه خدا
- (رواياتى درباره : ابطالاعمال ، صلح نكردن با كفار، و استبدال قومى ديگر - و ان تتولوايستبدل قوما غيركم ...)
نکات آیه
۱- تذکر خداوند، به ضعف شدید انسان در آزمون هاى مالى و دست کشیدن از اموال (إن یسئلکموها فیحفکم تبخلوا و یخرج أضغنکم)
۲- بخل و امتناع انسان ها از انفاق تمامى اموال، حتى در صورت تأکید خداوند به انفاق آن (إن یسئلکموها فیحفکم تبخلوا) بنابراین که مراد از «أموالکم» در آیه قبل - که مرجع ضمیر «ها» در «إن یسئلکموها» است - تمامى اموال باشد، برداشت یاد شده استقاده مى شود.
۳- قوانین و فرمان هاى الهى، متناسب با استعداد و توان ذاتى انسان ها (إن یسئلکموها فیحفکم تبخلوا) از ارتباط این آیه با آیه قبل، استفاده مى شود که خداوند انفاق تمامى اموال را بر انسان ها واجب نساخته است; زیرا اگر چنین دستورى صادر مى شد و حتى مورد تأکید هم قرار مى گرفت، انسان ها بخل مىورزیدند. بنابراین با توجه به این خصلت عینى و فراگیر، خداوند چنین قانونى را جعل نکرده و توان آنان را در نظر گرفته است. البته این برداشت، مبتنى بر این است که مراد از «أموالکم»، تمام اموال باشد.
۴- بروز کینه هاى نهفته مردم، در صورت فرمان الهى به انفاق تمامى دارایى هاى خود (إن یسئلکموها ... و یخرج أضغنکم)
۵- طلب اموال مردم با تأکید و قدرت، درپى دارنده کینه توزى عمیق آنان (إن یسئلکموها فیحفکم ... یخرج أضغنکم) از تعبیر «فیحفکم» - که تأکید و اصرار را افاده مى کند - مطلب بالا قابل برداشت است.
۶- عشق به مال و ثروت، ریشه دار در عمق وجود و جان انسان ها (إن یسئلکموها ... و یخرج أضغنکم) این که حتى تأکید خداوند به انفاق اموال، کینه ها را برمى انگیزد; نشانگر آن است که دلبستگى انسان هابه اموال، بسیار نیرومند و عمیق است.
۷- ظهور مکنونات انسان، در جریان تکالیف شاق (إن یسئلکموها ... و یخرج أضغنکم)
۸- لزوم پرهیز از واداشتن مردم به موضع گیرى هاى خصمانه (إن یسئلکموها فیحفکم تبخلوا و یخرج أضغنکم) از این که خداوند در طلب انفاق شدت و تأکید نورزیده تا کینه هاى مردم ظاهر نشود، مطلب بالا استفاده مى شود.
موضوعات مرتبط
- احکام: ویژگیهاى احکام ۳
- امتحان: امتحان با مال ۱
- انسان: امتحان انسان ۱; بخل انسان ۲; ضعف انسان ۱; فطریات انسان ۶; مال دوستى انسان ۱
- انفاق: آثار انفاق ۴; زمینه ترک انفاق ۲; محدوده انفاق ۲، ۴
- تکلیف: آثار سختى تکلیف ۷; قدرت در تکلیف ۳
- خدا: اوامر خدا ۲; تذکرهاى خدا ۱
- دشمنى: اجتناب از دشمنى مغرضانه ۸; زمینه دشمنى ۴، ۵
- شخصیت: زمینه بروز شخصیت ۷
- علایق: فطریت علاقه به مال ۶
- مال: اصرار بر درخواست مال دیگران ۵
