الجاثية ٣٥
ترجمه
الجاثية ٣٤ | آیه ٣٥ | الجاثية ٣٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«ذلِکُمْ»: گرفتار شدن شما بدین سرنوشت غمانگیز و عذاب دردناک. «غَرَّتْکُمْ»: شما را گول زده است (نگا: انعام / و اعراف / ) «یُسْتَعْتَبُونَ»: (نگا: نحل / ، روم / ، فصّلت / ).
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۳۷ سوره جاثيه
- مراد از رحمت خداوند و اختصاص آن به گروه خاصى در اين آيه
- توضيح اينكه بد كاران نه در حيات و نه در ممات با مؤ منان صالح العمل برابر نيستند
- احتجاج براى اثبات معاد با استناد به حق و عدالت
- ابطال پندار كفار در يكسان دانستن مرگ نيكوكار و بدكار
- حقيقت عبادت اطاعت كردن است
- معناى ((اله )) گرفتن ((هوى ))
- مفاد جمله : ((و اضله الله على علم )) و بيان عدم منافات بين ضلالت و علم
- معناى سخن منكران معاد: ((ما هى الا حياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما يهلكنا الا الدهر)) واشاره به چند قول در معناى اين آيه
- گفتار برخى مفسرين كه مراد آيه را نتاسخ و ثنى ها دانسته اند و نقد گفتار آنان
- معنا و تفسير آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق انا كنا نستنسخ ما كنتم تعملون )) وتوضيحى درباره كتابت اعمال
- اقوال ديگر مفسرين در تفسير اين آيه
- چند روايت در ذيل آيه : ((افراءيت من اتخذ الهه هويه )) و ((و ما يهلكنا الا الدهر))
- روايات و توضيحاتى درباره كتابت و استنساخاعمال در ذيل آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق ...))
نکات آیه
۱ - استهزاى آیات الهى، شیوه کافران مستکبر و دنیامحور (فاستکبرتم ... اتّخذتم ءایت اللّه هزوًا) از این که به جاى «استهزأتم» و یا تعابیر مشابه دیگر، گفته شده «اتّخدتم آیات اللّه هزواً»، مى توان به مطلب بالا راه برد.
۲ - عذاب اخروى کافران، معلول استهزاى ایشان نسبت به آیات الهى و فریفتگى آنان به زندگانى دنیا (ذلکم بأنّکم اتّخذتم ءایت اللّه هزوًا و غرّتکم الحیوة الدنیا)
۳ - دل بستگى به حیات دنیا و به سخره گرفتن آیات الهى، داراى ارتباط و پیوستگى عمیق با یکدیگر (اتّخذتم ءایت اللّه هزوًا و غرّتکم الحیوة الدنیا) از ذکر «و غرّتکم...» - در پى «اتّخذتم آیات...» - و تکیه بر آن دو به عنوان دو عامل اصلى دوزخى شدن کافرانِ مستکبر، مطلب بالا استفاده مى شود.
۴ - فریفتگى و دلبستگى به زندگى دنیایى، زمینه ساز روى آورى انسان به گناه* (أمّا الذین کفروا ... و کنتم قومًا مجرمین ... و غرّتکم الحیوة الدنیا) در نخستین آیه از آیات مربوط به سرنوشت کافران، بر دو مسأله تأکید شده بود: ۱- روحیه استکبارى، ۲- گناه پیشگى. اینک در آخرین آیات مربوط به آنان نیز به دو مسأله دیگر اشاره شده است: ۱- استهزاى آیات الهى، ۲- فریفتگى آنان به زندگى دنیا. این دو در ارتباطى تنگاتنگ با دو نکته آغازین است و از آن جا که «کنتم قوماً مجرمین» به جنبه عملى زندگى آنان اشاره دارد، «غرّتکم...» مى تواند به جنبه روحى و زمینه سازى آن براى گناه کارى ایشان نظر داشته باشد.
۵ - محکومیت ابدى کافران مستکبر به عذاب همیشگى دوزخ، نتیجه حق ستیزى ودنیا محورى آنان (اتّخذتم ءایت اللّه هزوًا و غرّتکم الحیوة الدنیا فالیوم لایخرجون منها)
۶ - کافران حق ستیز، فاقد هر گونه مجال و فرصت براى عذرخواهى و رضایت طلبى از خداوند، در روز قیامت (و لا هم یستعتبون) «إستعتاب» (مصدر «یستعتبون») به معناى درخواست عذرخواهى است. و در این آیه مى تواند کنایه از این باشد که به کافران، مجالى براى عذرخواهى و طلب رضایت خداوند، داده نمى شود.
۷ - بى اعتنایى خداوند به بهانه تراشى ها و عذرخواهى هاى کافران، براى رهایى از عذاب دوزخ (فالیوم لایخرجون منها و لا هم یستعتبون) چنانچه از «استعتاب» (طلب عذرخواهى)، لازمه آن (قبول عذر) اراده شده باشد، برداشت بالا به دست مى آید.
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: آثار استهزاى آیات خدا ۲; استهزاى آیات خدا ۱; زمینه استهزاى آیات خدا ۳
- جهنم: جاودانان در جهنم ۵; عوامل جاودانگى در جهنم ۵
- حق: آثار حق ستیزى ۵; رد استمهال حق ستیزان ۶
- دنیاطلبان: استهزاهاى دنیاطلبان ۱; روش برخورد دنیاطلبان ۱
- دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۲، ۳، ۴، ۵
- عذاب: عوامل عذاب اخروى ۲
- قیامت: رضایت طلبى در قیامت ۶; عذرخواهى در قیامت ۶
- کافران: استهزاهاى کافران ۱، ۲; بى اعتنایى به بهانه جویى کافران ۷; جاودانگى کافران در جهنم ۵; حتمیت عذاب اخروى کافران ۷; حق ستیزى کافران ۵; دنیاطلبى کافران ۵; رد استمهال کافران ۶; روش برخورد کافران ۱; عذاب اخروى کافران ۲
- گناه: زمینه گناه ۴
- مستکبران: روش برخورد مستکبران ۱