روایت:الکافی جلد ۱ ش ۳۴۲

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ التَّوْحِيدِ

محمد بن يحيي عن احمد بن محمد عن محمد بن خالد عن القاسم بن عروه عن عبد الحميد الطايي عن محمد بن مسلم قال :

سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ ع‏ عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ كَيْفَ هَذَا اَلنَّفْخُ‏ فَقَالَ إِنَّ اَلرُّوحَ مُتَحَرِّكٌ كَالرِّيحِ‏ وَ إِنَّمَا سُمِّيَ رُوحاً لِأَنَّهُ اِشْتَقَّ اِسْمَهُ مِنَ اَلرِّيحِ‏ وَ إِنَّمَا أَخْرَجَهُ‏ عَنْ لَفْظَةِ اَلرِّيحِ‏ لِأَنَّ اَلْأَرْوَاحَ‏ مُجَانِسَةٌ لِلرِّيحِ‏ وَ إِنَّمَا أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ‏ لِأَنَّهُ اِصْطَفَاهُ عَلَى سَائِرِ اَلْأَرْوَاحِ‏ كَمَا قَالَ لِبَيْتٍ مِنَ اَلْبُيُوتِ بَيْتِي وَ لِرَسُولٍ مِنَ اَلرُّسُلِ خَلِيلِي وَ أَشْبَاهِ ذَلِكَ‏ وَ كُلُّ ذَلِكَ‏ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مُحْدَثٌ مَرْبُوبٌ مُدَبَّرٌ

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۱, ۳۸۵

محمد بن مسلم گويد: از امام صادق (ع) پرسيدم از قول خداى عز و جل (۳۸ سوره ۱۱): «چون او را درست كردم و در او از روح خود دميدم» آيا اين دميدن چگونه بوده است؟ فرمود: روح چون باد در جنبش است، و براى اين به نام روح ناميده شده كه از ريح اشتقاق يافته و بدين جهت از كلمه ريح اشتقاق يافته كه ارواح همجنس بادند و همانا خدا آن را به خود وابسته است چون كه او را بر ارواح ديگر برگزيده است چنان كه به يك خانه گفته است: خانه من و به يك فرستاده‏اى در ميان رسولان گفته است: خليل من، و مانند آن، و همه اينها آفريده و ساخته و پديد شده و پروريده‏اند.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۱, ۱۸۱

محمد بن مسلم گويد از امام صادق (ع) راجع بقول خداى عز و جل «و از روح خود در او دميدم» پرسيدم كه آن دميدن چگونه بود؟ فرمود: روح مانند باد متحركست و براى آن روحش نامند كه نامش از ريح (باد) مشتق است و چون أرواح همجنس باد باشند روح را از لفظ ريح بيرون آورد و آن را بخود نسبت داد زيرا كه آن را بر ساير ارواح برگزيد چنان كه نسبت بيك خانه از ميان همه خانه‏ها فرموده خانه من (و آن كعبه است) و نسبت بيك پيغمبر (ابراهيم) از ميان پيغمبران فرموده است خليل من و نظاير اينها (چنان كه گويد: دين من، بنده من، رسول من) و همه اينها مخلوق و ساخته شده و پديد آمده و پروريده و تحت تدبيرند.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۱, ۴۲۳

محمد بن يحيى، از احمد بن محمد، از محمد بن خالد، از قاسم بن عُروه، از عبدالحميد طائى، از محمد بن مسلم روايت كرده است كه گفت: از امام جعفر صادق عليه السلام سؤال كردم از قول خداى عزّوجلّ: «وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي» «۲» كه اين دميدن به چه وضع بود؟ حضرت فرمود كه: «روح متحرك است؛ چون باد و آن را روح ناميده‏اند؛ زيرا كه نام آن از ريح كه به معنى باد است، مشتق شده و از اين ماده بيرون آمده (چه وسط ريح نيز واو بوده و به جهت اعلال صرفى به يا مبدل شده) و اين روح را موافق لفظ ريح، يا از آن بيرون آورده؛ زيرا كه روح‏ها با ريح مجانست دارند و هر دو، از يك جنس‏اند (چه روح آدم در سرعت حركت در جميع بدن و جريان آثار آن در اندرون همه اعضا و اضلاع آن، چون جريان باد است در اجزاى عالم). و خدا روح آدم را به خويش نسبت داده؛ زيرا كه آن را بر سائر روح‏ها برگزيده، چنانچه در باب خانه‏اى از خانه‏ها كه خانه كعبه است، فرموده كه: خانه من «۳» و در باب رسولى از رسولان خود كه ابراهيم عليه السلام است فرموده كه: خليل من «۴» (و خليل كسى است كه او را به دوستى مخصوص ساخته باشى). و امثال اينها از آنچه خدا به خويش نسبت داده از مخلوقات، و همه اينها مخلوق‏اند كه خدا ايشان را آفريده و ساخته، و از سر نو پديد آورده، و ايشان را تربيت فرموده و مى‏فرمايد: و تدبير ايشان و امور ايشان را چنانچه بايد و شايد، به عمل آورده و مى‏آورد». __________________________________________________

(۲). حجر، ۲۹.
(۳). بقره، ۱۲۵؛ حج، ۲۶.
(۴). اشاره به آيه ۱۲۵ سوره نساء است «وَاتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَ هِيمَ خَلِيلًا».