الدخان ٢٦
ترجمه
| الدخان ٢٥ | آیه ٢٦ | الدخان ٢٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَقَامٍ»: اقامتگاه. جایگاه. مراد کاخها و قصرها و ویلاها و منزلها است. «کَرِیمٍ»: پرارزش و گرانبها.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «25» وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «26» وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ «27»
چه بسيار از باغها و چشمه‌ها و كشتها و جايگاه‌هاى عالى و نعمت‌هايى كه در آنها كامياب بودند به جا گذاشتند (و رفتند).
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «26»
وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ: و كشتهاى بسيار و مقامهاى نيكو و عالى مقدار و منزلهاى آراسته و بزرگوار و مجالس و مناظر حسنه ملوك اعصار. ابن عباس گويد: مراد، منابر خطباى ايشان است «1».
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَدَعا رَبَّهُ أَنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ «22» فَأَسْرِ بِعِبادِي لَيْلاً إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ «23» وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ «24» كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «25» وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «26»
وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ «27» كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها قَوْماً آخَرِينَ «28» فَما بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ وَ ما كانُوا مُنْظَرِينَ «29»
ترجمه
پس خواند پروردگارش را كه اينها گروهى گناهكارانند
پس ببر بندگان مرا در شب همانا شما متابعت شدگانيد
و واگذار دريا را آرميده بجاى خود همانا آنها لشگرى غرق كرده شدگانند
چه بسيار واگذاشتند از باغها و چشمه‌ها
و كشتها و جاى خوب
و وسعتى كه بودند در آن شادمانان امر از اين قرار است
و بميراث داديم آنها را بگروهى ديگر
پس نگريست بر آنها آسمان و زمين و نبودند مهلت داده‌شدگان.
تفسير
حضرت موسى (ع) بعد از يأس از ايمان فرعونيان از خداوند مسئلت نمود كه آنها را بجزاى كفرشان برساند چون از لفظ دعا اين معنى استفاده ميشود كه صرف شكايت از قوم نبوده و جواب رسيد كه بنى اسرائيل را شبانه از مصر با خود بيرون ببر بتفصيلى كه در سوره بقره گذشت و بدانكه آنها در تعقيب شما خواهند آمد و چون دريا بامر خدا براى شما شكافته شد و شما از زمين آن عبور نموديد و بهمان حال باقى ماند مشوّش مشو كه آنها ميآيند و بشما ميرسند بگذار بهمان حال آرامش و سكون آب در دو طرف راه باقى باشد وقتى تمام آنها آمدند و در راهى كه براى تو در دريا باز شده قرار گرفتند آب دو طرف بهم متّصل
جلد 4 صفحه 625
ميشود و تمام آنها غرق خواهند شد و خداوند از حال آنها بعد از غرق خبر داده كه چه بسيار باقى گذاردند بعد از رفتن از مصر و نابود شد نشان از باغهاى خرّم و چشمه‌هاى جارى و كشتهاى پرفائده و عمارات رفيعه و مناظر حسنه و منازل مزيّنه مرتّبه و وسعت و نعمت و رفاهيتى كه در آن مشغول بعيش و نوش و تنزّه و تفرّج و تفريح و تفكّه با زنان بودند چون قمّى ره فاكهين را بمفاكهين با زنان تفسير فرموده كه بمعناى صحبت خوش و شوخى است و بعد از اين خداوند اشاره فرموده به كلمه كذالك بآنكه تا بوده چنين بوده و بعدا هم امر از اين قرار است و ما تمام آنها را بدون زحمت مانند ارث پدر نصيب بنى اسرائيل نموديم چون آنها بعد از غرق فرعون و اتباعش بمصر آمدند و تمام املاك و اموال قبطيان را متصرّف شدند با آنكه دشمنان آنها بودند و هيچ آسمان و زمينى هم بهم نخورد چون گفته‌اند فما بكت عليهم السّماء و الارض كنايه از اين معنى است و بعضى گفته‌اند مراد آنست كه از اهل آسمان و زمين كسى بر آنها گريه نكرد و مقصود بيان سوء عاقبت آنها است و بنابر اين كلام بمعناى حقيقى خود باقى است نهايت آنكه كلمه اهل كه مضاف به السّماء بوده حذف شده و در هر حال خداوند بآنها مهلت نداد و بزودى از آن قوم ستمگر انتقام كشيد و در چند روايت معتبر از ائمه اطهار تصريح شده كه آسمان و زمين بر احدى گريه نكرده مگر بر حضرت يحيى بن زكريّا (ع) و حضرت سيد الشهداء عليه السّلام و در بعضى گريه چهل روز ذكر شده و در شفاء الصّدور اين معنى بأدلّه عقليّه و نقليّه كثيره مفصّله نسبت بمظلوم كربلا عليه آلاف التحيّة و الثّناء اثبات شده كه حقّا ديدنى است و بايد مراجعه شود و كلمه رهوا ظاهرا حال است از بحر يعنى ساكن و آرام بحال خود يا شكافته و مفتوح و گشاده و آماده براى عبور.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
كَم تَرَكُوا مِن جَنّات‌ٍ وَ عُيُونٍ «25» وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «26» وَ نَعمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ «27»
چه بسيار گذاردند از باغستانها و چشمه‌ها و مزارع كشت و زراعت، و عمارات عاليه که مقامات كريمه بود، و نعمت‌هاي زياد از ميوه‌ها که در باغستانها از اشجار مثل سيب گلابي به آلو زرد و ساير فواكه، و در مزارع مثل بطّيخ و دابوق و يقطين و امثال آنها، بلكه جواهرات و اندوخته‌هاي آنها و فرش و اواني و ساير اموال آنها تمام گذاشتند و هلاك شدند. و آنچه بنظر ميرسد اينكه رود نيل تمام اطراف مدائن فرعون را داشت که به همه شهرستانها آب ميرسيد و مشروب ميشد از اينکه جهت باغات و مزارع بسيار داشتند فقط بعض اطراف يك راه خشكي بوده که عبور ميكردند، و از همين جهت بود که اصحاب موسي راه نداشتند که فرار كنند که شرحش گذشت.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 26)- سپس می‌افزاید: «و زراعتها، و قصرهای جالب و زیبا و پرارزش» (وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ کَرِیمٍ).
و این دو سرمایه مهم دیگر آنها بود، زراعتهای عظیمی که در بستر نیل در سرتاسر مصر از آن استفاده می‌کردند و همچنین قصرها و مساکن آباد که یکی از مهمترین وسائل زندگی انسان مسکن مناسب است.
نکات آیه
۱- برجاى ماندن مزارع بزرگ و خانه هاى بس مجلل، از فرعونیان غرق شده در دریا (و زروع و مقام کریم)
۲- حضور نیروهاى مقتدر سیاسى - اقتصادى نظام فرعونى، در میان تعقیب کنندگان بنى اسرائیل (کم ترکوا من جنّ-ت و عیون . و زروع و مقام کریم) پشت سر نهادن مزارع بزرگ، نشان مى دهد که در میان فرعونیان حضور یافته در تعقیب موسى(ع)، ملاّکان و سرمایه داران شرکت داشته اند; چنان که «مقام کریم» مى تواند اشاره به قصرهاى باشکوه اطرافیان و سیاست گذاران جامعه فرعونى داشته باشد.
۳- نقش مهم باغدارى و کشاورزى در اقتصاد مصریان، در عصر موسى(ع) * (کم ترکوا من جنّ-ت و عیون . و زروع) از این که خداوند تنها «جنات»، «عیون» و «زروع» را به خصوص از میان نعمت ها نام برده است، مى توان فهمید که نقش این امور در شکوفایى و اقتدار اقتصادى مصریان در عصر موسى، بیش از سایر منابع بوده است.
موضوعات مرتبط
- اشراف فرعون: اشراف فرعون و بنى اسرائیل ۲
- باغدارى: اهمیت باغدارى در دوران موسى(ع) ۳; اهمیت باغدارى در مصر باستان ۳
- بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۲; تعقیب بنى اسرائیل ۲
- فرعونیان: آثارباستانى فرعونیان ۱; خانه هاى فرعونیان ۱; کشتزارهاى فرعونیان ۱
- کشاورزى: اهمیت کشاورزى در دوران موسى(ع) ۳; اهمیت کشاورزى در مصر باستان ۳
