الصافات ١١٨
ترجمه
| الصافات ١١٧ | آیه ١١٨ | الصافات ١١٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ»: (نگا: فاتحه / .
تفسیر
- آيات ۱۱۴ - ۱۳۲سوره صافات
- بيان آيات متضمن خلاصه اى از داستان موسى و هارون عليهماالسلام و داستان الياس ودعوت اوعليه السلام
- حجتى بر توحيد كه در سخن الياس عليه السلام به قوم خود، با استناد به خالقبودن خدا اقامه شده است
- دو روايت درباره مراد از بعل در: اتدعون بعلا... وال ياسين
- سخنى پيرامون داستان الياس عليه السلام
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ آتَيْناهُمَا الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ «117» وَ هَدَيْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ «118» وَ تَرَكْنا عَلَيْهِما فِي الْآخِرِينَ «119»
و به آن دو كتاب روشنگر داديم. و آن دو را به راه راست هدايت كرديم.
و براى آن دو در ميان آيندگان (نام نيك) باقى گذاشتيم.
پیام ها
1- ياد الطاف الهى به پيامبران پيشين، سبب آرامش و دلگرمى و دلدارى پيامبر اسلام و مسلمانان در شرايط سخت مكّه است. «وَ لَقَدْ مَنَنَّا»
2- برطرف شدن فشارهاى روحى از بزرگ‌ترين نعمتهاى الهى است. مَنَنَّا ...
نَجَّيْناهُما ... مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ
3- مردان خدا زمانى از نگرانى راحت مى‌شوند كه قومشان نيز راحت باشند. «وَ نَجَّيْناهُما وَ قَوْمَهُما مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ»
4- كسى كه مورد لطف و نصرت خداوند قرار گيرد، قطعاً پيروز خواهد شد.
جلد 8 - صفحه 55
«نَصَرْناهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغالِبِينَ»
5- اول نجات از طاغوت، سپس دعوت به كتاب و راه خدا. نَجَّيْناهُما ... آتَيْناهُمَا الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ وَ هَدَيْناهُمَا
6- پيام‌ها و مضامين تورات و ديگر كتب آسمانى، بسيار روشن و قابل فهم همگان است. «الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ»
7- سخنان و نوشته‌هاى مربوط به تبليغ دين، بايد روشن و روشنگر باشد.
«الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ»
8- حتّى انبيا به راهنمايى خداوند نيازمندند. «هَدَيْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ»
9- نام نيك، يكى از پاداش‌هاى الهى در دنياست. «تَرَكْنا عَلَيْهِما فِي الْآخِرِينَ» در اين سوره از حضرت نوح در آيه 78 و از ابراهيم عليه السلام در آيه 107 و از موسى و هارون عليهما السلام در آيه 119 با بقاى نام نيك، تجليل شده است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ هَدَيْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ (118)
وَ هَدَيْناهُمَا: و هدايت نموديم هر دو را، الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ: راه راست را، يعنى طريق حق كه موصول به بهشت است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى مُوسى وَ هارُونَ (114) وَ نَجَّيْناهُما وَ قَوْمَهُما مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (115) وَ نَصَرْناهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغالِبِينَ (116) وَ آتَيْناهُمَا الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ (117) وَ هَدَيْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ (118)
وَ تَرَكْنا عَلَيْهِما فِي الْآخِرِينَ (119) سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هارُونَ (120) إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (121) إِنَّهُما مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (122)
ترجمه
و بتحقيق منّت نهاديم بر موسى و هارون
و نجات داديم آن دو و قومشانرا از اندوه بزرگ
و يارى كرديم آنانرا پس بودند ايشان غلبه‌كنندگان
و داديم بآن دو كتاب واضحى را
و هدايت نموديم آن دو را براه راست
و باقى گذارديم براى آندو در آيندگان
ذكر خير سلام بر موسى و هارون را
همانا ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكارانرا
همانا آن دواند از بندگان ما كه گروندگانند.
تفسير
خداوند منّان منّت نهاد بر حضرت موسى و هارون از پيغمبران بنى اسرائيل بنبوّت و رسالت و معجزات بسيار و منافع دينى و دنيوى بيشمار و نجات داد آن دو و تمام آنطائفه را كه دوازده قبيله بودند معروف بأسباط از دوازده پسر حضرت يعقوب ارهمّ و غم و اندوه بزرگى كه داشتند از تسلّط قبطيان و فوعون و فرعونيان بر آنها كه بر صغير و كبيرشان رحم نمى‌نمودند و شرح حالشان مكرّر ذكر شده كه بچه اعمال شاقه‌اى وادارشان ميكردند و خداوند ببركت آن دو وجود محترم نصرت داد ايشان را بر دشمنانشان و بر آنها غلبه نمودند بطوريكه نا انقراض عالم ذكر آن در السنه و افواه باقى است و بالاتر از همه آنكه خداوند كتاب تورية را كه مشتمل بر احكام بليغه و نصائح و مواعظ شافيه وافيه كافيه براى اداره امور دنيوى و اخروى آنها در آن عصر تا زمان حضرت عيسى عليه السّلام بود بآن دو عنايت فرمود و بشارت داد در آن معجزه پيغمبر آخر الزّمان از نسل حضرت اسمعيل كه عموى آنها بود و اولاد او را برادران خودشان ميخواندند و آنكه دين او كامل كننده تمام اديان و تا روز قيامت باقى است و هدايت نمود آن دو را براه راست بهشت و ولايت امير المؤمنين و ائمه طاهرين عليهم السلام و بقيّه آيات در قصّه نوح عليه السّلام بيان شد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ هَدَيناهُمَا الصِّراطَ المُستَقِيم‌َ (118)
و هدايت كرديم اينکه دو را براه راست.
صراط مستقيم الهي اعطاء مقام نبوّت و رسالت و عصمة است که خردلي از موازين عقل و شرع پا بيرون نگذارند ولي طائفه يهود و نصاري و عامه عميا يك نسبت‌هاي ناروايي بمقام مقدس انبياء داده‌اند براي اينكه امر خلفاء خود را درست كنند فقط شيعه است که بيانات ائمه و ادله عقليه مقام مقدس انبياء را پاك دانسته‌اند که شرح آن را در كلم الطيب جلد اول و دويم در شرائط نبوت و امامت بيان كرده‌ايم و صراط مستقيم الهي اينست که در امور قلبيه معتقد به جميع عقائد حقه باشد نه چيزي از آنها را منكر شود و نه چيزي بر آنها بيفزايد و در امور نفسيه متخلق بجميع اخلاق حميده و منزه از جميع صفات رذيله و در احكام تكليفيه مطيع اوامر خدا و رسول باشد و منتهي از كليه نواهي باشد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 118)- در مرحله چهارم باز به یکی دیگر از مواهب معنوی- موهبت هدایت به صراط مستقیم- اشاره کرده، می‌گوید: «و آن دو را به راه راست هدایت نمودیم» (وَ هَدَیْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ).
همان راه راست و خالی از هر گونه کجی و اعوجاج که راه انبیا و اولیا است، و خطر انحراف و گمراهی و سقوط در آن وجود ندارد.
نکات آیه
۱ - موسى و هارون(علیهماالسلام) بر صراط مستقیم در پرتو هدایت خداوند (و هدینهما الصرط المستقیم)
۲ - هدایت به صراط مستقیم، از نعمت هاى بزرگ خداوند به موسى و هارون (علیهماالسلام) (و لقد مننّا على موسى و هرون ... و هدینهما الصرط المستقیم)
۳ - پیمودن صراط مستقیم، نیازمند هدایت الهى است. (و هدینهما الصرط المستقیم) از این که خداوند به عنوان امتنان بر موسى و هارون (علیهماالسلام) مسأله اعطاى صراط مستقیم را مطرح فرمود، مى توان برداشت بالا را به دست آورد.
۴ - در صراط مستقیم بودن، از ویژگى هاى رسولان الهى (و هدینهما الصرط المستقیم)
۵ - راه پیامبران، راه مستقیم و بى انحراف (و هدینهما الصرط المستقیم)
۶ - پیمودن راه و دین دارى، شرط رهبرى جامعه اسلامى (و هدینهما الصرط المستقیم) خداوند در توصیف موسى و هارون (علیهماالسلام) - که پیامبر و رهبر امت خویش بودند - مسأله بر صراط مستقیم بودن آنان را مطرح فرمود. طرح این مسأله، مى تواند گویاى برداشت یاد شده باشد.
موضوعات مرتبط
- انبیا: ویژگیهاى انبیا ۴; هدایتگرى انبیا ۵
- خدا: نعمتهاى خدا ۲
- رهبران دینى: دیندارى رهبران دینى ۶
- رهبرى: شرایط رهبرى دینى ۶
- صراط مستقیم :۵ زمینه سلوک صراط مستقیم ۵ ۳; سالکان صراط مستقیم ۵ ۱، ۲، ۴; هدایت به صراط مستقیم ۵ ۱، ۲، ۳
- موسى(ع): فضایل موسى(ع) ۱; نعمتهاى موسى(ع) ۲; هدایت موسى(ع) ۱، ۲
- مهتدین :۱
- نعمت: مراتب نعمت ۲; نعمت هدایت ۲
- هارون(ع): فضایل هارون(ع) ۱; نعمتهاى هارون(ع) ۲; هدایت هارون(ع) ۱، ۲
- هدایت: آثار هدایت ۱، ۳
