لقمان ٦

وَ مِنَ‌ النَّاسِ‌ مَنْ‌ يَشْتَرِي‌ لَهْوَ الْحَدِيثِ‌ لِيُضِلَ‌ عَنْ‌ سَبِيلِ‌ اللَّهِ‌ بِغَيْرِ عِلْمٍ‌ وَ يَتَّخِذَهَا هُزُواً أُولٰئِکَ‌ لَهُمْ‌ عَذَابٌ‌ مُهِينٌ‌

ترجمه

و بعضی از مردم سخنان بیهوده را می‌خرند تا مردم را از روی نادانی، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهی را به استهزا گیرند؛ برای آنان عذابی خوارکننده است!

و برخى از مردم كسانى‌اند كه سخن بيهوده را مى‌خرند تا [مردم را] بى‌هيچ دانشى از راه خدا گمراه كنند و آيات الهى را به ريشخند گيرند براى آنان عذابى خوار كننده خواهد بود

و برخى از مردم كسانى‌اند كه سخن بيهوده را خريدارند تا [مردم را] بى‌[هيچ‌] دانشى از راه خدا گمراه كنند، و [راه خدا] را به ريشخند گيرند؛ براى آنان عذابى خواركننده خواهد بود.

و برخی از مردمان (فاسد فتنه انگیز مانند نضر حارث) کسی است که گفتار و سخنان لغو و باطل را (مانند قصّه‌های دروغ و افسانه‌های شهوت‌انگیز مفسد اخلاق و سرود مطرب) به هر وسیله تهیّه می‌کند تا (خلق را) به جهالت از راه خدا (و آموختن علوم و معارف قرآن) گمراه سازد و آیات قرآن را به تمسخر و استهزا گیرد، این مردمان (فاسد کافر) به عذاب، با خواری و ذلّت گرفتار شوند.

و برخی از مردم اند که افسانه های بیهوده و سخنان یاوه و سرگرم کننده را می خرند تا از روی نادانی و بی دانشی [مردم را] از راه خدا گمراه کنند و آن را به مسخره بگیرند؛ اینانند که برای آنان عذابی خوارکننده خواهد بود.

بعضى از مردم خريدار سخنان بيهوده‌اند، تا به نادانى مردم را از راه خدا گمراه كنند و قرآن را به مسخره مى‌گيرند. نصيب اينان عذابى است خوار كننده.

و از مردمان کسی هست که خریدار سخنان سرگرم‌کننده است تا بی‌هیچ علمی [مردمان را] از راه خدا گمراه گرداند، و آن را به ریشخند گیرد، اینانند که عذابی خفت‌بار [در پیش‌] دارند

و از مردمان كس هست كه سخن بيهوده را مى‌خرد تا بى‌هيچ دانشى [مردم را] از راه خدا- شنيدن آيات قرآن- گمراه سازد و آن را به مسخره مى‌گيرد اينان را عذابى است خواركننده.

در میان مردم کسانی هستند که خریدار سخنان پوچ و یاوه‌اند تا با چنین سخنانی (بندگان خدا را) جاهلانه از راه خدا منحرف و سرگشته سازند و آن را مسخره کنند. آنان عذاب خوار و رسوا کننده‌ای دارند.

و برخی از مردمان کسانی‌اند که گفتار منحرف‌کننده را خریداری می‌کنند، تا (مردم را) بی(هیچ) دانایی از راه خدا گمراه کنند و آن را به ریشخند گیرند؛ ایشان، برایشان عذابی خوارکننده (در پیش) است.

و از مردم است آنکه می‌خرد داستانهای بیهوده (سخنهای هوسناک) را تا گمراه کند از راه خدا به نادانی و بگیرد آنها را به استهزاء آنان را است عذابی خوارکننده‌

لقمان ٥	آیه ٦	لقمان ٧
سوره : سوره لقمان نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَهْوَ الْحَدیثِ»: سخنانی که انسان را غافل از چیزهای سودمند دنیوی و اخروی کند. مانند: خرافات، افسانه‌های بیفایده، حرفهای مضحک، و آوازهای جلف.

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۱، سوره لقمان
• مضامين سوره مباركه لقمان و غرض از نزول آن
• نكوهش كسى كه براى منصرف ساختن مردم از حقائق و معارف قرآن ، به ترويج ((لهوالحديث )) مى پرداخته است
• توصيف خريدار لهو الحديث : گويا گوشش در برابر تلاوت قرآن كر است
• بحث روايتى (رواياتى درباره شاءن نزول آيه : ((و من الناس من يشترى لهو الحديث...)) و اينكه غنا لهو الحديث است )
• رواياتى دال بر حرمت غنا و موسيقى
• حديثى از امام سجاد(ع ) در بيان شدت حرمت موسيقى

• آيه و ترجمه
• شاءن نزول :
• تفسير :
• نكته ها:
• ۱ - تحريم غنا
• ۲ - غناء چيست ؟
• ۳ - فلسفه تحريم غنا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - برخى از مردم، به دنبال فراگیرى سخنان بیهوده و داستان هاى بى اساس اند. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث) «لهو» در لغت، به معناى هر چیزى است که انسان را از مقصدش باز دارد. عبارت «لهوالحدیث» اضافه صفت به موصوف خودش است و به معناى «سخن و کلام و یا افسانه هاى بیهوده» است.

۲ - برخى از کافران عصر پیامبر، به منظور دور ساختن مردم از هدایت قرآنى، داستان هاى بیهوده را فرامى گرفتند و ترویج مى دادند. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه) درباره این که «مراد از «من الناس» در این آیه و نیز «خرید حدیث لهو» چیست؟»، مفسران گفته اند، بعضى از کافرانِ مکه، به کشورهایى مانند ایران مسافرت مى کردند و کتاب هاى افسانه مى خریدند و یا مى آموختند و آنها را به مکه منتقل مى کردند و به منظور مبارزه با قرآن، رواج مى دادند. لازم به ذکر است که مراد از «سبیل اللّه» در این آیه، به قرینه آیات آغاز سوره، مى تواند قرآن باشد.

۳ - کافران، به منظور منحرف ساختن جامعه از راه خدا و ترویج باطل، سرمایه گذارى مى کردند. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه) آورده شدن فعل مضارع «یشترى» و «یضلّ» دلالت بر تلاش هاى مستمر مى کند.

۴ - داستان هاى خرافى و سرگرمى هاى واهى، ابزار کافران براى مبارزه با دین بود. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه)

۵ - کافران مکه براى بازداشتن مردم از گوش فرا دادن به آیات قرآن و سخنان پیامبر(ص) کنیزان آوازه خوان را مى خریدند و مردم را به آواز مشغول مى کردند. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه) منظور از «لهوالحدیث» طبق برخى از شأن نزول ها، غنا است که به وسیله کنیزانى خوانده مى شد. لازم به گفتن است که طبق این معنا «اشتراء» حقیقى است.

۶ - جهل، عامل رویکرد کافران مکه به خرید داستان هاى بى اساس بود. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث ... بغیر علم) «بغیر علم» متعلق به فعل «یشترى» است.

۷ - جهل و نادانى، عامل کشیده شدن انسان به ورطه لهو و بیهودگى است. (یشترى لهو الحدیث ... بغیر علم)

۸ - غنا و نغمه هاى مفسده انگیز، ابزار کافران براى گمراه کردن مردم از راه خدا است. (و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه)

۹ - سخنان گمراه کننده و بازدارنده انسان از راه خدا مصداق «لهو» است. (یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه)

۱۰ - گروهى از مردم، در برخورد با آیات قرآن کریم، آن را مى پذیرند و گروهى دیگر، از آن روى گردانده و به سخنان بیهوده روى مى آورند. (تلک ءایت الکتب ... هدًى ... للمحسنین ... و من الناس من یشترى لهو الحدیث) آیه، عطف معنوى به آیات پیش و یا عطف قصه به قصه است و گویا، در صدد بیان این نکته است که مردم، در برخورد با قرآن، دو دسته اند: گروهى از آنان محسنان اند که هدایت پذیرند و گروهى دیگر، از آن گریزانند.

۱۱ - توده هاى ناآگاه مردم، از تبلیغات دشمنان، آسیب پذیرند. (یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه بغیر علم) احتمال دارد که «بغیر علم» حال براى مفعول محذوف فعل «یضلّ»، مانند «الناس» یا چیزى همانند آن باشد.

۱۲ - از اهداف رواج دهندگان افسانه هاى باطل و خرافى در میان مردم، به تمسخر گرفتن راه خدا است. (یشترى لهو الحدیث لیضلّ ... و یتّخذها هزوًا)

۱۳ - رواج دهندگان باطل، مستحق عذابى خوارکننده اند. (من یشترى لهو الحدیث ... أُولئک لهم عذاب مهین)

۱۴ - کیفر مسخره کنندگان راه خدا، عذابى ذلت بار است. (یتّخذها هزوًا أُولئک لهم عذاب مهین)

۱۵ - عذاب هاى اخروى، گوناگون است. (أُولئک لهم عذاب مهین)

۱۶ - جهل و ناآگاهى گمراه سازان مردم، مانع عذاب آنان نیست. (لیضلّ عن سبیل اللّه بغیر علم ... لهم عذاب مهین)

روایات و احادیث

۱۷ - «عن محمدبن مسلم، عن أبى جعفر(ع) قال: سمعته یقول: الغناء ممّا وعد اللّه عزّوجلّ علیه النار و تلى هذه الأیة: «و من الناس من یشترى لهو الحدیث لیضلّ عن سبیل اللّه بغیر علم و یتّخذها هزواً أُولئک لهم عذاب مهین»; محمدبن مسلم مى گوید: از امام باقر(ع) شنیدم که مى گفت: غنا از جمله گناهانى است که خداوند عزّوجلّ براى آن، وعده آتش داده است. و این آیه را تلاوت کرد: و من الناس من یشترى لهو الحدیث...».

۱۸ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله «و من الناس من یشترى لهو الحدیث ...» فهو النضر بن الحارث ... و کان النضر راویاً لأحادیث الناس و أشعارهم...; از امام باقر(ع) درباره این سخن خداوند «و من الناس من یشترى لهو الحدیث» روایت شده است که: او، نضربن حارث بود... او، گفتارهاى بیهوده دیگران و اشعار آنان را روایت مى کرده است...».

۱۹ - «فى مجمع البیان: و روى ... عن أبى عبداللّه(ع) قال: هو الطعن بالحقّ و الإستهزاء به...; در مجمع البیان [ذیل آیه] «و من الناس من یشترى لهو الحدیث» آمده است: از امام صادق(ع) روایت شده که گفت: لهوالحدیث، طعنه زدن به حق و مسخره کردن آن است...».

موضوعات مرتبط

• اضلالگران: جهل اضلالگران ۱۶; کیفر اضلالگران ۱۳، ۱۶
• پوچ گرایى: عوامل پوچ گرایى ۷
• تبلیغ: آثار تبلیغ ۱۱
• جهل: آثار جهل ۶، ۷
• حق: استهزاى حق ۱۹; طعنه به حق ۱۹
• خرافات: آثار ترویج خرافات ۴
• دین: آسیب شناسى دینى ۲، ۳، ۴، ۵، ۸، ۱۲; روش مبارزه با دین ۴
• سبیل الله: استهزاى سبیل الله ۱۲; کیفر استهزاگران سبیل الله ۱۴
• سخنان: سخنان گمراهگر ۹; سخنان لهو ۹
• شخصیت: آسیب شناسى شخصیت ۷
• عذاب: تنوع عذاب اخروى ۱۵; عذاب ذلت بار ۱۳، ۱۴
• غنا: آثار ترویج غنا ۵; آثار غنا ۸; کیفر غنا ۱۷
• قرآن: مؤمنان به قرآن ۱۰; معرضان از قرآن ۱۰
• قصه: ترویج قصه هاى خرافى ۲، ۶، ۱۲
• کافران: کافران و ترویج غنا ۵، ۸; کافران و ترویج لهو ۲
• کافران مکه: جهل کافران مکه ۶
• گروههاى اجتماعى :۱، ۱۰
• گمراهى: عوامل گمراهى ۸
• گناهان کبیره :۱۷
• لهو: آثار ترویج لهو ۳; زمینه لهو ۷; طالبان لهو ۱، ۱۰; کیفر مروجان لهو ۱۳; موارد لهو ۹، ۱۹
• مردم: عوامل آسیب پذیرى مردم ۱۱
• مکه: ترویج قصه هاى خرافى در مکه ۲; کنیزان مغنى در مکه ۵
• نضربن حارث: نضربن حارث و ترویج لهو ۱۸
• هدایت: موانع هدایت ۲