الروم ٥
ترجمه
| الروم ٤ | آیه ٥ | الروم ٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِنَصْرِاللهِ»: متعلّق به (یَفْرَحُ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره روم
- اشاره به مضامين و غرض سوره مباركه روم
- وجوهى كه در معناى آيه : ((يومئذ يفرح المؤ منون بنصر الله ...)) و ارتباط آن باقبل (غلبت الروم ...) گفته شده است
- اشاره اى در مورد وجه اينكه خداوند خلف وعده نمى كند (لا يخلف الله وعده )
- چند وجه در بيان مفاد آيه : ((يعلمون ظاهرا من الحيوة الدنيا...))
- توضيح مراد از اينكه فرمود: خداوند جهان را جز به ((حق )) و((اجل مسمى )) نيافريد
- دو وجه در معناى آيه : ((ثم كان عاقبة الذين اساؤ ا السوآى ان كذبوا بآيات الله ...))
- نكاتى كه از آيه : ((فسبحان حين تمسون و حين تصبحون وله الحمد...)) استفاده مى شود
- بحث روايتى (نقد رواياتى كه در ذيل آيه : ((غلبت الروم ...)) و شرطبندى با مشركينبر سر غلبه روم نقل شده )
- شرطبندى ابوبكر با مشركين بعد از نزول آيه تحريم قمار بوده است .
نکات آیه
۱ - پیروزى رومیان بر ایرانیان، به امداد و نصرت الهى بود. (و هم من بعد غلبهم سیغلبون ... بنصر اللّه) بنابراین که «بنصر اللّه» متعلق به «سیغلبون» باشد، نکته یاد شده را بیان مى کند.
۲ - برخوردارى رومیان از امدادهاى الهى در نبردِ پیروزمندِ خویش با ایرانیان، مایه سرور و شادمانى مؤمنان عصر بعثت شد. (و یومئذ یفرح المؤمنون بنصر اللّه) «بنصر اللّه» مى تواند متعلق به «یفرح» در آیه قبل باشد; یعنى، مؤمنان به سبب این که پیروزى رومیان به امدادهاى خداوند است، شادمان مى شوند.
۳ - خداوند، هرکسى را که خود بخواهد، امداد و یارى مى کند (ینصر من یشاء)
۴ - تنها، خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و رحیم (مهرورز) است. (و هو العزیز الرحیم) آوردن حرف «ال» تعریف در خبر، دلالت بر حصر مى کند.
۵ - مشیّت خداوند در یارى انسان ها، برخاسته از عزّت و رحمت او است. (ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم)
۶ - توجّه به شکست ناپذیرى خداوند و مهربانى او، برانگیزاننده امید به امدادهاى الهى در دل مؤمنان است. (ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم) آوردن دو وصف «عزّت» و «رحمت» - پس از بیان امداد الهى و این که خداوند، هر کس را که بخواهد یارى خواهد کرد - مى تواند به منظور ایجاد امید در دل مسلمانان صدر اسلام باشد که درباره خود نیز انتظار چنین امدادهایى را داشته باشند.
۷ - خواست و مشیّت خداوند، مقدَّم بر عوامل مادّى است. (ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم) با آن که رومیان شکست خورده بودند و انتظار پیروزى سریع آنان با عوامل مادى نمى رفت، وعده پیروزى قریب الوقوع آنان به امداد الهى، حاکى از این است که خواست خداوند بر سایر عوامل حاکم است.
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: رحیم ۴; عزیز ۴
- امیدوارى: امیدوارى به امدادهاى خدا ۶
- خدا: آثار امدادهاى خدا ۱; آثار رحمت خدا ۵; آثار عزت خدا ۵; امدادهاى خدا ۲، ۳; مشیت خدا ۳، ۵، ۷; منشأ امدادهاى خدا ۵
- ذکر: آثار ذکر رحمت خدا ۶; آثار ذکر عزت خدا ۶
- رومیان: امداد به رومیان ۱، ۲; پیروزى رومیان ۲; جنگ رومیان با ایرانیان ۲; منشأ پیروزى رومیان ۱
- عوامل طبیعى: عمل عوامل طبیعى ۷
- مؤمنان: سرور مؤمنان صدراسلام ۲
