الروم ٥

از الکتاب
کپی متن آیه
بِنَصْرِ اللَّهِ‌ يَنْصُرُ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ‌

ترجمه

به سبب یاری خداوند؛ و او هر کس را بخواهد یاری می‌دهد؛ و او صاحب قدرت و رحیم است!

ترتیل:
ترجمه:
الروم ٤ آیه ٥ الروم ٦
سوره : سوره الروم
نزول : ٦ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«بِنَصْرِاللهِ»: متعلّق به (یَفْرَحُ) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

شأن نزول آیات ۲ تا ۵:

«شیخ طوسى» گویند: در سبب نزول این آیات چنین معروف است وقتى که رومیان در جنگى مغلوب ایرانیان شدند، مشرکین خوشحال گردیدند از این که ایرانیان که اهل کتاب نبودند بر رومیان که اهل کتاب (مسیحى) بودند، غالب گشتند و روى این قیاس مى گفتند: سرانجام ما نیز که اهل کتاب نیستیم بر محمد و یارانش که اهل کتاب هستند پیروز خواهیم گشت.

این موضوع بر مسلمین گران آمد و خداوند با نزول این آیات خبر داد که اگر چه روم مغلوب شده است ولى بزودى جنگ دیگرى دوباره میان آن‌ها برپا خواهد شد و در این جنگ رومیان غالب خواهند گردید آن هم در عرض چند سال و بضع عدد ما بین سه سال تا ده سال مى باشد و این موضوع از معجزات قرآن است که براى رسول خدا صلى الله علیه و آله از امر غیب که اتفاق نیفتاده بود خبر داده است.[۱]

تفسیر


نکات آیه

۱ - پیروزى رومیان بر ایرانیان، به امداد و نصرت الهى بود. (و هم من بعد غلبهم سیغلبون ... بنصر اللّه) بنابراین که «بنصر اللّه» متعلق به «سیغلبون» باشد، نکته یاد شده را بیان مى کند.

۲ - برخوردارى رومیان از امدادهاى الهى در نبردِ پیروزمندِ خویش با ایرانیان، مایه سرور و شادمانى مؤمنان عصر بعثت شد. (و یومئذ یفرح المؤمنون بنصر اللّه) «بنصر اللّه» مى تواند متعلق به «یفرح» در آیه قبل باشد; یعنى، مؤمنان به سبب این که پیروزى رومیان به امدادهاى خداوند است، شادمان مى شوند.

۳ - خداوند، هرکسى را که خود بخواهد، امداد و یارى مى کند (ینصر من یشاء)

۴ - تنها، خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و رحیم (مهرورز) است. (و هو العزیز الرحیم) آوردن حرف «ال» تعریف در خبر، دلالت بر حصر مى کند.

۵ - مشیّت خداوند در یارى انسان ها، برخاسته از عزّت و رحمت او است. (ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم)

۶ - توجّه به شکست ناپذیرى خداوند و مهربانى او، برانگیزاننده امید به امدادهاى الهى در دل مؤمنان است. (ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم) آوردن دو وصف «عزّت» و «رحمت» - پس از بیان امداد الهى و این که خداوند، هر کس را که بخواهد یارى خواهد کرد - مى تواند به منظور ایجاد امید در دل مسلمانان صدر اسلام باشد که درباره خود نیز انتظار چنین امدادهایى را داشته باشند.

۷ - خواست و مشیّت خداوند، مقدَّم بر عوامل مادّى است. (ینصر من یشاء و هو العزیز الرحیم) با آن که رومیان شکست خورده بودند و انتظار پیروزى سریع آنان با عوامل مادى نمى رفت، وعده پیروزى قریب الوقوع آنان به امداد الهى، حاکى از این است که خواست خداوند بر سایر عوامل حاکم است.

موضوعات مرتبط

  • اسماء و صفات: رحیم ۴; عزیز ۴
  • امیدوارى: امیدوارى به امدادهاى خدا ۶
  • خدا: آثار امدادهاى خدا ۱; آثار رحمت خدا ۵; آثار عزت خدا ۵; امدادهاى خدا ۲، ۳; مشیت خدا ۳، ۵، ۷; منشأ امدادهاى خدا ۵
  • ذکر: آثار ذکر رحمت خدا ۶; آثار ذکر عزت خدا ۶
  • رومیان: امداد به رومیان ۱، ۲; پیروزى رومیان ۲; جنگ رومیان با ایرانیان ۲; منشأ پیروزى رومیان ۱
  • عوامل طبیعى: عمل عوامل طبیعى ۷
  • مؤمنان: سرور مؤمنان صدراسلام ۲

منابع

  1. ابن ابى حاتم در تفسیر خود نیز از ابن شهاب روایت نموده است.