المائدة ٧٨
ترجمه
| المائدة ٧٧ | آیه ٧٨ | المائدة ٧٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«کَانُوا یَعْتَدُونَ»: از حق تجاوز می‌کردند. ستمگری می‌کردند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۸۶ - ۶۸، سوره مائده
- نكته درباره جمله : ((لستم على شى ء)) در آيه شريفه :((قل يا اهل الكتاب لستم على شى ء...))
- يهود و نصارا فاقد پايگاهى قابل اعتماد براى اقامه دين هستند
- اسم و لقب هيچ اثرى در سعادت آدمى ندارد و فقط ايمان به خدا و روز جزا وعمل صالح مايه سعادت است
- چون يهود براى خود برترى مى پنداشتند كور و كر شدند (از دين حق و شنيدن پند عاجزگشتند)
- بطلان و نامعقول بودن سخن نصارا كه گفته اند: ((ان الله ثالث ثلثة ))
- چگونگى اعتقاد به تثليث در ميان عوام نصارا
- احتجاج بر نفى الوهيت مسيح (ع ) و نيز نفى الوهيت ما در مسيح (بنابر يكاحتمال در معناى آيه )
- استدلال بروجوب عبادت خداى سبحان و عبادت نكردن هر چه جز او
- نكاتى كه در استدلال و احتجاج فوق در آيه شريفه وجود دارد
- نكته اينكه در جمله : ((مالا يملك لكم ضرا ولا نفعا)) و جملات مشابه آن ((ضر))قبل از ((نفع )) آورده شده است
- معناى علو و بيات جايگاه (غدير) نزد قديم يهود
- غلو اهل كتاب كه از آن نهى شده اند اين بوده كه انبياء و احبار و راهبان خود را تا مقامربوبيت بالا مى برده اند
- اعتقاد به پدرى و پسرى از اقوام بت پرست به مسيحيت راه يافته است
- علت اينكه نصارا نزديك ترين ملت ها به مسلمين از جهت دوستى معرفى شده اند
- وجود علماء و پارسايان بسيار در ميان نصارا و استكبار نور زيدن آنها علت انس بيشترآنان با مسلمين بوده است
- چند روايت در مورد اقوامى كه به شكل خوك و ميمون مسخ شدند
- رواياتى درباره امر به معروف و نهى از منكر و تعليم احكام الهى
- رواياتى در ذيل آيه : ((ذلك بان منهم قسيسين ...)) ونزول آن در شاءن نصاراى حبشه و داستان نجاشى
- قرآن كريم وحدت عدديه را از پروردگار جل وعلا نفى مى كند
- چون خداى تعالى مالك تمامى كمالات و اصيل در هر كمالى است ، اتصاف او به وحدت وكثرت عدديه محال است
- نفى وحدت عددى در سوره توحيد
- وحدت خداوند سبحان در توحيدى كه نصارا معتقدند و حدت عددى است كه قرآن منكر آن است
- (شرح و تفسير سخنانى از اميرالمؤ منين (ع ) درباره توحيد خداى سبحان ، نفى وحدتعددى و نفى حد از ذات اقدس الهى و...)
- شرح كلماتى از خطبه اميرالمؤ منين در نهج البلاغه درباره توحيد و صفات الهى
- خطبه ديگرى از كلام نورانى اميرالمؤ منين (ع ) در نهج البلاغه
- خطبه نورانى ديگرى از نهج البلاغه و شرح آن
- كلام گوهربار ديگرى از مولا اميرالمؤ منين (ع ) در توحيد و صفات خداوند
- خطبه ديگرى از اميرالمؤ منين (ع ) درباره توحيد الهى از كتاب احتجاج طبرسى
- فرمايش رسول خدا (ص ) درباره معناى توحيد بروايت اميرالمؤ منين (ع )
- (درباره اعتقاد به ودت عددى خداوند و رد آن در سخنان امام على (ع ))
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ عَلى لِسانِ داوُدَ وَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ «78»
كسانى از بنى‌اسرائيل كه كافر شدند، به زبان داود وعيسى پسر مريم لعنت شدند. اين (لعن و نفرين،) بدان سبب بود كه آنان عصيان كرده و از فرمان خدا تجاوز مى‌كردند.
نکته ها
حضرت داود عليه السلام، بنى‌اسرائيل را به خاطر تخلّف از حكم تعطيلى روزهاى شنبه لعنت كرد.
و حضرت عيسى عليه السلام بدان جهت كه بنى‌اسرائيل پس از خوردن مائده‌ى آسمانى كه با دعاى آن حضرت و براى اطمينان قلبى آنها نازل شده بود، باز كفر ورزيدند، آنان را لعنت كرد. «1»
امام باقر عليه السلام فرمود: «نفرين حضرت داود، آنان را خوك و نفرين حضرت عيسى، آنان را ميمون كرد». «2»
پیام ها
1- گروهى از بنى‌اسرائيل، مورد لعن پيامبران خود قرار گرفتند. «لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا»
2- عصيان وتجاوز، انسان را به كفر مى‌كشاند. كَفَرُوا ... بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ
3- انبيا، هميشه دعا نمى‌كنند، گاهى هم نفرين مى‌كنند. لُعِنَ ... عَلى لِسانِ داوُدَ وَ ...
4- گناه و تجاوز، لعنت پيامبران را به دنبال دارد. لُعِنَ ... بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ
5- تجاوز و قانون‌شكنى، شيوه‌ى بنى‌اسرائيل است. «كانُوا يَعْتَدُونَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ عَلى لِسانِ داوُدَ وَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ (78)
بعد از آن اخبار فرمايد از آنچه جارى شد بر اسلاف آنها از عذاب:
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ: لعنت كرده شدند و دور گرديدند از رحمت الهى آنانكه كافر شدند از بنى اسرائيل يعنى جهودان. عَلى لِسانِ داوُدَ:
بر زبان داود عليه السّلام. مراد اهل ايله هستند چون از حكم سبت تجاوز نمودند، داود در حق آنها نفرين نمود. در مجمع «2»- از حضرت باقر عليه السّلام روايت شده: چون اصحاب ايله سركشى نمودند از حكم روز شنبه در باب ماهى گرفتن، حضرت داود عليه السّلام بر آنها دعا نمود: خدايا بپوشان لعنت را بر آنها مانند ردا بر شانه و كمربند بر دو طرف كمر، كنايه از اينكه سر تا پاى آنها را فرا گيرد. حق تعالى تمام آنها را مسخ نمود به صورت ميمون، و بعد از سه روز هلاك شدند. وَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ: و همچنين مردود شدند از رحمت سبحانى و
«1» روضه كافى، صفحه 134 (بخشى از حديث 103)- بحار الانوار، جلد 14، صفحه 292 (بخشى از حديث 14)
«2» مجمع البيان، جلد 2، صفحه 231.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 155
ملعون گشتند از بنى اسرائيل بر لسان عيسى بن مريم؛ مراد، اصحاب مائده هستند. پنج هزار نفر مسخ شدند به صورت خوك بعد از آنكه كفران نعمت عظيمه را نمودند، يا ملعون گشتند كفار بنى اسرائيل در زبور كه بر لسان داود جارى مى‌شد. و طايفه دوم ملعون گشتند در انجيل كه بر لسان عيسى عليه السّلام جارى مى‌گشت. ذلِكَ بِما عَصَوْا: اين لعن عظيم كه مقتضى مسخ آنها شد، به سبب آن بود كه نافرمانى و مخالفت نمودند فرامين الهى را. وَ كانُوا يَعْتَدُونَ: و بودند كه از حد تجاوز مى‌كردند و آنچه حق تعالى بر ايشان حرام فرموده، تعدى كرده و مرتكب مى‌شدند. على بن ابراهيم قمى رحمه اللّه فرمايد: كانوا يأكلون لحم الخنزير و يشربون الخمور و يأتون النّساء ايّام حيضهنّ «1» يعنى گوشت خوك و شراب مى‌خوردند و با زنان در ايام حيض نزديكى مى‌كردند.
تنبيه- در عقاب الاعمال صدوق رحمه اللّه از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام روايت كرده: لمّا وقع التّقصير فى بنى اسرائيل جعل الرّجل منهم يرى اخاه في الذّنب و ينهاه فلا ينتهى فلا يمنعه ذلك من ان يكون اكيله و جليسه و شريبه حتّى ضرب اللّه قلوب بعضهم ببعض و نزل فيهم القرآن حيث يقول عزّ و جلّ لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ (الخ) چون تقصير امر الهى واقع شد در بنى اسرائيل چنين بود كه مردى از ايشان مى‌ديد برادرش معصيت نمايد او را نهى مى‌كرد و متنبه نمى‌شد پس اين قسمت او را منع نمى‌كرد كه ديگر با او هم غذا و همنشين و هم مشرب نباشد، بلكه با او معاشر بود تا آنكه حق تعالى آنها را به شآمت گناهكاران مبتلا و كلام مجيد در مذمت آنها نازل فرمود: «لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا».
و ايضا عياشى از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده فرمود: امّا انّهم لم يكونوا يدخلون مداخلهم و لا يجلسون مجالسهم و لكنّهم اذا لقوهم انسوا بهم. «2» بدانيد ايشان دخالت نمى‌كردند در كارهائى كه آنها داخل مى‌شدند و
«1» تفسير قمّى، جلد اوّل، صفحه 176.
«2» تفسير عياشى، جلد اوّل، صفحه 335، حديث 161.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 156
نمى‌نشستند در مجالس آنان، و لكن هر گاه مخالفين را ملاقات مى‌كردند انس مى‌گرفتند به آنان.
آيه شريفه و اين دو حديث دال است كه مقام عصيان و مخالفت اوامر الهى به مرتبه‌اى است كه شآمت آن مجاورين و مؤانسين را سرايت نمايد، چنانچه عذابى نازل شود همه را فرا گيرد.
موعظه- نقل احوال گذشتگان در كلام خالق منّان، عبرت و تنبّه است نسبت به ملت مرحومه، كه تفكر و تأمل نموده هشيار شوند و آنچه موجب نزول اين نكبت و عقوبت گرديده مرتكب نشوند، و بسبب غرور و شهوات، راه خود سرى نپيمايند، كه عاقبت دنيا را وفائى نيست، و هر دمى از آن بى‌غمى، و هيچ حالى بى‌ملالى نبوده، هر نوشى را نيشى، هر عشرتى را حسرتى خواهد بود.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرائِيلَ عَلى لِسانِ داوُدَ وَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ذلِكَ بِما عَصَوْا وَ كانُوا يَعْتَدُونَ (78)
ترجمه
لعنت كرده شدند آنانكه كافر شدند از بنى اسرائيل بزبان داود و عيسى
جلد 2 صفحه 253
پسر مريم اين براى آن بود كه نافرمانى كردند و بودند كه تعدى مينمودند.
تفسير
در مجمع از حضرت باقر (ع) نقل نموده كه حضرت داود آنها را لعنت فرمود چون تجاوز نمودند از حكم الهى در باب صيد ماهى در روز شنبه و خداوند آنها را مسخ فرمود بصورت بوزينه و حضرت عيسى (ع) آنها را لعن فرمود وقتى از آنحضرت تقاضاى مائده آسمانى نمودند و حاضر شد و ايمان نياوردند و در جوامع اضافه فرموده كه بعد از نفرين حضرت عيسى (ع) بصورت خوك شدند و پنج هزار نفر بودند و در كافى و قمى ره از حضرت صادق (ع) نقل نموده كه خوك شدند بنفرين حضرت داود و بوزينه شدند بنفرين عيسى بن مريم و در نفحات نقل نموده كه اين قول را نسبت باكثر مفسرين داده‌اند و اين براى آن بود كه هم معصيت مينمودند و هم ظلم بر خودشان و پيروانشان ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن بَنِي إِسرائِيل‌َ عَلي لِسانِ داوُدَ وَ عِيسَي ابن‌ِ مَريَم‌َ ذلِكَ بِما عَصَوا وَ كانُوا يَعتَدُون‌َ (78)
ملعون شدند كساني که كافر شدند از بني اسرائيل بر زبان داود و عيسي بن مريم و اينکه بواسطه اينکه بود که معصيت و مخالفت كردند و تعدي و تجاوز نمودند.
لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن بَنِي إِسرائِيل‌َ عَلي لِسانِ داوُدَ وَ عِيسَي ابن‌ِ مَريَم‌َ لعن بمعني بعد از رحمت الهي نسبت بجميع كفار امري است مرغوب اختصاص ببني اسرائيل ندارد و جميع انبياء و اولياء و مؤمنين بايد آنها را لعن كنند اختصاص بداود و عيسي ندارد، و بعيد نيست که مراد از لعن در اينکه آيه نفرين که دعاء شر است باشد که طلب نزول عذاب باشد و شاهد بر اينکه اخبار بسياري است در كافي و غير كافي که در حق اصحاب سبت بوده که در عهد داود بودند و مسخ شدند بقرده و خنزير و در اصحاب عيسي که بعد از نزول مائده باز كافر شدند که آنها هم مسخ شدند بخنزير چنانچه قوم نوح بنفرين نوح غرق شدند و عاد قوم هود بنفرين او بباد هلاك شدند و قوم صالح بصيحه و قوم لوط بخسف و قوم شعيب بصاعقه و قوم موسي بغرق در رود نيل و قارون بخسف، و شاهد ديگر قوله تعالي است ذلِكَ بِما عَصَوا وَ كانُوا يَعتَدُون‌َ که اينکه لعن نه بر مجرد كفر بوده بلكه براي مخالفت امر نبي بوده و براي تعدي و تجاوز آنها، و نكته ديگر که استفاده ميشود براي اينست که كساني که مورد لعن داود بودند غير از آنهايي هستند که مورد لعن عيسي واقع شده و لو هر دو دسته از كفار بني اسرائيل هستند و هر دو مخالفت نبي خود كردند و تعدي و تجاوز نمودند.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- کافران بنى اسرائیل با نفرین داود (ع) و عیسى (ع) به لعنت و دورى از رحمت خداوند گرفتار شدند. (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل على لسان داود و عیسى) فاعل محذوف از «لعن» داود (ع) و عیسى (ع) مى باشد. بنابراین جمله «لعن ... على لسان داود و عیسى» به این معناست که کافران بنى اسرائیل مورد لعنت داود (ع) و عیسى (ع) قرار گرفتند گفتنى است، آنگاه که لعنت بر زبان انسان جارى شود به معناى درخواست انقطاع از رحمت الهى از لعنت شونده است.
۲- داود و عیسى (ع)، پیام آوران لعن و نفرین الهى بر کافران بنى اسرائیل* (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل على لسان داود و عیسى ابن مریم) بدان احتمال که فاعل محذوف «لعن»، اللّه باشد. گفتنى است که لعنت خداوند نسبت به کافران بنى اسرائیل بر لسان داود (ع) و عیسى (ع) به معناى ابلاغ لعنت خداوند به واسطه آن پیامبران است.
۳- زبان پیامبران مظهرى براى تجلى نطق خداوند* (لعن الذین کفروا ... على لسان داود و عیسى ابن مریم)
۴- داود و عیسى (ع)، مأیوس از ایمان کفرپیشگان قوم خویش* (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل على لسان داود و عیسى ابن مریم) طرد ولعن کافران بنى اسرائیل از سوى داود و عیسى (ع) حکایت از یأس و نومیدیشان از هدایت یافتن آن گروه دارد.
۵- کافران مستحق لعن و نفرین و دورى از رحمت خداوند (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل)
۶- کفر گروهى از بنى اسرائیل پیامد غلو آنان در دین (لاتغلوا فى دینکم ... لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل) بیان گرایش گروهى از بنى اسرائیل به کفر پس از اشاره به غلو و گزافه گویى اهل کتاب در دین، مى تواند بیانگر این باشد که کفرورزى آنان پیامد غلوشان بوده است.
۷- غلو در دین موجب کفر است. (لاتغلوا فى دینکم ... لعن الذین کفروا)
۸- حضرت داود (ع) و عیسى (ع) از پیامبران بنى اسرائیل مى باشند. (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل على لسان داود و عیسى ابن مریم)
۹- بعثت داود (ع) قبل از بعثت عیسى(ع) (على لسان داود و عیسى ابن مریم) تقدیم ذکر داود بر عیسى حاکى از سبقت زمانى حضرت داود است.
۱۰- گروهى از بنى اسرائیل زمان داود و عیسى عصیان پیشه و تجاوزگر بودند. (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل ... ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون)
۱۱- گرفتارى کافران بنى اسرائیل به لعنت داود و عیسى (ع)، برخاسته از عصیان پیشگى و تجاوزگرى آنان (لعن الذین کفروا ... ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) در برداشت فوق «ذلک» اشاره به «لعنت» گرفته شده است.
۱۲- نافرمانى خدا و پیامبران و استمرار تجاوز به حدود الهى و حقوق مردمان، موجب کفر و گرفتارى به لعنت الهى (لعن الذین کفروا ... ذلک بما عصوا و کانوا یعتدون) در برداشت فوق «ذلک» علاوه بر اشاره به لعنت اشاره به کیفر نیز گرفته شده است.
روایات و احادیث
۱۳- مردم ایله (گروهى از بنى اسرائیل)، مورد لعن حضرت داود، به دلیل عصیان در برابر خدا درباره شنبه (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل على لسان داود) از امام باقر (ع) در توضیح آیه فوق روایت شده: اما داود فلعن اهل ایلة لما اعتدوا فى سبتهم ... .[۱]
۱۴- مورد لعن قرار گرفتن گروهى از بنى اسرائیل از سوى حضرت عیسى (ع)، به دلیل کفر آنان پس از نزول مائده آسمانى (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل ... عیسى ابن مریم) از امام باقر (ع) در توضیح آیه فوق روایت شده: ... و اما عیسى فلعن الذین انزلت علیهم المائدة ثم کفروا بعد ذلک.[۲]
۱۵- مسخ گروهى از بنى اسرائیل بصورت خوک، در اثر لعن حضرت داود (ع) و بصورت میمون، در اثر لعن حضرت عیسى (ع) (لعن الذین کفروا من بنى اسرءیل على لسان داود و عیسى) از امام صادق (ع) درباره آیه فوق روایت شده: الخنازیر على لسان داود (ع) و القردة على لسان عیسى ابن مریم (ع).[۳]
موضوعات مرتبط
- اصحاب سبت: عصیان اصحاب سبت ۱۳ ; لعن بر اصحاب سبت ۱۳
- انبیا: زبان انبیا ۳ ; عصیان از انبیا ۱۲
- بنى اسرائیل: انبیاى بنى اسرائیل ۸ ; بنى اسرائیل دوران داود (ع) ۱۰ ; بنى اسرائیل دوران عیسى (ع) ۱۰ ; تاریخ بنى اسرائیل ۱۰ ; تجاوزگران بنى اسرائیل ۱۰، ۱۱ ; عصیان بنى اسرائیل ۱۳ ; عصیانگران بنى اسرائیل ۱۰، ۱۱ ; کافران بنى اسرائیل ۱، ۲، ۱۱، ۱۴ ; کفر بنى اسرائیل ۶ ; لعن بر بنى اسرائیل ۱۳، ۱۴ ; مسخ در بنى اسرائیل ۱۵
- تجاوز: آثار تجاوز ۱۱، ۱۲
- خدا: تجاوز به حدود خدا ۱۲ ; عصیان از خدا ۱۲ ; محرومیت از رحمت خدا ۱، ۵ ; مظاهر کلام خدا ۳ ; موجبات لعن خدا ۱۲
- داود (ع): بعثت داود (ع) ۹ ; داود (ع) و کافران ۴ ; قصه داود (ع) ۹ ; لعن داود (ع) ۱، ۲، ۱۱، ۱۳، ۱۵ ; نبوّت داود (ع) ۸ ; یأس داود (ع) ۴
- دین: آثار غلو در دین ۶، ۷ ; آسیبخشناسى دین ۷
- عصیان: آثار عصیان ۱۱، ۱۲، ۱۳
- عیسى (ع): بعثت عیسى (ع) ۹ ; عیسى (ع) و کافران ۴ ; لعن عیسى (ع) ۱، ۲، ۱۱، ۱۴، ۱۵ ; نبوت عیسى (ع) ۸ ; یأس عیسى (ع) ۴
- کافران: لعن بر کافران ۵
- کفر: موجبات کفر ۷، ۱۲
- لعن: آثار لعن ۱۵ ; موجبات لعن ۱
- مائده: نزول مائده ۱۴
- مردم: تجاوز به حقوق مردم ۱۲
- مستحقان لعن:۵
- مسخ: به خوک ۱۵ ; مسخ به میمون ۱۵
- مشمولان لعن:۱
