القصص ٣٨
ترجمه
القصص ٣٧ | آیه ٣٨ | القصص ٣٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِلهٍ»: خداوندگار. پروردگار (نگا: شعراء / ، نازعات / ). «مِنْ إِلهٍ»: واژه (مِنْ) برای تعمیم (إِلهٍ) بعد از خود است. «أَوْقِدْ عَلَی الطِّینِ»: مراد تبدیل خشت گلین به آجر پخته است. «هَامَان»: وزیر اعظم یا نخست وزیر فرعون بوده است. «صَرْحَاً»: کاخ بزرگ و بلند (نگا: نمل / ). «أَطَّلِعُ»: خبر یابم. بنگرم (نگا: کهف / ، مریم / ، صافّات / ). «لَأَظُنُّهُ»: گمانش میبرم. یقین دارم که او.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ قَالَ فِرْعَوْنُ يَا هَامَانُ... (۲) فَقَالَ أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَى (۱)
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَاجَ... (۳) قَالَ فِرْعَوْنُ وَ مَا رَبُ... (۲) قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلٰهاً... (۵) فَاسْتَخَفَ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ... (۰) فَحَشَرَ فَنَادَى (۰) فَقَالَ أَنَا رَبُّکُمُ الْأَعْلَى (۱) فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَکَالَ... (۰) إِنَ فِي ذٰلِکَ لَعِبْرَةً لِمَنْ... (۰) قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۲۹ - ۴۲، سوره قصص
- رواياتى در ذيل آيات راجع به داستان ورود موسى (عليه السلام ) به مدين و ملاقات باشعيب (عليه السلام گشتن و...
- توضيحى در مورد تكلم خداى تعالى با موسى (عليه السلام ) در طور سينا از وراىحجاب ((شجرة ))
- وجوه مختلف در معناى جمله : ((واضمم اليك جناحك من الرهب ...)) در خطاب خداوند بهموسى (عليه السلام )
- سبب درخواست موسى (ع ) از خداوند كه هارون را به يارى اش بفرستد
- سخن فرعونيان در تكذيب موسى (عليه السلام ) و جواب آن حضرت بدانان
- مقصود فرعون از اينكه به ((هامان )) گفت : برايم برجى بساز ((لعلى اطلع الى الهموسى ))
- مراد از اينكه فرمود: فرعونيان را پيشوايانى كه به سوى آتش مى خوانند قرار داديم...
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته مربوط به موسى (عليه السلام ) ودعوت او)
- گفتارى پيرامون داستانهاى موسى (عليه السلام )و هارون - در چندفصل
- ۲ آنچه از سرگذشت موسى كه در قرآن آمده است
- ۳ - مقام هارون نزد خدا و پايه عبوديت او
- ۴ - داستان موسى (عليه السلام ) در تورات عصر حاضر
نکات آیه
۱ - گفت وگوى فرعون با سران و اشراف مصر، درباره دعوت موسى از آنان مبنى بر پذیرش خداى یگانه (و قال فرعون یأیّها الملأما علمت لکم من إله غیرى) «ملأ» به شخصیت هاى برجسته و بزرگان قوم گفته مى شود.
۲ - فرعون، درباره خداى مورد ادعاى موسى اظهار تردید کرد. (و قال فرعون ... ما علمت لکم من إله غیرى)
۳ - فرعون، مدعى مقام خدایى براى خود (و قال فرعون ... ما علمت لکم من إله غیرى)
۴ - فرعون، مورد پرستش مردم مصر (و قال فرعون ... ما علمت لکم من إله غیرى)
۵ - مأموریت یافتن هامان از سوى فرعون، به تهیه آجر و ساختن برجى بلند جهت تحقیق وى درباره خداى موسى (فأوقد لى یهمن على الطین فاجعل لى صرحًا لعلّى أطّلع إلى إله موسى) «صرح» به هر بناى بلند و برافراشته گفته مى شود.
۶ - وجود کوره هاى آجرپزى در مصر عهد فرعون (فأوقد لى یهمن على الطین)
۷ - مصریان عهد فرعون، قادر بر ساختن برج هاى بلند آجرى بودند. (فأوقد لى یهمن على الطین فاجعل لى صرحًا)
۸ - متهم شدن موسى(ع) به دروغ گویى از سوى فرعون، به خاطر مردود دانستن الوهیت وى و فراخواندن همگان به پرستش خداى یگانه (و إنّى لأظنّه من الکذبین)
۹ - ضرورت قابل رؤیت بودن خدا در پندار فرعون (فاجعل لى صرحًا لعلّى أطّلع إلى إله موسى)
۱۰ - اقدام فریبکارانه فرعون، براى مقابله با روشنگرى هاى موسى(ع) (فاجعل لى صرحًا لعلّى أطّلع إلى إله موسى) دستور ساختن برج براى تحقیق درباره خداى یگانه - که موسى همگان را به پرستش او فراخوانده بود - مى تواند بدان منظور باشد که افکار عمومى را از توجه به تبلیغات موسى منحرف سازد. برداشت یاد شده براساس این احتمال است.
روایات و احادیث
۱۱ - «قال رسول اللّه(ص): کلمتان قالهما فرعون «ما علمت لکم من إله غیرى» و قوله «أنا ربّکم الأعلى» قال کان بینهما أربعون عاماً;[۱] از رسول خدا(ص) روایت شده که فرمود: فرعون دو جمله گفت: یکى «ما علمت لکم من إله غیرى» و دیگرى «أنا ربّکم الأعلى» و بین گفتن این دو جمله چهل سال فاصله بود».
موضوعات مرتبط
- آجرپزى: تاریخ آجرپزى ۶
- ادعا: ادعاى الوهیت ۳، ۱۱
- توحید: دعوت به توحید ۱، ۲
- خدا: رؤیت خدا ۹; نفى الوهیت خدا ۱۱
- فرعون: ادعاهاى فرعون ۳، ۱۱; اضلال فرعون ۱۰; بینش فرعون ۹; تهمتهاى فرعون ۸; حس گرایى فرعون ۹; دعوت از فرعون ۱; رد الوهیت فرعون ۸; روش برخورد فرعون ۲، ۸، ۱۰; روش خداشناسى فرعون ۵; شبهه افکنى فرعون ۲; گفتگوى فرعون با اشراف فرعون ۱; معبودیت فرعون ۴
- فرعونیان: دعوت از فرعونیان ۱
- مردم: شرک مردم در دوران فرعون ۴
- مصرباستان: آجرپزى در مصرباستان ۶; برج سازى در مصرباستان ۷; تاریخ مصرباستان ۷; تمدن مصرباستان ۷
- مصریان باستان: معبود مصریان باستان ۴
- موسى(ع): تهمت دروغگویى به موسى(ع) ۸; دعوتهاى موسى(ع) ۱، ۲; روش برخورد با موسى(ع) ۱۰; قصه موسى(ع) ۲، ۸، ۱۰; هدایتگرى موسى(ع) ۱۰
- هامان: برج سازى هامان ۵; مسؤولیت هامان ۵; مصالح برج هامان ۵
منابع
- ↑ الدرالمنثور، ج ۶، ص ۴۱۵.