الرّاسِخُون
ریشه کلمه
- رسخ (۲ بار)
قاموس قرآن
رسوخ به معنى ريشه دارى و ثبات است. راسخون در علم كسانىاند كه در دانش ريشه دارند و علم در وجودشان رسوخ كرده و استقرار يافته است. راغب مىگويد :رسوخ ثبات شيىء ثبلتى محكم است. در اقرب آمده «رسخ الشيىء رسوخاً: ثبت فى موضعه» راغب گويد: راسخ در علم دانائى است كه شبهه بر او عارض نمىشود. [آل عمران:7]. «وَ الرَّاسِخُونَ...» مبتدا و خبر در آن «يَقُولُونَ» است و آن جمله استيناف است بعضى ندانسته فكر مىكنند كه والراسخون عطف است به جاى «اللّه» و خلاصه مضمون آيه آنست كه: قرآن دو قسمت است محكم و متشابه. مردم نيز درباره قرآن دو گروهاند آنها كه انحراف قلبى دارند به متشابه قرآن مىچسبند كه ايجاد فتنه كنند و آنها كه راسخون در علمند گويند بهر دو قسمت ايمان آوريم همه آن از جانب خداست و و تأويل قرآن را جز خدا كسى نمىداند. نه اينكه راسخون عطف به اللّه باشد و معنى آن باشد كه تأويل قرآن را جز خدا و راسخون در علم كسى نمىداند. و اينكه تأويل مفصّل قرآن را فقط خدا مىداند در «اوّل» گذشت. در الميزان گويد: توصيف راسخون در علم نشان مىدهد كه آنها به خدا و آيات او چنان علمى دارند كه شكى در آن وارد نمىشود و آنچه از محكمات مىدانند ثابت است و به آن ايمان دارند و عمل مىكنند و چون به آيه متشابهى برخوردند قلوبشان مضطرب نمىشود بلكه به آن ايمان مىآورند و در مقام عمل متوقّف مىشوند. (تمام شد). در نهج البلاغه خطبه 89 فرموده: بدان راسخون در علم آنهااند كه به جهل آن چه نميدانند اقرار مىكنند و اين اقرار آنها را از ورورد به درهاى مسدود غيب بى نياز كرده. راسخون در علم نظر به معنى كلمه هر كه دانش و علم در وجودش استقرار يافته و ريشه دوانده راسخ در علم است ولى مصداق اولى و حقيقى آن رسول خدا و ائمه اطهار عليهم السلام است در تفسير برهان بيشتر از 11 روايت در اين باره نقل كرده است در بعضى از آنهاست كه رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله» افضل راسخون در علم است و بعد از وى اوصياء اواند و در بعضى آمده «نَحْنُ الرَّاسِخُونَ فِى الْعِلْمِ» و در برخى «وَ الرَّاسِخُونَ فِى الْعِلْمِ هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ»صلوات اللّه عليهم اجمعين. لفظ آيه و همچنين جمله افضل راسخون در علم بودن نشان مىدهد كه راسخون در علم منحصر به آنان «عليهم السلام» نيست ولى چنان كه گفته شد آنها مصداق اولى آناند. * [نساء:162]. ضمير «منهم» به يهود كه در آيه است بر مىگردد و مراد از يهود است كه دانش در وجودشان استقرار يافته است.
