رُءُوس
ریشه کلمه
- رئس (۱۸ بار)
قاموس قرآن
سر. [اعراف:150]. يعنى الواح را انداخت و سر برادرش را گرفت به سوى خود مىكشيد [دخان:48]. جمع آن رؤس است نحو [بقره:279]. * [صافات:65]. در اين آيه ميوه درخت زقوم به سرهاى شياطين تشبيه شده است به عقيده الميزان اين تشبيه به عنايت آن است كه در اوهام مردم شياطين در اقبح صورت مصوّر است چنان كه ملك در احسن صورت. على هذا معنى آيه آنست كه ميوه آن هر چه بيشتر كريه و ناخوش آيند و نفرت آور است و نيز به عقيده الميزان مشبّه به در اذهان مردم مصّور به شيىء نا معلوم نيست. اين نظر، سوّمين وجهى است كه مجمع البيان در توجيه تشبيه فوق آورده است و نيز در مجمع نقل شده كه رؤس الشياطين ميوه درختى است كه استن نام دارد و آن شبيه به انسان است. كشاف نيز همينطور گفته است. ناگفته نماند: در اشعار عرب هست كه امرءالقيس گفته: ايقتلنى و المشرفّى مضاجعى و منسونة زرق كانياب اغوال يعنى آيا آن مرد مرا مىكشد حال آن كه شمشير مشرفى و نيزه كبودسنان همچون دندان غولها همخوابه من و در كنار من است. در اين شعر سنان نيزه به دندان غول را نديده است ولى چون نيش غول در اذهان مجسّم است، آن مصحح ذيل آيه فوق و نيز در كتاب وطّول تفتازانى مذكور است.
