العلق ٨
ترجمه
العلق ٧ | آیه ٨ | العلق ٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الرُّجْعَی»: رجوع و بازگشت. مصدر ثلاثی مجرّد است.
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره علق
- معناى ((قرائت )) و مفاد ((اقراء باسم ربّك الّذى خلق ...))
- معناى ((قرائت )) و مفاد ((اقراء باسم ربّك الّذى خلق ...))
- مراد از امر به قرائت در ((اقراء و ربّك الاكرام )) و مفاد توصيف خدا به ((الّذى علّمبالقلم )) بعد از امر به قرائت
- بى نياز دانستن خود، منشاء و علّت طغيان آدمى است
- توضيحى راجع به تشريع نماز قبل از شب معراج وقبل از نزول قرآن كه از آيه : ((اراءيت الذى عيدا اذا صلّى )) استفاده مى شود
- تهديد آنكه مانع نمازگزاردن پيامبر (صلى الله عليه و آله ) مى شده
- رواياتى در باره ماجراى نزول نخستين وحى بر پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم :((اقرء باسمربك ...))
- و بيان اشكالى كه در اين روايت ديده مى شود
- شاءن نزول آيات : ((اءراءيت الذّى ينهى ...))، سجده نزديكترين حالت عبد به ربّ،سوره عزائم
نکات آیه
۱ - بازگشت هر موجودى به خداوند است. (إنّ إلى ربّک الرجعى)
۲ - خداوند، مرجع و مقصد نهایى همه انسان ها است. (إنّ إلى ربّک الرجعى) آیات پیشین، نشان مى دهد که مصداق بارز «رجعى» بازگشت انسان ها است.
۳ - خداوند، کیفر دهنده طغیان گران و تهدید کننده آنان به کیفرهاى اخروى است. (لیطغى ... إنّ إلى ربّک الرجعى) مراد از بیان بازگشت انسان ها به خداوند، توجّه دادن طغیان گران - که در آیات پیشین مطرح بودند - به کیفرهاى الهى است.
۴ - توجّه به بازگشت انسان ها به خداوند، زمینه ترک طغیان (إنّ الإنسن لیطغى ... إنّ إلى ربّک الرجعى)
۵ - بازگشت انسان ها به خداوند و به کیفر رسیدن طغیان گران، جلوه هاى ربوبیت خداوند و در راستاى تدبیر امور انسان ها است. (ربّک) ضمیر خطاب در «ربک»، ممکن است خطاب به هر کس باشد که سخن را مى شنود.
۶ - بازگشت انسان ها به خداوند، دلیل نیازمندى آنان به او است. (أن رءاه استغنى . إنّ إلى ربّک الرجعى)
۷ - خداوند، پیامبر(ص) را به تدبیر امور آن حضرت و مجازات اخروى مخالفان طغیان گر او، وعده داد. (لیطغى ... ربّک) خطاب در «ربّک»; چه ویژه پیامبر(ص) باشد و چه هر مخاطبى را شامل گردد - که در نتیجه پیامبر(ص) بارزترین مصداق مورد نظر خواهد بود - برداشت یاد شده استفاده مى شود.
موضوعات مرتبط
- انسان: دلایل نیازمندى انسان ها ۶; فرجام انسان ها ۲; مربى انسان ها ۵
- بازگشت به خدا :۱، ۲، ۵، ۶
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱، ۵
- خدا: تهدیدهاى خدا ۳; کیفرهاى خدا ۳; نشانه هاى ربوبیت خدا ۵; وعده هاى خدا ۷
- ذکر: آثار ذکر بازگشت به خدا ۴
- طغیان: زمینه اجتناب از طغیان ۴
- طغیانگران: تهدید طغیانگران ۳; کیفر اخروى طغیانگران ۳، ۷; کیفر طغیانگران ۵
- محمد(ص): کیفر اخروى مخالفان محمد(ص) ۷; وعده به محمد(ص) ۷
- موجودات: فرجام موجودات ۱
- نیازها: نیاز به خدا ۶