الملك ٢

الَّذِي‌ خَلَقَ‌ الْمَوْتَ‌ وَ الْحَيَاةَ لِيَبْلُوَکُمْ‌ أَيُّکُمْ‌ أَحْسَنُ‌ عَمَلاً وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ

ترجمه

آن کس که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می‌کنید، و او شکست‌ناپذیر و بخشنده است.

همان كه مرگ و زندگى را بيافريد تا شما را بيازمايد كه كدامتان به عمل نيكوتر است، و او شكست ناپذير آمرزنده است

همانكه مرگ و زندگى را پديد آورد تا شما را بيازمايد كه كدامتان نيكوكارتريد، و اوست ارجمند آمرزنده.

خدایی که مرگ و زندگانی را آفرید که شما بندگان را بیازماید تا کدام نیکوکارتر (و خلوص اعمالش بیشتر) است و او مقتدر و بسیار آمرزنده است.

آنکه مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید، و او توانای شکست ناپذیر و بسیار آمرزنده است.

آن كه مرگ و زندگى را بيافريد، تا بيازمايدتان كه كدام يك از شما به عمل نيكوتر است و اوست پيروزمند و آمرزنده.

کسی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامیک نیکو کردارترید، و او پیروزمند آمرزگار است‌

آن كه مرگ و زندگى را بيافريد تا شما را بيازمايد كه كدام يك از شما نيكوكارتر است، و اوست تواناى بى‌همتا و آمرزگار.

همان کسی که مرگ و زندگی را پدید آورده است تا شما را بیازماید کدامتان کارتان بهتر و نیکوتر خواهد بود. او چیره و توانا، و آمرزگار و بخشاینده است.

کسی که مرگ و زندگی را آفرید، تا شما را بیازماید (که) کدامتان نیکوکارترید. و اوست عزیزی بس پوشنده.

آنکه آفرید مرگ و زندگی را تا بیازماید شما را کدامین نکوترید در کردار و او است عزّتمند آمرزگار

الملك ١	آیه ٢	الملك ٣
سوره : سوره الملك نزول : ٧ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیَاةَ»: مرگ و زندگی را مقدّر کرده و پدید آورده است. «لِیبْلُوَکُمْ»: (نگا: مائده / ، انعام / هود / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ أَنَّهُ‌ هُوَ أَمَاتَ‌ وَ أَحْيَا (۲) إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ‌ مِنْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۴، سوره ملك
• اشاره به غرض سوره مباركه ملك
• افاده كمال تسلط خدا بر ملك در جمله ((بيده الملك ))
• وجه اينكه فرمود: ((خلق الموت ...))
• مفاد اينكه درر تعليل آفرينش موت و حيات فرمود: ((ليبلوكم ايكم احسن عملا))
• بيان اينكه مقصود از نبوت تفاوت در خلق ارتباط واتصال اجزاء عالم و وحدت نظام جارى در آن است
• تاءكيدى بر وحدت نظام عالم و اتصال و ارتباط اجزاء آن
• اشاره به مراد از اينكه فرمود ستارگان را رجوم براى شياطين قرار داديم
• وصف جهنم و حكايت سؤ ال و جواب ملائكه موكل بر دوزخ با دوزخيان
• موارد استعمال ((سمع )) و وجه اينكه دوزخيان در جواب فرشتگان گفتند: ((لو كنا نسمعاو نعقل ..))
• جواب به شبهه اى درباره معاد، با بيان علم فراگير و احاطه مطلق خداوند براعمال و احوال موجودات
• (رواياتى در ذيل جمله :((ليبلوكم ايكم احسن عملا)) و درذيل برخى ديگر از آيات گذشته )

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، تقدیرکننده مرگ و حیات انسان ها (الذى خلق الموت و الحیوة) «خلق» در اصل به معناى «تقدیر» است (قاموس المحیط و مفردات راغب) و در آیه ۶۰ سوره «واقعه» به همین معنا به کار رفته است «نحن قدّرنا بینکم الموت و ما نحن بمسبوقین».

۲ - تقدیر مرگ و حیات براى بشر، جلوه فرمانروایى و قدرت مطلق و بى پایان خداوند است. (بیده الملک و هو على کلّ شىء قدیر . الذى خلق الموت و الحیوة) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که جمله «الذى خلق الموت...»، درصدد توضیح و تبیین آثار و جلوه هاى ملک و قدرت خداوند است.

۳ - آزمایش شدن همه انسان ها، از سوى خداوند (لیبلوکم)

۴ - تقدیر مرگ و حیات، براى آزمودن انسان ها است. (الذى خلق الموت و الحیوة لیبلوکم)

۵ - زندگى دنیایى، ناپایدار است. (الذى خلق الموت و الحیوة)

۶ - خداوند انسان ها را براى تکامل یافتن و داشتن دستاوردى بهتر مى آزماید. (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً)

۷ - دنیا، عرصه آزمایش انسان ها و آخرت، جایگاه پاداش و جایزه است. (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) روشن است که براى هر آزمایش و مسابقه اى، پاداش و جایزه اى مقرر شده است و چون آزمایش و مسابقه بشر در تمام دوران حیات دنیوى است; بنابراین پاداش و جایزه او نیز باید در ظرف حیات دیگرى مقرر شده باشد و این حقیقت در بینش الهى، در آخرت محقق خواهد شد. گفتنى است اگر مقصود از «حیات» در این آیه حیات اخروى باشد; مؤید دیگرى براى اثبات مطلب یاد شده است.

۸ - دنیا، بستر مناسب براى رشد و تعالى و انجام کار خیر (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً)

۹ - دنیا براى انسان، گذرگاه و مقدمه براى زندگى دیگر (حیات اخروى) است; نه مقصد و مقصود او. (الذى خلق الموت و الحیوة لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً)

۱۰ - تکامل و تعالى و داشتن دستاوردى بهتر، فلسفه و هدف آغازین خلقت بشر و برخوردار شدن از جزا و پاداش اخروى (بهشت برین)، فلسفه و هدف نهایى آفرینش او است. (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) به مقتضاى جمله «لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً»، هدف از خلقت انسان و تقدیر مرگ و حیات براى وى، تکامل و داشتن دستاوردى بهتر در دنیا است; ولى چون پاداش و جایزه اصلى آن را در جهان آخرت دریافت مى کند، بنابراین مى توان گفت: تکامل، هدف مرحله اولى خلقت بشر و بهشت برین، هدف مرحله نهایى آفرینش او است.

۱۱ - خلقت انسان، هدفمند و جهت دار است. (خلق الموت و الحیوة لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً)

۱۲ - نقش سازنده ایمان به معاد و روز جزا، در تکامل انسان و تصحیح رفتار وى (خلق الموت و الحیوة لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) برداشت یاد شده، از آن جا است که خداوند، پیش از بیان تکامل انسان ها و داشتن دستاورد خوب - به عنوان فلسفه خلقت انسان - به حیات اخروى و معاد انسان ها پرداخته است; زیرا بدون برپایى قیامت و پاداش آن روز، انگیزه نیرومندى جهت انجام کار خیر و بهترین رفتارها، براى آدمیان وجود نخواهد داشت.

۱۳ - آگاهى بشر از فلسفه و هدف زندگى خویش، امرى مهم و برخوردار از جایگاهى ویژه در جهان بینى الهى - اسلامى (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) یادکرد فلسفه و هدف خلقت انسان در آغاز سوره و قرار گرفتن آن در سلسله مباحث مربوط به خدا و جهان، بیانگر اهمیت و جایگاه ویژه این موضوع در میان موضوعات قرآنى و دینى است.

۱۴ - تشویق و ترغیب خداوند به تلاش، براى بهتر شدن، تکامل یافتن و بسنده نکردن به وضعیت موجود (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً)

۱۵ - یاد مرگ، عاملى نیرومند در انگیزش و برانگیختن انسان ها، به سوى کمال جویى و کردار نیک (الذى خلق الموت و الحیوة لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) ذکر مرگ انسان ها در موضوع فلسفه خلقت آنان - که تلاش براى تکامل و بهتر شدن است - و نیز تقدیم آن بر حیات آدمیان، مى تواند اشاره به نکته یاد شده باشد.

۱۶ - تلاش براى تکامل و بهتر شدن، در راستاى هدف و فلسفه خلقت بشر و گناه و کوتاهى او، بیرون از آن است. (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) جمله «لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً» مى رساند که هر تلاشى براى تکامل و بهتر شدن، در جهت هدف خلقت بشر است. بنابراین، هر گناه و کوتاهى اى که از بشر سر زند، خارج از دایره هدف خلقت است.

۱۷ - اهتمام اسلام به کیفیت عمل و رفتار آدمى; نه به کمیت آن (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) مطلب یاد شده از تعبیر «أحسن عملاً»به دست مى آید.

۱۸ - خوبى ها و نیکى ها، داراى درجات گوناگون و نیک کرداران و خوبان، داراى مراتب مختلف (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً)

۱۹ - خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و غفور (آمرزنده) است. (و هو العزیز الغفور)

۲۰ - عزت و اقتدار خداوند، توأم با رحمت و لطف او است. (و هو العزیز الغفور) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که «غفور» صفت براى عزیز باشد.

روایات و احادیث

۲۱ - «عن أبى عبداللّه(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ: «لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً» قال: لیس یعنى أکثر عملاً، و لکن أصوبکم عملاً و إنّما الإصابة خشیةُ اللّه و النیّةُ الصادقة و الحَسَنَة...; از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ: «لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً» روایت شده که فرمود: مقصود [از أحسن عملا] «أکثر عملاً» (بیشتر از نظر عمل) نیست; بلکه مقصود، آن است که به صواب نزدیک تر باشد و صائب بودن عمل، آن است که در آن خشیت خدا و نیّت درست و نیکو باشد...».

۲۲ - «قال أبوقَتادة: سألتُ النبىّ(ص) عن قوله تعالى: «أیّکم أحسن عملاً» ما عنى به؟ فقال: یقول: أیّکم أحسن عقلاً...; ابوقتاده گوید: از پیامبر(ص) درباره سخن خداوند متعال: «أیّکم أحسن عملاً» سؤال کردم که مقصود خداوند چیست؟ فرمود: مراد این است که کدام یک از شما، از نظر عقل نیکوتر است...».

۲۳ - «عن الرّضا(ع): ...و أمّا قوله: «لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً» فإنّه عزّوجلّ خلق خلقه لیبلوهم بتکلیف طاعته و عبادته، لا على سبیل الإمتحان و التجربة لأنّه لم یزل علیماً بکلّ شىء...; از امام رضا(ع) روایت شده است: ... اما سخن خداوند: (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً) پس خداوند عزّوجلّ مخلوقاتش را آفرید تا آنان را بهوسیله تکلیف نمودن به طاعت و عبادت خود، آزمایش کند; ولى این آزمودن، براى تجربه اندوزى و آگاهى یافتن نبود; زیرا خداوند همیشه به تمام اشیا عالم بوده است... .»

موضوعات مرتبط

• آخرت: نقش آخرت ۷
• احسان: مراتب احسان ۱۸
• اسماء و صفات: عزیز ۱۹; غفور ۱۹
• امتحان: امتحان با تکلیف ۲۳; امتحان با حیات ۴; امتحان با مرگ ۴; محل امتحان ۷
• انسان: امتحان انسان ها ۳، ۲۳; پاداش اخروى انسان ۱۰; فلسفه خلقت انسان ۱۰، ۱۶، ۲۳; هدفدارى خلقت انسان ها ۱۱
• انگیزش: عوامل انگیزش ۱۵
• ایمان: آثار ایمان ۱۲; ایمان به خدا ۱۲
• بهشت: پاداش بهشت ۱۰
• پاداش: محل پاداش ۷
• تکامل: تشویق به تکامل ۱۴; زمینه تکامل ۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۵، ۱۶
• جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۳
• خدا: امتحانهاى خدا ۳، ۴; تشویقهاى خدا ۱۴; رحمت خدا۲۰; فلسفه امتحانهاى خدا ۶، ۲۳; لطف خدا ۲۰; مقدرات خدا ۱، ۲; نشانه هاى حاکمیت خدا ۲; نشانه هاى قدرت خدا ۲; وسعت قدرت خدا ۲; ویژگیهاى اقتدار خدا ۲۰; ویژگیهاى عزت خدا ۲۰
• دنیا: نقش دنیا ۷، ۸، ۹
• ذکر: آثار ذکر مرگ ۱۵
• زندگى: تقدیر زندگى ۲; زمینه زندگى اخروى ۹; فلسفه زندگى ۴، ۱۳; منشأ زندگى ۱; ناپایدارى زندگى دنیوى ۵
• صالحان: مراتب صالحان ۱۸
• عقل: اهمیت عقل ۲۲
• علم: نقش علم ۱۳
• عمل: اهمیت عمل ۱۷; بهترین عمل ۲۱; زمینه تصحیح عمل۱۲
• عمل صالح: زمینه عمل صالح ۸، ۱۵; مراتب عمل صالح ۱۸
• گناه: زمینه گناه ۱۶
• محسنان: مراد از محسنان ۲۱
• مرگ: تقدیر مرگ ۲; فلسفه مرگ ۴; منشأ مرگ ۱