الشورى ٢٩
ترجمه
| الشورى ٢٨ | آیه ٢٩ | الشورى ٣٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«خَلْقُ»: آفرینش. آفریده‌ها. «بَثَّ»: پخش و پراکنده کرده است. مراد پدید آوردن و افزایش و پراکندن است. «دَآبَّةٍ»: جنبنده. این واژه شامل انسانها و موجودات ریز ذرّه‌بینی و حیوانات غول‌پیکر و تمام چیزهای زنده می‌باشد. (نگا: بقره / انعام / ، فاطر / ). «مَا بَثَّ فِیهِمَا مِن دَآبَّةٍ»: این آیه و آیه سوره نحل، با صراحت بیان می‌دارند که در پهنه آسمان نیز جنبندگان زنده موجود و فراوانند. «جَمْعِهِمْ»: گرد آوردن ذوی‌العقول، یعنی انسانها، برای حساب و کتاب قیامت. مراد گرد آوردن انسانها (نگا: نساء / ، انعام / ، مرسلات / ) و سایر حیوانات (تکویر / در هنگامه قیامت است. «هُوَ عَلَی جَمْعِهِمْ إذَا یَشَآءُ قَدِیرٌ»: برخی این جمله را دالّ بر این می‌دانند که چه بسا روزی و روزگاری، موجودات ذوی‌الشعور آسمانها و زمین با یکدیگر تماس حاصل کنند و جهانیان با یکدیگر ارتباط پیدا نمایند.
تفسیر
- آيات ۲۷ - ۵۰ سوره شورى
- سنت الهى در روزى دادن به مردم : ((ينزل بقدر ما يشاء))
- شباهت رزق مادى با معارف حقه و شرايع آسمانى ، از نظرنزول و قسمت
- توضيحى راجع به ((قدير)) بودن خداى تعالى
- بررسى مفاد آيه ((و ما اصبكم من مصيبه فبما كسبت ايديكم ....)) كه وجود ارتباط بينگناهان و مصائب دنيوى را افاده مى كند
- سه مطلبى كه از سياق آيه شريفه بدست مى آيد
- تفسيرى بى پايه براى آيه و وجه بى پايگى آن
- بيان آيات ((و من آياته الجوار فى البحر...)) كه كشتى ها را به عنوان يكى از آياتخداوند به ياد مى آورد
- دو تفسير ديگر در معنا مى آيد كه هر دو بى مورد و داراى تكلف اند
- صفات نيك مؤ منين : اجتناب از كبائر و فواحش ، گذشت ، دفع ظلم از يكديگر و...))
- معناى مشورت و آيه ((و اءمرهم شورى بينهم ))
- وجه اينكه در جمله ((و جزاء سيئة سيئه مثلها))عمل متقابل مظلوم در برابر ظالم را ((سيئه )) ناميد
- سه وجه در بيان ((انه لا يحب الظالمين ))
- مظلوم حق مقابله به مثل دارد گو اينكه صبر و گذشت فضيلتى برتر است
- وصف حال غير مؤ منين در روبرو شدن با عذاب الهى
- معناى جمله ((ان الخاسرين الذين خسروا انفسهم و اهليهم )) و اينكه گوينده آن كيانند و دركجا آن را مى گويند
- مفاد جمله : ((يوم لا مرد له من الله )) درباره قيامت
- توبيخ انسان متنعم سرگرم به دنيا
- چند روايت درباره تقدير روزى از جانب خداوند سبحان
- بيان سه اشكال در رابطه با ((ما اءصابكم ...)). و مفاد روايات مربوط به آن
- بيان رواياتى در ارتباط با ((يهب لمن يشاء اناثا
نکات آیه
۱ - آفرینش آسمان ها و زمین و جانداران، از نشانه هاى روشن خدا و قدرت او است. (و من ءایته خلق السموت و الأرض و ما بثّ فیهما من دابّة)
۲ - آفرینش آسمان ها مقدم بر آفرینش زمین* (و من ءایته خلق السموت و الأرض)
۳ - جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد (السموت)
۴ - آسمان ها، دربردارنده موجودات زنده و جاندار (و ما بثّ فیهما من دابّة) برداشت یاد شده با توجه به معناى «دابّة» است که به موجود زنده و داراى حرکت، اطلاق مى شود.
۵ - جانداران موجود در آسمان ها، فراوان و گسترده اند; نه اندک و استثنایى (و ما بثّ فیهما من دابّة) با توجه به واژه «بثّ» - که به معناى پراکندگى است - فراوانى موجودات زنده در آسمان هارا مى توان استفاده کرد; زیرا با توجه به فراخناى آسمان ها، اگر موجودات زنده اندک باشند، تعبیر «بثّ» مناسب نمى باشد.
۶ - اندیشه و مطالعه در آفرینش طبیعت، از راه هاى خدا شناسى است. (و من ءایته خلق السموت و الأرض و ما بثّ فیهما من دابّة)
۷ - آفرینش آسمان ها، زمین و موجودات زنده، تنها بخشى از آیات الهى است. (و من ءایته) با توجه به معناى «من» - که براى تبعیض است - به دست مى آید که جهان هستى سرشار از آیات خداوند است و آفرینش آسمان ها و زمین تنها بخشى از آنها مى باشد.
۸ - خداوند، توانا بر گردآورى موجودات زنده جهان، هر زمان که مشیتش بدان تعلق گیرد. (و هو على جمعهم إذا یشاء قدیر)
۹ - تعیین زمان برپایى قیامت، در اختیار خداوند و در گرو مشیت او است. (و هو على جمعهم إذا یشاء قدیر) با توجه به این که زمان جمع آورى موجودات روز قیامت است، از آیه شریفه استفاده مى شود که تعیین زمان آن وابسته به اراده و مشیت خداوند است.
۱۰ - تولد و مرگ موجودات، وابسته به مشیت الهى است. (و من ءایته خلق السموت ... و هو على جمعهم إذا یشاء قدیر) ممکن است منظور از جمع - به قرینه «بثّ» - نابودى و انقراض تمامى موجودات باشد; همان گونه که آفرینش و پراکندگى آنها به دست خداوند است.
۱۱ - تمامى موجودات زنده در قیامت، محشور خواهند شد. (و هو على جمعهم إذا یشاء قدیر) با توجه به ضمیر «هم» در «جمعهم» - که به همه موجودات (ما بثّ فیهما) بر مى گردد - مطلب بالا استفاده مى شود.
۱۲ - شعورمندى و تکلیف تمامى موجودات زنده هستى * (و هو على جمعهم إذا یشاء قدیر) چنانچه «دابّة» بر همه جنبندگان اطلاق شود و آیه شریفه محشور گشتن تمامى آنان در قیامت را متذکر گردد، این احتمال قوت مى گیرد که عقل، شعور و تکلیف اختصاص به انسان ندارد.
۱۳ - برپایى قیامت براى آفریننده هستى، امرى سهل و آسان است. (و من ءایته ... و هو على جمعهم إذا یشاء قدیر)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تاریخ خلقت آسمان ها ۲; تعدد آسمان ها ۳; خلقت آسمان ها ۱، ۷; کثرت موجودات آسمان ها ۵; موجودات زنده آسمان ها ۴، ۵
- آیات خدا: ۱، ۷
- تفکر: تفکر در آفرینش ۶
- حیات: منشأ حیات ۱۰
- خدا: آثار مشیت خدا ۸، ۹; اختصاصات خدا ۹; دلایل خدا شناسى ۶; قدرت خدا ۸، ۱۳; مشیت خدا ۱۰; نشانه هاى قدرت خدا ۱
- زمین: تاریخ خلقت زمین ۲; خلقت زمین ۱، ۷
- قیامت: سهولت قیامت ۱۳; وقت قیامت ۹; ویژگیهاى قیامت ۱۱
- مرگ: منشأ مرگ ۱۰
- موجودات: تجمع موجودات ۸; تکلیف موجودات ۱۲; حشر اخروى موجودات ۱۱; خلقت موجودات ۱، ۷; شعور موجودات ۱۲
