ص ٦
ترجمه
| ص ٥ | آیه ٦ | ص ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَنْ»: حرف مفسّره و به معنی (أَیْ) است، در معنیِ یعنی. «إِنطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا»: سران راه افتادند و به یکدیگر گفتند بروید. سران راه افتادند و چیزی که زبانشان زمزمه می‌کرد «بروید» بود. «إِنطَلَقَ»: روان شد. شروع کرد. «إِمْشُوا»: بروید و پراکنده شوید. بر مذهب و مکتب خویش بروید و ماندگار باشید. «إِنَّ هذا لَشَیْءٌ یُرَادُ»: استقامت بر عبادت بتان و ماندگاری بر آئین آباء و اجداد، چیزی است که مورد درخواست ما سران قوم است. این دعوت جدید چیزی است از روی قصد، یعنی توطئه‌ای است که طرّاحی شده است و هدف آن برکناری ما و ریاست محمّد بر عرب است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۶ سوره ص
- محتواى كلى سوره مباركه ص
- توضيح معناى آيه : والقرآن ذى الذكر بل الذين كفروا فى عزة و شقاق
- بيان سخنان اشراف و بزرگان كفار در ردّ دعوت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسفارش به ادامه پرستش آلهه
- اعراض از سخنان آنان و تهديد و تحقيرشان
- رواياتى درباره شاءن نزول آيات : وعجبوا ان جائهم منذر منهم وقال الكافرون ... و درباره ص
نکات آیه
۱ - رفتن سران شرک و کفر از حضور پیامبر(ص) و تحریک دیگران به پراکنده شدن از اطراف آن حضرت (و انطلق الملأ منهم أن امشوا) «انطلاق» به معناى انصراف و رفتن و «ملأ» به معناى سران و دانه درشتان جامعه است. «أن» در «أن امشوا» تفسیرى و متضمن معناى قول است; یعنى، «انطلقوا و قالوا امشوا...». مفسران گفته اند: آیه شریفه درباره کسانى نازل شده که در مجلس ابوطالب و با حضور پیامبراسلام شرکت داشتند; ولى پس از دعوت پیامبر(ص) به یگانه پرستى، آن مجلس را ترک کردند و دیگران را به پراکنده شدن از اطراف آن حضرت تحریک نمودند.
۲ - سران کفر و شرک در عصر بعثت، مردم را به صبر و پایدارى بر آیین شرک و مواضع عقیدتى خود فرامى خواندند. (و اصبروا على ءالهتکم) «صبر بر آلهه» کنایه از پایدارى بر پرستش معبودها و ادامه آن است.
۳ - احساس خطر سران کفر و شرک، از دعوت پیامبراسلام به توحید و نفى شرک و نفوذ آن حضرت در میان توده ها (و اصبروا على ءالهتکم) فراخواندن مردم به پراکنده شدن از اطراف رسول خدا(ص) و پایدارى بر آیین شرک، گویاى برداشت یاد شده است.
۴ - سران و رهبران جامعه شرک، رهبرى مردم را بر ضد رسول اکرم(ص) در دست داشتند. (و انطلق الملأ منهم أن امشوا و اصبروا على ءالهتکم)
۵ - سران کفر و شرک، صبر و پایدارى بر آیین شرک و بت پرستى را، امرى مطلوب و تکلیف دینى خود مى دانستند. (و اصبروا على ءالهتکم إنّ هذا لشىء یراد) برداشت یاد شده مبتنى بر این دیدگاه است که «هذا» به صبر اشاره داشته و مقصود از «یراد» (خواسته شده) اقتضاى اعتقاد به آیین شرک باشد.
۶ - سران شرک و کفر، هدف و انگیزه پیامبراسلام(ص) از دعوت به یکتاپرستى را، دستیابى به ریاست و آقایى بر دینداران مى دانستند. (أجعل الألهة إلهًا وحدًا ... إنّ هذا لشىء یراد) برداشت یاد شده، براساس این دیدگاه است که «هذا» اشاره به یکتاپرستى و نفى آیین شرک (مضمون دعوت پیامبراسلام) باشد و مقصود از «شىء یراد» سیادت و آقایى بر مردم باشد که در نگاه سران کفر، هدف و آرزوى پیامبراسلام بود; زیرا با یکى شدن پرستش ها، قهراً آن حضرت رهبرى امت یکتاپرست را به عهده مى گرفت.
۷ - سلب آزادى از مردم و ایجاد مانع بر سر راه آگاهى آنان از حقایق الهى، از شیوه هاى مبارزه سران کفر و شرک با پیامبراسلام(ص) (و انطلق الملأمنهم أن امشوا و اصبروا على ءالهتکم) پراکنده کردن توده هاى مردم از اطراف پیامبر(ص) و توصیه به پایدارى بر عقیده خود از سوى سران کفر، مى تواند گویاى برداشت یاد شده باشد.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۴، ۶، ۷
- توحید: آثار تبلیغ توحید ۳
- رهبران: احساس خطر رهبران شرک ۳; احساس خطر رهبران کفر ۳; ایجاد اختناق رهبران شرک ۷; ایجاد اختناق رهبران کفر ۷; بینش رهبران شرک ۵، ۶; بینش رهبران کفر ۵، ۶; توصیه هاى رهبران شرک ۲; توصیه هاى رهبران کفر ۲; توطئه رهبران شرک ۱; توطئه رهبران کفر ۱; تهمتهاى رهبران شرک ۶; تهمتهاى رهبران کفر ۶; روش مبارزه رهبران شرک ۷; روش مبارزه رهبران کفر ۷; نقش رهبران شرک ۴; نقش رهبران کفر ۴
- شرک: استقامت در شرک ۲، ۵
- کفر: استقامت در کفر ۲، ۵
- محمد(ص): آثار تبلیغ محمد(ص) ۳; اعراض از محمد(ص) ۱; توطئه علیه محمد(ص) ۱; تهمت ریاست طلبى به محمد(ص) ۶; مبارزه با محمد(ص) ۴، ۷
