الصافات ١٠٧
ترجمه
| الصافات ١٠٦ | آیه ١٠٧ | الصافات ١٠٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فَدَیْنَاهُ»: فدای جان او و بلاگردان عمر وی کردیم. «ذِبْحٍ»: حیوانی که سر بریده می‌شود. مصدر است و به معنی اسم مفعول، یعنی مذبوح است. مراد قوچ بزرگ و ارزشمندی است که خداوند فرو فرستاد تا به جای فرزند قربانی شود. «عَظِیمٍ»: عظمت این قربانی بیشتر در دو چیز است: یکی این که به فرمان خدا و بلاگردان یکی از انبیاء بود. دیگر این که سنّت و شیوه‌ای شد که تا پایان جهان به صورت برنامه هر ساله مؤمنان بر جای است.
تفسیر
- آيات ۷۱ - ۱۱۳ سوره صافات
- بيان آيات مربوط به منزلت نوح عليه السلام و اجابت دعاى او
- نكته اى درباره اينكه فرمود: سلام على نوح فى العالمين
- بيان آيات مربوط به ابراهيم عليه السلام و دعوت آن جناب
- مراد از قلب سليم داشتن ابراهيم عليه السلام عدم تعلق او به غير خدا است
- وجه اينكه ابراهيم عليه السلام به ستارگان نظر افكند و سپس از بيمارى خود خبر دادفنظر نظرة فى النجوم فقال انى سقيم
- سخنان ابراهيم عليه السلام با بت ها!
- و احتجاج او با بت پرستان
- معنى و وجه اينكه فرمود خدا اعمال شما را خلق كرده والله خلقكم و ما تعملون
- فصلى ديگر از داستان ابراهيم ع
- مراد ابراهيم عليه السلام از اينكه فرمود: انى ذاهب الى ربى سيهدين
- گفتگوى ابراهيم و اسمعيل عليهماالسلام درباره رؤ ياى ذبح و...
- ابراهيم و اسماعيل عليهماالسلام سربلند از آزمايش بزرگ الهى و...
- رواياتى درباره مراد از قلب سليم و اينكه ابراهيم عليه السلام فرمود: انى سقيم
- حديثى از امام رضاع كه مى فرمايد خدا را دو اراده و مشيت است .
- چند روايت درباره داستان ذبح اسمعيل و اينكه ذبيحاسمعيل بوده نه اسحق
نکات آیه
۱ - خداوند، به جاى قربانى اسماعیل(ع)، قربانى دیگرى پذیرفته و جان او را حفظ کرد. (و فدینه بذبح عظیم) «فدیة» و «فداء» (از ماده «فدینا») به معناى قرار دادن چیزى به جاى شىء دیگرى به منظور دفع ضرر از آن شىء است.
۲ - فرزند ابراهیم(ع) (اسماعیل)، برخوردار از عظمت و مقام والا در پیشگاه خداوند (و فدینه بذبح عظیم) برداشت یاد شده به دلیل این نکته است که عظمت فدیه در قبال هز چیزى، حکایت از عظمت آن چیز دارد.
روایات و احادیث
۳ - «على بن الحسن بن على بن الفضال عن أبیه قال: سألت أباالحسن على بن موسى الرضا(ع) عن معنى قول النبىّ(ص): أنا ابن الذبیحین قال: یعنى اسماعیل بن ابراهیم ... فلمّا عزم على ذبحه فداه اللّه بذبح عظیم، بکبش أملح ... و کان یرتع قبل ذلک فى ریاض الجنّة أربعین عاماً و ما خرج من رحم أنثى...;[۱] على بن حسن بن على بن فضال از پدرش نقل مى کند که از امام رضا(ع) از سخن رسول خدا(ص) که فرمود: «من فرزند دو ذبیح هستم» پرسیدم، فرمود: [یکى از آن دو ]اسماعیل فرزند ابراهیم است ... چون ابراهیم تصمیم به قربانى کردن اسماعیل گرفت، خداوند قربانى بزرگى را جایگزین اسماعیل کرد. آن قربانى قوچى به رنگ سیاه آمیخته با سفیدى (جو گندمى)... که چهل سال قبل از آن در باغ هاى بهشت به چرا مشغول بود و از مادرى زاییده نشده بود...».
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): قربانى ابراهیم(ع) ۱، ۳; قصه ابراهیم(ع) ۱
- اسماعیل(ع): تقرب اسماعیل(ع) ۲; محافظت از اسماعیل(ع) ۱; مقامات اسماعیل(ع) ۲; نسل اسماعیل(ع) ۳
- محمد(ص): اجداد محمد(ص) ۳
منابع
- ↑ عیون أخبارالرضا، ج ۱، ص ۲۱۰، ب ۱۸، ح ۱; نورالثقلین، ج ۴، ص ۴۳۰، ح ۹۵.
