طه ٣٩

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۵:۴۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (Edited by QRobot)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)


ترجمه

که: «او را در صندوقی بیفکن، و آن صندوق را به دریا بینداز، تا دریا آن را به ساحل افکند؛ و دشمن من و دشمن او، آن را برگیرد!» و من محبّتی از خودم بر تو افکندم، تا در برابر دیدگان [= علم‌] من، ساخته شوی (و پرورش یابی)!

|كه او را در صندوقى بنه، و آن را به دريا بيفكن تا دريا او را به ساحل اندازد و دشمن من و دشمن وى او را برگيرد. و بر تو از جانب خود مهرى [در دل‌ها] افكندم تا زير نظر من پرورش يابى
كه او را در صندوقچه‌اى بگذار، سپس در دريايش افكن تا دريا [=رود نيل‌] او را به كرانه اندازد [و] دشمن من و دشمن وى، او را برگيرد. و مِهرى از خودم بر تو افكندم تا زير نظر من پرورش يابى.
که کودک خود را در صندوقی گذار و به دریا افکن و باید که امواج دریا کودک را به ساحل رساند تا دشمن من و آن طفل (یعنی فرعون) از دریا طفل را برگیرد؛ و من به لطف خود از تو بر دلها (ی دشمن و دوست) محبت افکندم (تا تو را دوست بدارند) و تا تربیت و پرورشت زیر نظر من انجام گیرد.
که او را در صندوق بگذار، پس او را به دریا بینداز تا دریا او را به ساحل اندازد، تا دشمن من و دشمن او، وی را برگیرد. و محبوبیّتی از سوی خود بر تو انداختیم تا [همگان به تو علاقه و محبت ورزند و آنچه را انجام دادم برای این بود که] با مراقبت کامل من پرورش یابی [و ساخته شوی.]
كه او را در صندوقى بيفكن، صندوق را به دريا افكن، تا دريا به ساحلش اندازد و يكى از دشمنان من و دشمنان او صندوق را برگيرد. محبت خويش بر تو ارزانى داشتم تا زير نظر من پرورش يابى.
که او را در صندوقی بگذار و آن را در دریا بیفکن، تا دریا او را به ساحل افکند، تا سرانجام دشمن من و دشمن او، او را بیابد و برگیرد، و در حقت مهربانی کردم تا زیر نظر من بار آیی‌
كه او را در صندوقى بِنِه و در دريا- رود نيل- افكنش پس بايد كه دريا او را به كرانه اندازد تا دشمن من و دشمن او وى را برگيرد و دوستيى از خود بر تو افكندم [تا بر تو مِهر ورزند] و تا زير نظر من ساخته و پرورده شوى
(الهام کردیم) که او را در صندوقی بیفکن، و آن صندوق را به دریا بینداز، تا دریا آن را به ساحل بیفکند، (و آن وقت فرعون) دشمن من و دشمن او، آن را (از آب) بگیرد. من محبّت خود را بر تو افکندم (بدان گونه که هرکس تو را ببیند بی‌اختیار دوستت داشته باشد). هدف هم این بود که تحت نظارت و رعایت من چنان که باید پرورش یابی.
«که او را در صندوق بیفکن، پس در دریایش بینداز. پس (آنگاه) دریا بایستی او را به کرانه و کناره افکند تا دشمنی برای من و دشمنی برای وی، او را برگیرد. و مهری (بزرگ) از خودم بر تو افکندم. و تا زیر نظر من سازمان (و سامان) یابی.»
که بیفکنش در تابوت پس بیفکنش در دریا پس بیفکندش دریا به ساحل تا گیردش دشمن من و دشمن او و افکندم بر تو مِهری (دوستیی) را از خویش و تا ساخته شوی برابر چشمم‌


طه ٣٨ آیه ٣٩ طه ٤٠
سوره : سوره طه
نزول :
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٥
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِقذِ فِیهِ»: او را بیفکن. «التَّابُوتِ»: صندوق (نگا: بقره / . «الْیَمِّ»: دریا. مراد رود نیل است (نگا: اعراف / . «عَدُوٌّ»: مراد فرعون است. «لِتُصْنَعَ»: تا ساخته شوی. مراد از ساختن، پرورش و تربیت است. «عَلَی عَیْنِی»: تحت رعایت و نظارت خاصّ من (نگا: هود / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - جان موسى(ع) از آغاز تولد و اوان طفولیت از سوى فرعونیان در خطر بود. (أن اقذفیه فى التابوت فاقذفیه فى الیمّ) فرمان یافتن مادر موسى به افکندن فرزندش در آب رودخانه، نشان از شرایط سخت آن دوران و در خطر بودن جان موسى(ع) دارد.

۲ - خداوند، مادر موسى را به نهادن او در صندوق و افکندن آن به رود نیل، فرمان داد. (أن اقذفیه فى التابوت فاقذفیه فى الیمّ) مدلول «قذف» پرتاب کردن و افکندن است (مقاییس اللغة) و «اقذفه» که هم در مورد گذاردن موسى(ع) در صندوق و هم افکندن صندوق به آب، به کار رفته، گویاى این است که باید موسى(ع) به گونه اى در صندوق قرار داده شده و به آب افکنده شود که هر بیننده اى گمان کند آن را دور انداخته اند. «تابوت»، یعنى صندوق (نهایه ابن اثیر) و «یمّ» به معناى دریا است و در آیه، مراد رود نیل است (لسان العرب).

۳ - بنى اسرائیل در حکومت فرعون، زندگى سختى داشتند و جان پسران آنها در خطر بود. (أن اقذفیه فى التابوت فاقذفیه فى الیمّ)

۴ - خداوند به مادر موسى(ع) اطمینان بخشید که آب خروشان نیل، صندوق حامل موسى(ع) را به ساحل خواهد افکند. (فلیلقه الیمّ بالساحل) امر به دریا که باید صندوق را به ساحل بیفکند، مجاز و براى مبالغه در این است که آمدن صندوق به همراه جریان آب تا کناره رودخانه و افکنده شدن آن به خشکى، قطعى است.

۵ - مادر موسى(ع)، به پیام خداوند ایمان داشت و به حفظ جان موسى(ع) از جانب او مطمئن بود. (إذ أوحینا ... أن اقذفیه ... یأخذه عدوّ ) به قرینهآه بعد :«اذ تمش اختک ... فرجعناک ال أمّک» مادر موسى(ع) به محتواى وحى الهى عمل کرد و موسى(ع) را به نیل سپرد. این کار گواه اطمینان مادر موسى(ع) به آن است که پیام دریافت شده وحى الهى بوده و نیز نشان از ایمان کامل او دارد.

۶ - رود نیل از جانب خداوند، مأمور افکندن صندوق حامل موسى(ع) به ساحل بود. (فلیلقه الیمّ بالساحل) جمله «فلیلقه الیم»، علاوه بر این که به مادر موسى مى فهماند که افکنده شدن موسى(ع) به ساحل قطعى است، ازاین حقیقت نیز حکایت مى کند که آب به امر تکوینى خداوند، مأمور است که این عمل را انجام دهد.

۷ - عوامل طبیعى، تحت حاکمیت خدا و مجرى فرامین اویند. (فلیلقه الیمّ بالساحل)

۸ - مادر موسى(ع)، پیش از افکندن او به آب، از جانب خداوند، به نجات موسى(ع) به دست یکى از دشمنان آگاه شده بود. (أوحینا... یأخذه عدوّ لى و عدوّ له)

۹ - فرعون با خداوند و موسى(ع) دشمن بود و در پى شناخت موسى(ع) و نابود ساختن او برآمده بود. (یأخذه عدوّ لى و عدوّ له) عداوت فرعون براى موسى(ع)، آن هم پیش از پیدا شدن کودکى با ویژگى هاى او، گویاى آن است که فرعون تصمیم داشت در صورت دست یافتن بر او، وى را هلاک سازد.

۱۰ - خداوند در وحى به مادر موسى، فردى را که دشمن خدا و دشمن کودک او بود، عامل نجات آن کودک و تحت تکفل گیرنده او معرفى کرد. (یأخذه عدوّ لى و عدوّ له)

۱۱ - دشمنان خداوند نیز ممکن است ناخواسته در جهت مصالح انسان هاى محبوب خداوند قرار گیرند. (یأخذه عدوّ لى و عدوّ له)

۱۲ - رود نیل در عهد موسى(ع) و فرعون، پُرآب بود و فاصله زیادى با مقرّ فرعون نداشته است. (فلیلقه الیمّ بالساحل یأخذه عدوّ لى) «یمّ» به معناى دریا است و اطلاق دریا بر رود، حاکى از فراوانى آب آن است.

۱۳ - خداوند، با افاضه محبوبیتى ویژه از جانب خویش به موسى(ع)، او را در نظر هر بیننده اى محبوب و دوست داشتنى ساخته بود. (و ألقیت علیک محبّة منى ) «ألقیت» عطف بر «أوحینا» در آیه قبل است. نکره آوردن «محبّة» - به قرینه مقام مدح - براى بیان ویژه بودن آن است و قید «منّى» بیانگر منشأ محبوبیت موسى است و مى فهماند محبوبیت عطا شده به موسى(ع)، از ذات بارى تعالى نشأت گرفته بود.

۱۴ - فرعون و اطرافیان او، به موسى(ع) بسیار علاقه مند بودند و او را دوست مى داشتند. (و ألقیت علیک محبّة منّى)

۱۵ - خداوند، سرچشمه مهر و محبت و القاکننده آن است. (و ألقیت علیک محبّة منّى)

۱۶ - محبوبیت یافتن در دل ها، لطف و عنایتى الهى است. (و ألقیت علیک محبّة منّى)

۱۷ - محبوبیت موسى(ع) در دل فرعونیان، زمینه رشد و نمو او با مراقبت کامل خداوند (و لتصنع على عینى) «لتصنع» بیانگر علت است براى آنچه از سیاق کلام به دست مى آید; یعنى، «و لتصنع على عینى فعلت ذلک; آنچه انجام دادم به خاطر این بود که با مراقبت کامل من ساخته شوى». صنیع و صنیعة (ریشه اشتقاقى «لتصنع») به شخصى گفته مى شود که تربیت شده دیگرى باشد. هم چنین به معناى عطا، کرامت و احسان نیز آمده است (لسان العرب).

۱۸ - محبوبیت موسى(ع) در دل ها و در دربار فرعون، مایه احترام به موسى(ع) و موجب خدمت فراوان به او شده بود. (و ألقیت علیک محبّة منّى و لتصنع على عینى) چنانچه «صنیعة» (ریشه اشتقاقى «لتصنع») به معناى احسان و کرامت باشد، مفاد «لتصنع...» چنین مى شود: محبت تو را در قلب دیگران قرار دادم تا با مراقبت کامل من، مورد احترام و احسان آنان قرار گیرى.

۱۹ - خداوند از آغاز زندگى موسى(ع)، بر او نظارت دقیق داشته و زمینه هاى تربیت و رشد او را فراهم ساخته بود. (و لتصنع على عینى) مراد از «عین» در «على عینى» معناى مجازى آن (مراقبت) است و «على» دلالت مى کند که مراقبت الهى، به منزله پایه اى است که تربیت و یا گرامى داشت موسى(ع)، بر آن استوار بوده است.

۲۰ - زندگى موسى(ع)، نمونه اى از نظارت خداوند بر پرورش پیامبران از آغاز ولادت آنان است. (و لتصنع على عینى)

۲۱ - حفظ جان موسى(ع) در کودکى، با طرح افکندن او به آب و القاى محبتش در دل فرعونیان و نظارت بر تربیت و رشد او، نعمت هایى گران سنگ از جانب خداوند به آن حضرت (مننّا علیک مرّة أُخرى ... أن اقذفیه ... و لتصنع على عینى)

روایات و احادیث

۲۲ - «عن أبى جعفر(ع) قال: أنزل اللّه على موسى التابوت و نودیت أُمّه ضعیه فى التابوت فاقذفیه فى الیمّ و هو البحر; از امام باقر(ع) روایت شده که فرمود: خداوند تابوت را بر موسى(ع) نازل کرد و به مادر وى ندا داده شد که او را در تابوت قرار ده، پس آن را به دریا بیفکن».[۱]

۲۳ - «عن أبى جعفر(ع)قال کان موسى لایراه أحد إّلا أحبّه و هو قول اللّه: «و ألقیت علیک محبّة منّى»; از امام باقر(ع) روایت شده است: موسى به گونه اى بود که هیچ کس او را نمى دید، مگر این که او را دوست مى داشت و این است سخن خدا که مى فرماید: «و ألقیت علیک محبّة منّى»».[۲]

موضوعات مرتبط

  • انبیا: تربیت انبیا ۲۰
  • بنى اسرائیل: بنى اسرائیل در دوران فرعون ۳; تاریخ بنى اسرائیل ۳; مشکلات اجتماعى بنى اسرائیل ۳
  • خدا: اوامر خدا ۲; تعالیم خدا ۱۰; دشمنان خدا ۹، ۱۰، ۱۱ ; مجریان اوامر خدا ۷; نظارت خدا ۱۹، ۲۰; نقش خدا ۱۵
  • رود نیل: انقیاد رود نیل ۶; تاریخ رود نیل ۱۲; رود نیل در دوران موسى(ع) ۱۲; موقعیت جغرافیایى رود نیل ۱۲
  • علایق: علاقه به موسى(ع) ۱۴
  • عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۷
  • فرعونیان: علایق فرعونیان ۱۴
  • فرعون: دشمنى فرعون ۱، ۹; ظلم فرعون ۳; علایق فرعون ۱۴
  • لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۶
  • محبت: منشأ محبت ۱۵، ۱۶
  • محبوبان خدا: مصالح محبوبان خدا ۱۱
  • موسى(ع): آثار محبوبیت موسى(ع) ۱۷، ۱۸; اطمینان مادر موسى(ع) ۴، ۵ ; امنیت موسى(ع) در رود نیل ۴; ایمان مادر موسى(ع) ۵; تربیت موسى(ع) ۲۱; تکفل موسى(ع) ۱۰; تکلیف مادر موسى(ع) ۲; دشمنان موسى(ع) ۱، ۸، ۹، ۱۰; زمینه رشد موسى(ع) ۱۷، ۱۹; سرپرستى موسى(ع) ۱۰; صندوق موسى(ع) ۶; علم مادر موسى(ع) ۸; عوامل احترام موسى(ع) ۱۸; فضایل موسى(ع) ۱۷، ۱۹، ۲۱، ۲۳; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۸، ۹، ۱۸، ۲۰، ۲۲; محافظت از موسى(ع) ۴، ۵، ۱۷، ۱۹، ۲۱; محبوبیت موسى(ع) ۲۱، ۲۳; مربى موسى(ع) ۱۹; منشأ محبوبیت موسى(ع) ۱۳; موسى(ع) در ساحل نیل ۴، ۶; موسى(ع) در نیل ۲; ناجى موسى(ع) ۱۰; نجات موسى(ع) ۸; نزول صندوق موسى(ع) ۲۲; نعمتهاى موسى(ع) ۲۱; وحى به مادر موسى(ع) ۱۰، ۲۲
  • نعمت: مراتب نعمت ۲۱
  • وحى: مؤمنان به وحى ۵

منابع

  1. ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۳۵; نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۱۲، ح ۱۷.
  2. ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۳۵; نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۱۲، ح ۱۷.
برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=طه_٣٩&oldid=11484»