النحل ١٢٨
ترجمه
| النحل ١٢٧ | آیه ١٢٨ | النحل ١٢٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَعَ»: با. همراه. مراد همراهی معنوی و مدد الهی است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِي عَنِّي... (۰) هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ... (۱) أَ لَمْ تَرَ أَنَ اللَّهَ يَعْلَمُ... (۱)
إِذْ يُوحِي رَبُّکَ إِلَى... (۱) إِلاَّ تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ... (۱) وَ مَا تَکُونُ فِي شَأْنٍ وَ مَا... (۰) قَالَ لاَ تَخَافَا إِنَّنِي مَعَکُمَا... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۱۲ - ۱۲۸،سوره نحل
- مثلى متضمن هشدار نسبت به كفران نعمت و زنهار از عذاب مترتب بر آن
- نكاتى كه از آيه : ((فكلوا مما رزقكم الله حلالا طيبا)) استفاده مى شود
- نهى از بدعت در دين در اين آيه
- تحريم طيبات براى بنى اسرائيل ناشى از ظلم خودشان و عقوبت خدا در برابر عصيانآنان بوده است
- در مغفرت و رحمت الهى بسوى همگان باز است
- بيان مراد از اينكه ابرهيم (ع ) يك امت بود
- ذكر اوصاف ابراهيم (ع ) كه آثار تدين به دين خنيف او است
- معناى آيه ((انما جعل السبت على الذين اختلفوا فيه ...)) و مقصود از اختلاف يهود در سبت
- وجوهى كه مفسرين درباره اختلاف مذكور در آيه گفته اند
- معناى ((حكمت ))، ((موعظه )) و ((مجادله ))
- مراد از موعظه حسنه و جدال احسن در آيه : ((ادع الىسبيل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة وجادلهم بالتى هى احسن ))
- وجه ترتيب در ذكر حكمت و موعظه و جدال در آيه و بيان ضعف سخن بعضى مفسرين دربارهآن
- فضيلت صبر بر آزار مشركين و امر به پيامبر(ص ) به اينكه صبر كند و خدا به اوصبر داده است
- (روايت در ذيل آيات : ((ضرب الله مثلا...))، ((ان ابراهيم كان امة ...))، ((ادعو الىسبيل ربك )) و ((ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم ...))
نکات آیه
۱- حمایت و لطف الهى، همراه تقواپیشگان است. (إن الله مع الذین اتّقوا)
۲- نیکوکاران، از حمایت و لطف الهى برخوردارند. (إن الله مع ... الذین هم محسنون)
۳- رعایت عدالت در مقابله به مثل و یا گذشت از آن، نشانه تقواپیشگى و احسان و موجب جلب حمایت خداوند است. (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به و لئن صبرتم ... إن الله مع الذین اتّقوا و الذین هم محسنون)
۴- صبر در راه تبلیغ دین و هدایت مردم، تقواپیشگى و احسان است. (ادع إلى سبیل ... و اصبر ... إن الله مع الذین اتّقوا و الذین هم محسنون)
۵- هدایت گران و مبلغان صابر دین، در قبال مکرها و اذیت و آزار دشمنان، از حمایت و لطف الهى برخوردارند. (و اصبر ... إن الله مع الذین اتّقوا و الذین هم محسنون)
۶- تقواپیشگى و احسان، دو عامل جلب حمایت و عنایت الهى است. (إن الله مع الذین اتّقوا و الذین هم محسنون) ذکر تقواپیشگى و احسان، به صورت دو جمله مستقل، بیانگر این نکته است که هر یک از آن دو عاملى مستقل در جلب حمایت خدایند.
۷- رعایت عدل و انصاف در انتقام گرفتن از دشمن، از مصداقهاى تقواپیشگى است. (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم ... إن الله مع الذین اتّقوا)
۸- گذشت از دشمن و چشم پوشى از انتقام و مقابله به مثل در راه تبلیغ دین، از مصادیق احسان است. (و إن عاقبتم فعاقبوا ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین ... إن الله مع ... و الذین هم محسنون)
۹- توجه به حمایت خدا از تقواپیشگان و نیکوکاران، مانع از قرار گرفتن آنان در تنگناى روحى است. (و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون . إن الله مع الذین اتّقوا و الذین هم محسنون)
۱۰- تربیت انسانهاى مبتلا به رسوم و اخلاق جاهلى و نجات دادن آنان از آنها، نیازمند رعایت مراحل تربیتى ویژه است. (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به و لئن صبرتم لهو خیر ... و اصبر ... إن الله مع الذین اتّقوا و الذین هم محسنون) فراز «إن عاقبتم ...» براى ایجاد محدودیت در انتقام و مقابله به مثل است که شروع کار تربیتى است و سپس به صبرپیشگى و دست کشیدن از انتقام توصیه مى کند و آن گاه به مرحله توصیه به تقوا و احسان مى رسد. ذکر این نکته ها با این ترتیب مى تواند مشعر به نکته یاد شده باشد.
موضوعات مرتبط
- احسان: آثار احسان ۶; موارد احسان ۴، ۸; نشانه هاى احسان ۳
- انتقام: عدالت در انتقام ۷; عفو از انتقام ۸
- تبلیغ: صبر در تبلیغ ۴
- تربیت: روش تربیت ۱۰
- تقوا: آثار تقوا ۶; موارد تقوا ۴، ۷; نشانه هاى تقوا ۳
- جاهلان: تربیت جاهلان ۱۰
- حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۱، ۲، ۵، ۹
- خدا: موجبات حمایتهاى خدا ۳، ۶; موجبات لطف خدا ۶
- دشمنان: انتقام از دشمنان ۷; عفو از دشمنان ۸
- ذکر: آثار روانى ذکر حمایتهاى خدا ۹
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۲، ۵
- مبلغان: فضایل مبلغان ۵
- متقین: حمایت از متقین ۹; فضایل متقین ۱
- محسنان: حمایت از محسنان ۹; فضایل محسنان ۲
- مردم: هدایت مردم ۴
- مشکلات: موانع مشکلات روانی ۹
- مقابله به مثل: عدالت در مقابله به مثل۳; عفو از مقابله به مثل۳، ۸
- هدایتگران: فضایل هدایتگران ۵
