تفسیر:المیزان جلد۱۴ بخش۸: تفاوت میان نسخه‌ها

بعضى ديگر در فساد آن گفته اند كه ظاهر عطف اين است كه ميان معطوف و معطوفٌ عَلَيه مغايرت باشد، و بنابراين صاحب اين نظريه، ناگزير است براى توجيه نظريه خود بگويد كه معناى آيه اين است كه: «و از جمله كسانى كه ما برايش ميان نبوت و هدايت و اجتباء جمع كرديم تا بيشتر احترامش كنيم...»، و اين معنا خلاف ظاهر آيه است. وليكن اين اشكال به او وارد نيست. چون اگر در عطف لازم است ميان معطوف و معطوفٌ عَلَيه مغايرت باشد، مغايرت فى الجمله است. نه اين كه مصداق هر يك، غير ديگرى باشد، بلكه همين كه بر حسب وصف و بيان مختلف باشد، كافى است.

و باز نظير آن، نظريه كسى است كه گفته جملۀ «وَ مِمَّن هَدَينَا»، جمله اى استينافى و ابتدايى است، و عطف بر ماقبل نيست. زيرا كلام قبلى در كلمه «إسرائيل» تمام شده، و از جمله مورد بحث، دوباره شروع به سخن شده و فرموده كه: «ميان امت ها از كسانى كه ما هدايتشان كرده و انتخابشان نموديم، مردمى هستند كه وقتى آيات رحمان بر آنان خوانده مى شود، با چشم گريان به سجده مى افتند». و مبتداى جمله به خاطر اين كه معلوم بود، حذف شده. اين نظريه را به ابى مسلم مفسر نسبت داده اند.