تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۳۸: تفاوت میان نسخه‌ها

منظور از «'''وبال امر'''» آثار سوء كفر و فسق آنان است ، و منظور از امر همان كفر و آثار كفر يعنى فسق است .

از آنجا كه مقتضاى اسماى حسنى و صفات علياى مذكور در آيات قبلى اين بود كه خداى عزوجل براى مردم معادى برقرار كند، و آنان را دوباره به سوى خود برگرداند، لذا لازم بود اين مقتضا را اعلام نمايد، و نيز آنچه كه بر مردم لازم است انجام دهند، و آنچه را كه واجب است اجتناب كنند، و خلاصه شرع و دينى را كه لازم است براى تاءمين سعادت معادشان داشته باشند، اعلام بدارد، و چون طرق اين شرع رسالت است لذا لازم بود رسولانى بر اساس انذار از عقاب آخرت و تبشير به ثواب آن و يا بگو بر اساس انذار از خشم خدا و تبشير به رضاى او، گسيل بدارد.

در آيه مورد بحث به منظور اشاره به اين معنا سرگذشت اقوامى را به ياد مى آورد كه در زمانهاى پيش زندگى مى كردند، و نسبت به دين خدا كفر ورزيدند، و به همين جهت وبال امر خود را چشيدند، و در آخرت عذابى دردناك دارند، آنگاه از اين يادآورى منتقل مى شود به اينكه چرا كفر ورزيدند؟ و مى فرمايد: سبب كفرشان تكذيب رسالت بود، و سبب تكذيبشان هم انكار بعث و معاد بود.

و در آخر نتيجه مى گيرد كه پس بر مردم حاضر واجب است به خدا و رسولش و دينى كه بر آن رسول نازل فرموده ايمان بياورند. و مقدمه چينى هاى مذكور را با تبشير و انذار ختم فرمود، البته به طور اشاره به آنچه براى مؤ منين تهيه ديده كه همان بهشت جاودانه است ، و آنچه براى كفار تكذيب گر مهيا نموده كه همان آتش ابدى است .

پس اينكه فرمود: «'''الم ياتكم نبوا الذين كفروا من قبل '''» خطابش به مشركين است ، و منظورش از خبر آنهايى كه قبلا كافر شدند داستانهاى اقوام گذشته است ، چون قوم نوح و عاد و ثمود و ديگران است كه خدا به كيفر گناهان هلاكشان كرده بود،

و جمله «'''فذاقوا وبال امرهم '''» اشاره است به آن عذاب بنيانكن كه خدا بر آنان نازل كرد و منصرفشان فرمود، و جمله «'''و لهم عذاب اليم '''» اشاره است به عذاب اخروى آنان .

ذَلِك بِأَنَّهُ كانَت تَّأْتِيهِمْ رُسلُهُم بِالْبَيِّنَتِ فَقَالُوا أَ بَشرٌ يهْدُونَنَا ...

اين آيه علت آن عذاب انقراض و عذاب آخرت را بيان مى كند، و به همين آيه را بدون عطف آورد تا به منزله جوابى از سوالى فرضى باشد، گويا سائلى پرسيده : چرا آن عذابها بر سر آن اقوام نازل شد؟ در جواب فرموده باشد: «'''ذلك '''»، اين نزول عذاب براى آن بود كه آنها چنين و چنان كردند، پس كلمه «'''ذلك '''» اشاره به عذابهايى است كه در آيه قبل ذكر شده بود.