۱۶٬۳۳۸
ویرایش
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
«'''وَ مَا جَعَلنَا أصحَابَ النّارِ إلّا مَلائكة'''» - مراد از «اصحاب النار»، همان خازنان موكّل بر دوزخند كه عهده دار شكنجه دادن به مجرمان اند، و اين معنا، هم از جمله «عَلَيهَا تِسعَةَ عَشَر» استفاده مى شود، و هم جمله «وَ مَا جَعَلنَا عِدّتَهُم إلّا فِتنَةً...» به آن شهادت مى دهد. | «'''وَ مَا جَعَلنَا أصحَابَ النّارِ إلّا مَلائكة'''» - مراد از «اصحاب النار»، همان خازنان موكّل بر دوزخند كه عهده دار شكنجه دادن به مجرمان اند، و اين معنا، هم از جمله «عَلَيهَا تِسعَةَ عَشَر» استفاده مى شود، و هم جمله «وَ مَا جَعَلنَا عِدّتَهُم إلّا فِتنَةً...» به آن شهادت مى دهد. | ||
و حاصل معناى آيه اين است كه: ما اصحاب آتش و موكّلين بر آن را از جنس ملائكه قرار داديم، كه قادر بر انجام مأموريت خود هستند. همچنان كه در جاى ديگر فرمود: «عَلَيهَا مَلائِكةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعصُونَ اللّهَ مَا أمَرَهُم وَ يَفعَلُونَ مَا يُؤمَرُون». پس | و حاصل معناى آيه اين است كه: ما اصحاب آتش و موكّلين بر آن را از جنس ملائكه قرار داديم، كه قادر بر انجام مأموريت خود هستند. همچنان كه در جاى ديگر فرمود: «عَلَيهَا مَلائِكةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعصُونَ اللّهَ مَا أمَرَهُم وَ يَفعَلُونَ مَا يُؤمَرُون». پس موكّلين بر آتش از جنس بشر نيستند، تا مجرمين اميد آن داشته باشند در برابرشان مقاومت كنند، و از بينشان ببرند. | ||
«''' | «'''وَ مَا جَعَلنَا عِدّتَهُم إلّا فِتنَةً لِلّذِينَ كَفَرُوا'''» - كلمه «فتنه» به معناى محنت و آزمايش است. مى گويند منظور از اين جعل، جعل به حسب آگهى دادن است، نه جعل به حسب تكوين. در نتيجه معناى آيه اين است كه: ما از عدد آن ملائكه و اين كه نوزده نفرند، به شما خبر نداديم، مگر براى اين كه همين خبر، باعث آزمايش كفار شود. ذيل آيه هم كه مى فرمايد: «لِيَستَيقِنَ الّذِينَ أُوتُوا الكِتَابَ...» اين گفتار را تأييد مى كند. | ||
«''' | «'''لِيَستَيقِنَ الّذِينَ أُوتَوا الكِتَابَ'''» - «استيقان»، به معناى يقين يافتن در دل است، و معناى اين جمله اين است كه: ما براى اين گفتيم موكّلين بر آتش نوزده فرشته اند، كه اهل كتاب يقين كنند به اين كه قرآن نازل بر تو حق است. چون مى بينند قرآن هم، مطابق كتاب آسمانى ايشان است. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۱۴۰ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۱۴۰ </center> | ||
«''' | «'''وَ يَزدَادَ الّذِينَ آمَنُوا إيمَاناً'''» - و نيز براى اين كه مؤمنين به اسلام هم، وقتى ببينند كه اهل كتاب هم اين خبر قرآن را تصديق كرده اند، ايمانشان زيادتر شود. | ||
«''' | «'''وَ لِيَقُولَ الّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَرَضٌ وَ الكَافِرُونَ مَا ذَا أرَادَ اللّهُ بِهذَا مَثَلاً'''» - و نيز براى اين بود كه در نتيجه بيماردلان منافق و كافران چنين و چنان كنند. بايد توجه داشت كه لام در جمله «لِيَقُولَ»، لام عاقبت است، به خلاف لام در «لِيَستَيقِنَ» كه لام تعليل به غايت است. براى اين كه كلام منافقان و كفار كه «مَاذَا أرَادَ اللّهُ بِهذَا» مثلا كلامى تحقيرآميز است، و به منظور استهزاء گفته مى شود، و اين خود كفر است، و نمى تواند غايت و نتيجه براى عمل خداى تعالى شود، و مثلا بگوييم خداى تعالى، به اين منظور، عدد خازنان دوزخ را بيان كرد كه عده اى كفر و نفاق بورزند، مگر اين كه اين به تبع چيز ديگرى، غايت فعل خدا قرار گيرد. به خلاف استيقان كه خود مرحله اى از ايمان است، و شايد همين اختلاف بين دو معنا باعث شده كه حرف لام دوباره تكرار شود، و بفرمايد: «لِيَستَيقِنَ» و «لِيَقُولَ»، و گرنه اگر هر دو لام براى تعليل بود، مى فرمود: «لِيَستَيقِنَ وَ يَقُول». | ||
و معناى مجموع اين چند آيه چنين است كه : | و معناى مجموع اين چند آيه چنين است كه: «اگر ما از عدد خازنان دوزخ خبر داديم، براى اين بود كه مايه آزمايش كفار و باعث يقين اهل كتاب و بيشتر شدن ايمان مؤمنين باشد. البته اين نتيجه هم بر آن غايات مترتب مى شود كه منافقين و كافردلان خواهند گفت: «خدا از اين مَثَل، چه منظورى داشته». | ||
مفسران جمله «الّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَرَضٌ» را به كسانى تفسير كرده اند كه دل هايشان مبتلا به شك و لجبازى و نفاق باشد. و كلمه «كافرون» را به كسانى تفسير كرده اند كه تظاهر به كفر مى كنند، چه از مشركان و چه از ديگران. | |||
گفتيم منظور از جمله | گفتيم منظور از جمله «مَاذَا أرَادَ اللّهُ بِهذَا مَثَلاً»، تحقير و استهزاء بوده، و منظورشان از كلمه «هذا» اشاره است به جمله «عَلَيهَا تِسعَةَ عَشَر»، و كلمه «مَثَل» به معناى وصف است، و معناى جمله اين است كه: خدا چه منظور داشته از اين كه خازنان دوزخ را به صفت «تِسعَةَ عَشَر» توصيف كرده؟ و خلاصه چطور ممكن است اين عدۀ اندك، قدرت آن را داشته باشند كه تمامى دوزخيان را كه اكثر افراد جن و انس اند، عذاب كنند؟ | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۱۴۱ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۱۴۱ </center> | ||
دنباله بحث گذشته راجع به | دنباله بحث گذشته راجع به نفاق، | ||
<span id='link93'><span> | <span id='link93'><span> | ||
ویرایش