تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۳۲: تفاوت میان نسخه‌ها

در تفسير قمى در ذيل جمله «'''ان كل نفس لما عليها حافظ'''» آمده كه منظور از «'''حافظ'''»، ملائكه است .

و در همان كتاب در ذيل آيه «'''خلق من ماء دافق '''» آمده كه : منظور نطفه است ، كه با قوت خارج مى شود. و در ذيل آيه «'''يخرج من بين الصلب و الترائب '''» آمده : يعنى صلب مرد، و ترائب زن كه همان سينه او است .

مؤ لف : اين روايت صرفنظر از اينكه شخص امام را معرفى نكرده ، و تنها گفته است : «'''فرمود'''»، و صرفنظر از اينكه سندش افتاده ، خود مضمونش هم خالى از اشكال نيست .

و نيز در تفسير قمى در ذيل آيه «'''يوم تبلى السرائر'''» فرموده يعنى «'''ظاهر مى شود از سريره ها'''».

و در مجمع البيان آمده كه روايتى با حذف اواخر سند از ابى درداء رسيده كه گفت : رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) فرمود: خداى تعالى چهار چيز را براى خلقش ضمانت كرده ، كه هدر نرود، و آن اثر نماز و زكات و روزه رمضان و غسل جنابت است ، و همين است سرائرى كه خداى تعالى درباره اش فرمود: «'''يوم تبلى السرائر'''».

مؤ لف : و شايد اين از قبيل ذكر بعضى از مصاديق است ، همچنان كه روايت بعدى اين احتمال را تاءييد مى كند.

و در همان كتاب از معاذ بن جبل روايت شده كه گفت : از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) پرسيدم : منظور از اين سرائر كه خداى تعالى بندگان خود را با آن ابتلاء مى كند چيست ؟ فرمود: سرائر شما همان اعمال شما است از نماز و روزه و زكات و وضو و غسل جنابت ، و هر واجب ديگر (پس ذكر شده هاى در روايت قبلى عنوان مثال را دارد)، براى اينكه همه اعمال شما سرائر و پنهانى است ، چون هر كسى مى تواند بگويد نماز خوانده ام در حالى كه نخوانده باشد، و اگر بخواهد مى تواند بگويد وضو گرفته ام در حالى كه نگرفته باشد، پس همه اعمال شما نزد خدا محفوظ و خدا ضامن آن است ، و روز تبلى السرائر واقعيت آنها آشكار مى گردد.

و در تفسير قمى در ذيل آيه «'''فما له من قوه و لا ناصر'''» آمده : يعنى هيچ نيرويى ندارد كه با آن به سوى خالقش نزديك شود، و هيچ ناصرى ندارد كه اگر خدا عذاب او را بخواهد او را يارى كند.

و باز در همان كتاب است كه در ذيل جمله «'''و السماء ذات الرجع '''» فرمود: يعنى داراى باران و «'''و الارض ذات الصدع '''» يعنى داراى گياه .

و در مجمع البيان در ذيل جمله «'''انه لقول فصل '''» آمده يعنى قرآن بين حق و باطل را از راه روشنگرى هر يك جدايى مى اندازد، و اين معنا از امام صادق (عليه السلام ) روايت شده .

و در الدر المنثور است كه ابن ابى شيبه ، دارمى ، ترمذى ، محمد بن نصر، و ابن انبارى (در كتاب مصاحف )، از حارث اعور روايت كرده اند كه گفت : داخل مسجد شدم و ديدم كه مردم دچار ورطه بگومگوها شده اند، نزد على شدم و جريان را باز گفتم ، از در تعجب پرسيد راستى آنچه نبايد مى كردند كردند؟!

آنگاه فرمود: من از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) شنيدم مى فرمود به زودى فتنه اى به پا مى شود عرضه داشتم چاره خلاصى از آن چيست يا رسول الله ؟ فرمود: تمسك به كتاب خدا، كه در آن خبر امت هاى قبل از شما و مردم بعد از شما و حكم در ما بين شما است ،

كتاب خدا كه جدا ساز حق از باطل است ، همه اش حق است و جدى ، نه شوخى ، هر جبارى كه كتاب خدا را پشت سر اندازد خدا كمرش را مى شكند، و هر كس به پيروى هواى نفسش به دنبال غير قرآن رود خدا گمراهش مى سازد، كتاب خدا حبل متين خدا و ذكر حكيم و صراط مستقيم است ، كتاب خدا بازيچه هواها نمى شود، و دانشمندان از معارفش سير نمى گردند گرونده به آن از هر زبانى كه باشد درباره آن دچار اشتباه نمى شود، و از اينكه دشمنان آن را رد كنند كهنه نمى گردد، و عجائبش تمام شدنى نيست ، قرآن همان كتابى است كه وقتى جن آن را شنيد چاره اى جز اين نديد كه بگويد: «'''انا سمعنا قرانا عجبا يهدى الى الرشد'''»، هر كس به حكم قرآن سخن گويد راست گفته ، و هر كس به حكم آن حكم كند عدالت ورزيده ، و هر كس به دستوراتش عمل كند پاداش داده مى شود، و هر كس را به سوى قرآنش بخوانند به صراط مستقيمش هدايت كرده اند.

مؤ لف : قريب به اين معنا از معاذ بن جبل از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و مختصر آن از ابن مردويه از على (عليه السلام ) نقل شده .