مُهْطِعِين
«مُهطِعین» از مادّه «اهطاع» به معناى گردن کشیدن است، بعضى آن را به معناى سرعت گرفتن و بعضى به معناى نگاه کردن با ذلت و خشوع دانسته اند، ولى با توجّه به جمله هاى دیگر آیه، همان معناى اوّل مناسب تر به نظر مى رسد.
چرا که وقتى انسان صداى وحشتناکى را مى شنود، فوراً گردن مى کشد، و به مبدأ صدا متوجّه مى شود، البته مانعى ندارد که همه اینها با هم در مفهوم آیه جمع باشد، به این ترتیب که آنها با شنیدن صداى دعوت کننده الهى، به سوى او گردن مى کشند، سپس خیره نگاه مى کنند، و بعد با سرعت به سوى او مى روند،و در دادگاه الهى حاضر مى شوند.
ریشه کلمه
- هطع (۳ بار)
قاموس قرآن
هطع به معنى شتاب و خيره شدن آمده، اهطاع نيز به معنى شتاب و دراز كردن گردن است طبرسى از احمدبن يحيى نقل كرده: مهطع آن است كه با ذلت و ترس نگاه مىكند و از آنچه مىبيند ديده بر نمى دارد، در اقرب الموارد گفته فقط در صورت خوف اهطاع مىآيد. در صحاح گفته: «اَهْطَعَ: مَدَّعُنُقَهُ وَصَوَّبَ رَأْسَهُ - اَهْطَعَ فى عَدُوِهِ: اَسْرَعَ» و نيز گفته:«هَطَعَ الرَّجُلُ» نگاه كرد و ديده از آن برنداشت [قمر:8]. مهطعين در آيه ظاهرا به معنى شتاب كنندگان است يعنى: روزى كه دعوت كننده به عذاب ناپسند دعوت مىكند... مردم شتابان سوى دعوتگر شوند كافران گويند اين روز سختى است. * [ابراهيم:43]. مهطع در آيه ظاهرا كسى است كه گردنش را دراز كند، مقنع آن است كه سربالا كند يعنى گردن كشيدگان و سرها بالا گرفتهاند چنانكه پلكشان به هم نمىخورد. ايضا در آيه [معارج:36].
