روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۷۸۴

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، كِتَابُ الْمَعِيشَة

قال ع :

وَ أَتَى رَجُلٌ إِلَى‏ أَبِي‏ جَعْفَرٍ ع‏ فَقَالَ إِنِّي وَرِثْتُ مَالاً وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ صَاحِبَهُ اَلَّذِي وَرِثْتُهُ مِنْهُ قَدْ كَانَ يُرْبِي وَ قَدْ أَعْرِفُ أَنَّ فِيهِ رِبًا وَ أَسْتَيْقِنُ ذَلِكَ وَ لَيْسَ يَطِيبُ لِي حَلاَلُهُ لِحَالِ عِلْمِي فِيهِ‏ وَ قَدْ سَأَلْتُ فُقَهَاءَ أَهْلِ اَلْعِرَاقِ‏ وَ أَهْلِ اَلْحِجَازِ فَقَالُوا لاَ يَحِلُّ لَكَ أَكْلُهُ مِنْ أَجْلِ مَا فِيهِ فَقَالَ لَهُ‏ أَبُو جَعْفَرٍ ع‏ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ فِيهِ مَالاً مَعْرُوفاً رِبًا وَ تَعْرِفُ أَهْلَهُ فَخُذْ رَأْسَ مَالِكَ وَ رُدَّ مَا سِوَى ذَلِكَ وَ إِنْ كَانَ مُخْتَلِطاً فَكُلْهُ هَنِيئاً مَرِيئاً فَإِنَّ اَلْمَالَ مَالُكَ وَ اِجْتَنِبْ مَا كَانَ يَصْنَعُ صَاحِبُهُ فَإِنَ‏ رَسُولَ اَللَّهِ ص‏ قَدْ وَضَعَ مَا مَضَى مِنَ اَلرِّبَا وَ حَرَّمَ مَا بَقِيَ فَمَنْ جَهِلَهُ وَسِعَهُ جَهْلُهُ حَتَّى يَعْرِفَهُ فَإِذَا عَرَفَ تَحْرِيمَهُ حَرُمَ عَلَيْهِ وَ وَجَبَ عَلَيْهِ فِيهِ اَلْعُقُوبَةُ إِذَا رَكِبَهُ كَمَا يَجِبُ عَلَى مَنْ يَأْكُلُ اَلرِّبَا

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۴ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۳۷۳

و نيز فرمود: مردى نزد امام باقر عليه السّلام آمد و عرض كرد: من مالى به ميراث برده‏ام و مى‏دانم كسى كه از او ارث برده‏ام معاملات ربوى مى‏كرد و من خود آشنايم كه در آن بطور يقين ربا هست و دلم به حلال آن راضى نمى‏شود بخاطر آنكه علم به آن دارم و از فقهاء عراق و اهل حجاز سؤال كرده‏ام، و گفته‏اند هيچ چيز آن بر تو مباح نيست از آن جهت كه مخلوط به ربا است، امام باقر عليه السّلام فرمود: اگر مى‏شناسى مالى را كه مربوط به معامله ربوى است پس سرمايه را از آن برگير و بقيّه را به صاحبش بازگردان، ولى اگر مالى را بخصوص ربا يا ربوى نمى‏شناسى پس آن را تصرّف كن كه بر تو گوارا و حلال است و همه مال، مال توست و از عملى كه صاحب آن مال انجام مى‏داده است تو بپرهيز، زيرا رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله آنچه را كه قبل از آمدن حكم ربا از راه ربا بدست آورده بودند رها كرد و آنچه از آن به بعد از راه ربا بدست مى‏آورند حرام فرمود، پس هر كس جاهل بود به اينكه اين عمل ربا است آزاد است تا زمانى كه بداند (در حكم مانند آنانست كه پيش از آمدن حكم حرمت ربا معاملات ربوى مى‏كردند) و چون دانست كه اين معامله ربوى است ديگر حقّ ندارد انجام دهد و بر او حرام است و اگر عمل كرد و مرتكب آن شد عقوبت بر او واجب مى‏شود همچنان كه برخورنده ربا. (يعنى حكمش همان حكم رباخوار است).