المائدة ٩٨
| کپی متن آیه |
|---|
| اعْلَمُوا أَنَ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَ أَنَ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ |
ترجمه
| المائدة ٩٧ | آیه ٩٨ | المائدة ٩٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ وَ أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ «98»
بدانيد كه خداوند، سخت كيفر است، وهمانا خداوند آمرزنده مهربان است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ وَ أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (98)
بعد از بيان احكام، ذكر وعد و وعيد فرمايد:
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ: بدانيد كه خداوند قهار، سخت عقوبت كننده است مر كسى را كه مرتكب نواهى و محرمات شود و معصيت و نافرمانى اوامر الهى نمايد. وَ أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ: و بدرستى كه خداى تعالى آمرزنده و مهربان است بر هر كه از محرمات بپرهيزد و اوامرش را اطاعت نمايد.
تنبيه- آيه شريفه وعيد است نسبت به مخالفين اوامر الهى، و وعد است به مطيعين فرامين سبحانى. در وافى- از جمله مواعظى كه خدا به حضرت عيسى عليه السّلام فرمايد: يا عيسى قل لمن تمرّد علىّ بالعصيان و عمل بالإدهان ليتوقّع عقوبتى و ينتظر اهلاكى ايّاه سيظطلم مع الهالكين. «1» اى عيسى بگو مر كسى را كه متمرد است به نافرمانى و عامل است به ادهان، هر آينه متوقع باشد عقوبت مرا و انتظار دارد اهلاك مرا. زود باشد طلب داد خواهى كنم او را با هالكين.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ وَ أَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (98)
ترجمه
بدانيد كه خدا سخت عقوبت است و همانا خدا آمرزنده مهربان است.
تفسير
مؤمن هميشه بايد بين خوف و رجا باشد و بترسد از عقوبت الهى كه اشد عقوبات است و اميدوار باشد بمغفرت و رحمت خداوند كه سبقت دارد بر غضب او تا از ترس خدا معصيت از او سر نزند و اگر سر زد نگويد منكه جهنّمى شدم پس هر چه دلم مى‌خواهد بكنم بلكه اميدوار برحمت و مغفرت خدا باشد و توبه كند و بداند كه خدا چنانست كه از زبان او گفته‌اند:
باز آ باز آ هر آنچه هستى باز آ
گر كافر و گبر و بت‌پرستى باز آ
اين درگه ما درگه نوميدى نيست
صد بار اگر توبه شكستى باز آ
از پيغمبر (ص) نقل نموده‌اند كه اگر خوف و رجاء مؤمن را با ترازو بسنجند يك ميزان باشد و در توحيد از حضرت صادق (ع) نقل نموده كه آنحضرت از اباء گرام خود نقل فرمود از پيغمبر (ص) از جبرئيل از خداوند جليل كه كسيكه گناهى نمايد خواه كوچك باشد خواه بزرگ با آنكه بداند كه حق من است يا او را عذاب كنم يا عفو نمايم عفو مينمايم او را ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
اعلَمُوا أَنَّ اللّه‌َ شَدِيدُ العِقاب‌ِ وَ أَنَّ اللّه‌َ غَفُورٌ رَحِيمٌ (98)
بدانيد که خداوند اگر عذاب كند عقاب او شديد است و اگر عفو كند آمرزنده
جلد 6 - صفحه 477
مهربان است.
اينکه آيه هم شاهد قوي است بر آنچه عرض شد که فضولي در احكام شرع و خورده‌گيري در دستورات الهي نكنيد و بر طبق فرمان تعبّدا عمل كنيد و مخالفت نكنيد و اعلَمُوا أَنَّ اللّه‌َ شَدِيدُ العِقاب‌ِ است زيرا
(هو بلاء تطول مدته و يدوم مقامه و لا يخفف عن اهله لانه لا يکون الا عن غضبك و انتقامك و سخطك و هذا ما لا تقوم له السموات و الارض الدعاء) دعاء كميل
، و اگر اطاعت كرديد و پاس حرمت كعبه و امور مذكوره در آيات شريفه را نگاه داشتيد وَ أَنَّ اللّه‌َ غَفُورٌ رَحِيمٌ گناهان شما را ميآمرزد و شما را مورد عنايات غير متناهيه قرار ميدهد.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- شدّت عقاب و کیفر الهى (إنّ اللّه شدید العقاب)
۲- شکستن حرمت کعبه و ماههاى حرام، موجب عقاب شدید از سوى خداوند (جعل اللّه الکعبة البیت الحرام ... اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب) با توجه به آیه قبل معلوم مى شود، از جمله کسانى که به عقاب شدید تهدید شده اند کسانى هستند که با مضامین و احکام مطرح شده در آیه قبل مخالفت کنند. برداشت فوق به گروهى از آنان اشاره دارد و در برداشتهاى بعدى دیگر موارد منعکس خواهد شد.
۳- مخالفت با قربانى حج و احکام آن موجب عقاب شدید از سوى خداوند (و الشهر الحرام و الهدى و القلئد ... اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب)
۴- بى هدف پنداشتن مناسک حج و احکام و قوانین الهى، موجب عقاب شدید الهى (جعل اللّه الکعبة البیت الحرام قیماً للناس ... اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب)
۵- خداوند غفور (بسیار آمرزند) و رحیم (همواره مهربان) است. (و إنّ اللّه غفور رحیم)
۶- نجات از عقاب شدید الهى تنها در پرتو مغفرت و رحمت الهى میسر است. (اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب و إنّ اللّه غفور رحیم)
۷- انذار و تبشیر از روشهاى قرآن براى برانگیختن مردم به اجراى احکام الهى (اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب و إنّ اللّه غفور رحیم)
۸- پاسدارى از حرمت کعبه و ماههاى حرام عامل بهره مندى از مغفرت و رحمت الهى (جعل اللّه الکعبة البیت الحرام قیماً للناس ... و إنّ اللّه غفور رحیم) آیه قبل نشان دهنده مصادیقى است که از مغفرت و رحمت الهى بهره مند مى شوند و ازجمله آنان کسانى هستند که حرمت کعبه و ماههاى حرام را پاس مى دارند. در برداشتهاى بعدى دیگر مصادیق آن منعکس خواهد شد.
۹- قربانى کردن و عمل به احکام آن موجب بهره مندى از مغفرت و رحمت الهى (و الهدى و القلئد ... و إنّ اللّه غفور رحیم)
۱۰- به جاى آورى حج با ویژگیهاى سزاوار آن، موجب بهره مندى از مغفرت و رحمت الهى (جعل اللّه الکعبة البیت الحرام قیماً للناس ... و إنّ اللّه غفور رحیم)
۱۱- انسان باید همواره بیمناک از گناهان خویش و امیدوار به رحمت و مغفرت الهى باشد. (اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب و إنّ اللّه غفور رحیم)
۱۲- شکنندگان حرمت کعبه و ماههاى حرام و اعراض کنندگان از حکم قربانى نباید از رحمت و مغفرت الهى مأیوس باشند. (جعل اللّه الکعبة البیت الحرام ... إنّ اللّه شدید العقاب و إنّ اللّه غفور رحیم)
۱۳- توجه به عقاب، رحمت و مغفرت الهى زمینه ساز عمل به احکام دین و پرهیز از اعمال ناپسند (و اعلموا إنّ اللّه شدید العقاب و إنّ اللّه غفور رحیم) هدف از بیان شدت عقاب، و بیان رحمت و مغفرت الهى پس از تبیین احکام، این است که زمینه انجام اوامر خدا و پرهیز از نافرمانى وى در مخاطبان به وجود آید.
موضوعات مرتبط
- آمرزش: موجبات آمرزش ۸
- احکام: فلسفه احکام ۴
- اسماء و صفات: رحیم ۵ ; غفور ۵
- انذار: آثار انذار ۷
- بشارت: آثار بشارت ۷
- تربیت: انذار در تربیت ۷ ; بشارت در تربیت ۷
- ترس: از گناه ۱۱ ; ترس و امیدوارى ۱۱
- تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۷، ۱۳
- حج: آثار حج ۱۰ ; فلسفه حج ۴ ; قربانى حج ۳، ۱۲
- خدا: آمرزش خدا ۶، ۸، ۱۱، ۱۲ ; رحمت خدا ۶، ۸، ۱۱، ۱۲ ; کیفرهاى خدا ۱ ; موجبات آمرزش خدا ۹، ۱۰ ; خدا عذاب خدا ۱۳
- ذکر: آثار ذکر ۱۳ ; ذکر آمرزش خدا ۱۳ ; ذکر رحمت خدا ۱۳ ; ذکر عذاب خدا ۱۳
- عذاب: مراتب عذاب ۲، ۳، ۴ ; موجبات عذاب ۲، ۳، ۴ ; موجبات نجات از عذاب ۶
- عمل: اجتناب از عمل ناپسند ۱۳
- قربانى: فواید قربانى ۹
- کعبه: بى حرمتى به کعبه ۲، ۱۲ ; پاسدارى از قداست کعبه ۸ ; قداست کعبه ۲، ۱۲
- ماههاى حرام: بى حرمتى به ماههاى حرام ۲، ۱۲ ; پاسدارى از قداست ماههاى حرام ۸ ; قداست ماههاى حرام ۲، ۱۲
منابع
