آل عمران ٦٠

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۱ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۴:۴۷ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن جزییات آیه)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
کپی متن آیه
الْحَقُ‌ مِنْ‌ رَبِّکَ‌ فَلاَ تَکُنْ‌ مِنَ‌ الْمُمْتَرِينَ‌

ترجمه

اینها حقیقتی است از جانب پروردگار تو؛ بنابر این، از تردید کنندگان مباش!

ترتیل:
ترجمه:
آل عمران ٥٩ آیه ٦٠ آل عمران ٦١
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٢ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَلْحَقُّ»: خبر مبتدای محذوف است که تقدیر آن چنین است: هُوَ الْحَقُّ. «مُمْتَرِینَ»: شکّ کنندگان. از ماده (مِرْیَة) به معنی: شکّ.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

محل نزول:

اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۱]

شأن نزول آیات ۵۹، ۶. و ۶۱:[۲]

«شیخ طوسى» گوید: ابن عباس و حسن بصرى و قتادة گويند: اين آيات درباره وفد نجران نازل گرديد كه دو نفر آنان بنام سيد و عاقب به رسول خدا گفتند: آيا ديده اى كه فرزندى بدون پدر متولد شود؟[۳][۴] و نيز وقتى كه اين آيات نازل شد پيامبر دست امام علی|على و حضرت فاطمه|فاطمه و امام حسن|حسن و امام حسین|حسين را گرفت و مسيحيان را به مباهله دعوت نمود آنان امتناع كردند و قبول نمودند كه جزيه بدهند.[۵][۶]

تفسیر


نکات آیه

۱ - سرگذشت زکریا، عیسى، مریم، یحیى و بیان خلقت آدم در قرآن، حق و از جانب پروردگار است. (الحق من ربّک) کلمه «الحق»، خبر است براى مبتداى محذوف که «هو» است و مراد از آن، سرگذشت مریم و پیامبرانى است که در آیات سابق بیان شد.

۲ - خداوند، سرچشمه هر حقى است. (الحق من ربّک)

۳ - بیان حقایق، پرتویى از ربوبیّت خداوند (الحق من ربّک)

۴ - تربیت و سازندگى، در گرو بیان حقایق (الحق من ربّک) از آنجا که خداوند، «ربّ» (تربیت کننده) است، حق را بیان مى کند. بنابراین ارتباط تربیت و حق به دست مى آید.

۵ - توصیه خداوند به پیامبر (ص)، مبنى بر قاطعیّت در انجام رسالت خویش (الحق من ربّک فلا تکن من الممترین)

۶ - کیفیّت خلقت عیسى و دروغ پردازیهاى نصارا در مورد آن، زمینه ایجاد شبهه (فلا تکن من الممترین) آنچه مى تواند براى مخاطبین قرآن در مورد حضرت مسیح، تردید ایجاد کند، همان خلقت استثنایى آن حضرت است که با توجّه به «انّ مثل ... »، این شبهه از بین مى رود.

۷ - پیامبر اکرم (ص) در معرض تردید* (فلا تکن من الممترین) پیامبر (ص) به لحاظ بشر بودن در معرض این حالتهاست; ولى خداوند با بیان حقایق، زمینه تردید را در آن حضرت از بین مى برد.

۸ - توجّه به این که تمامى حق از ناحیه پروردگار است، برطرف کننده زمینه هاى تردید نسبت به معارف و تعالیم الهى (الحق من ربّک فلا تکن من الممترین)

موضوعات مرتبط

  • آدم: آفرینش آدم ۱
  • انبیا: تاریخ انبیا ۱
  • تربیت: عوامل مؤثّر در تربیت ۴
  • حق: اظهار حق ۳، ۴ ; منشأ حق ۲، ۸
  • خدا: اوامر خدا ۵ ; ربوبیّت خدا ۳ ; وصایاى خدا ۵
  • شبهه: زمینه شبهه ۶
  • علم: آثار علم ۸
  • عیسى (ع): قصه عیسى (ع) ۱، ۶
  • قاطعیّت: اهمیّت قاطعیّت ۵
  • قرآن: قصص قرآن ۱
  • محمّد (ص): ۷ مسؤولیت محمّد (ص) ۵
  • مریم: (س) قصه مریم (س) ۱
  • مسیحیان: عقاید مسیحیان ۶
  • یحیى: قصه یحیى ۱

منابع

  1. طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌۲، ص ۶۹۳.
  2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۱۱۸.
  3. در تفسير ابن ابى‌حاتم از طريق عوفى از ابن عباس موضوع وفد نجران ذكر شده و نيز ابن سعد در طبقات از ازرق بن قيس موضوع وفد نجران را بدون تفصيل و ذكر مباهله گفته است.
  4. در تفسير على بن ابراهيم بعد از سه واسطه از امام صادق عليه‌السلام نقل شده كه مسيحيان نجران با سران خود به نام سيد و عاقب و اهتم به مدينه آمدند و در مسجد پيامبر با رسوم خود به نماز پرداختند و ناقوس زدند، اصحاب پيامبر متعجب شدند و به پيامبر گفتند: چطور اجازه مي‌دهى كه در مسجد تو به نماز آن هم برسم خويش پردازند. پيامبر فرمود: آن‌ها را به حال خويش واگذاريد سپس به رسول خدا گفتند: به چه چيز ما را مي‌خوانى، پيامبر فرمود: شما را دعوت به اسلام آوردن مي‌كنم و بدانيد كه عيسى بشرى بود كه مي‌خورد و مى آشاميد و صحبت مي‌كرد سپس پرسيدند پدر عيسى كيست؟ پيامبر در جواب به آن‌ها فرمود: به من بگوئيد كه پدر آدم كيست؟ جواب نگفتند و اين آيه آمد.
  5. بيهقى در دلائل به طرز ديگرى از طريق سلمة بن عبد نقل كند كه رسول خدا به اهل نجران نوشت و آن‌ها دو نفر فرستادند پس از گفتگو و بحث با پيامبر موضوع عيسى نيز به ميان آمد و اين آيات نازل گرديد و موضوع آيه ۵۹ در آيه ۷ اين سوره نيز گفته شده است.
  6. صاحب مجمع البيان پس از ذكر وفد نجران چنان كه شيخ بزرگوار ذكر نموده چنين افزوده است پس از دعوت به مباهله از طرف رسول خدا صلى الله عليه و آله مسيحيان نجران مهلت خواستند فرداى آن روز وقتى كه به شور پرداختند. اسقف آن‌ها گفت: اگر محمد فردا با اصحاب خود براى مباهله بيايد با او به مباهلة خواهيم پرداخت و اگر با اهل بيت خود بيايد بايد از او دورى كرد و كار مباهله را انجام نداد. (مباهله به معنى نفرين فرستادن به يكديگر و خواستن كيفر از خداوند براى يكديگر است) فرداى آن روز رسول خدا با دو فرزندش حسن و حسين و على و فاطمه آمدند. مسيحيان نجران سؤال كردند: اينان كه با محمد همراه آمده اند چه كسانى اند؟ پس از آن كه همراهان پيامبر را شناختند، ابوحارثه كه اسقف بود از مباهله امتناع ورزيدند. سيد به او گفت: خود را براى مباهله آماده سازد. ابوحارثه گفت: من جرأت چنين كارى را در خود نمى بينم و مى ترسم حقيقت محمد راست باشد و از اثر نفرين محمد از نسل مسيحيت كسى باقى نماند لذا ابوحارثه به رسول خدا گفت: يا اباالقاسم حاضريم با تو مصالحه كنيم و مباهله نكنيم پس از اين پيشنهاد پيامبر با آن‌ها مصالحه كرد كه هر سال مبالغ زيادى درهم و اثاثه نفيس به مدينه بيآورند و اسناد مصالحه مزبور بين طرفين رد و بدل شد وقتى كه وفد نجران مراجعت كردند. چندى نگذشت كه سيد و عاقب كه از سران وفد نجران بودند نزد رسول خدا بازگشتند و اسلام اختيار نمودند.