الفجر ٢١

کَلاَّ إِذَا دُکَّتِ‌ الْأَرْضُ‌ دَکّاً دَکّاً

ترجمه

چنان نیست که آنها می‌پندارند! در آن هنگام که زمین سخت در هم کوبیده شود،

|چه خيال مى‌كنيد، وقتى كه زمين درهم شكست و به سختى متلاشى گرديد

نه چنان است، آنگاه كه زمين، سخت در هم كوبيده شود،

چنین نیستت (که دنیا طلبان پندارند روز قیامتی نیست) روزی کهه (از زلزله پی در پی) زمین به کلی خرد و متلاشی شود.

این چنین نیست که می پندارید، هنگامی که زمین را به شدت درهم کوبند

آرى، چون زمين شكسته شود و شكسته شود،

چنین نیست، آنگاه که زمین پخش و پراکنده شود

حقّا كه چون زمين سخت در هم شكسته و كوبيده شود

هرگزا هرگز! (حقیقت آن چنان نیست که می‌پندارید). زمانی که زمین سخت درهم کوبیده می‌شود و صاف و مسطّح می‌گردد.

هرگز (نه چنان است)! آن‌گاه که زمین، در هم کوبیده شود کوبیده شدنی،

نه چنین است هر گاه کوبیده شود زمین کوبیدنی کوبیدنی‌

الفجر ٢٠	آیه ٢١	الفجر ٢٢
سوره : سوره الفجر نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«دُکَّتْ»: درهم کوبیده شد و صاف و مسطّح گردید (نگا: اعراف / کهف / ، حاقّه / ). «دَکّاً»: واژه نخستین مفعول مطلق و واژه دوم تأکید است، یا این که روی هم رفته حالند (نگا: اعراب القرآن درویش). با توجّه به حال بودن، معنی آیه چنین است: زمانی که زمین پیاپی در هم کوبیده شد و سراسر آن بهم ریخته شد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

هَلْ‌ يَنْظُرُونَ‌ إِلاَّ أَنْ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۳۰، سوره فجر
• مضامين سوره مباركه فجر
• وجوه مختلف درباره مراد از ((فجر))، ((ليال عشر)) و ((شفع و وتر)) كه بدآنهاسوگند ياد شده است
• مراد از ((ارم ذات العماد))
• وجه توصيف فرعون به ((ذى الاوتاد))
• حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد
• و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى از ناحيه خدا مى پندارد
• مراد از آمدن پروردگار در قيامت (و جاء ربّك و الملك ...)
• متذكّر شدن و ((يا ليتنى )) گفتن انسان در قيامت
• ((نفس مطمئنة )) نفسى است كه با ايمان به پروردگار و ياد او سكونت يافته ، به مقامرضا رسيده است و...
• (رواياتى درباره مراد از شفع و وتر، تسميه فرعون به ذى الاءوتاد، آورده شدن جهنم ،آمدن خدا، و...)
• شفع حسن و حسين (ع ) و وتر اميرالمؤ منين عليه السلام است
• حديثى از امام صادق (ع ) درباره خصوصيات قبض روح مؤ من درذيل (يا ايها النفس المطمئنه ...)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، بازدارنده انسان از عشقورزى به ثروت و تصاحب حق دیگران و بى توجّهى به نیازمندان و یتیمان (بل لاتکرمون الیتیم . و لاتحضّون ... و تأکلون ... و تحبّون ... کلاّ) حرف «کلاّ»، براى ردع و بازداشتن مخاطب از امورى است که پیش از آن مطرح بوده است.

۲ - زمین، هنگام برپایى قیامت، به شدت کوبیده و سست و نرم خواهد شد. (کلاّ إذا دکّت الأرض دکًّا دکًّا) «دکّ»; یعنى، منهدم ساختن کوه و دیوار و مانند آن (لسان العرب). تکرار دو مصدر «دکّاً دکّاً» بر کثرت آن دلالت دارد; یعنى، کوبیدن هاى مکرر، یکى پس از دیگرى تحقق خواهد یافت.

روایات و احادیث

۳ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله «کلاّ إذا دکّت الأرض دکّاً دکّاً» قال: هى الزَلْزَلة; از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند «کلاّ إذا دکّت الأرض دکّاً دکّاً» روایت شده که مراد زلزله است.»

موضوعات مرتبط

• ارث: موانع غصب ارث ۱
• ثروت طلبى: موانع ثروت طلبى ۱
• خدا: نقش خدا ۱
• قیامت: انهدام زمین در قیامت ۲; زلزله قیامت ۳; زمین در قیامت ۲; سستى زمین در قیامت ۲; نشانه هاى قیامت ۲
• یتیم: موانع بى اعتنایى به یتیم ۱