الزخرف ٦٨
ترجمه
| الزخرف ٦٧ | آیه ٦٨ | الزخرف ٦٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَا عِبَادِی»: مراد بندگان مؤمن و متّقی است.
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ «68»
(خداوند به آنان مى‌گويد:) اى بندگان من! امروز نه ترسى بر شماست و نه غمگين مى‌شويد.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ (68)
يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ: اى بندگان من هيچ ترسى و هراسى نيست بر شما در امروز از ديدن مكاره و نواقص، وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ: و نه شما اندوهگين و غمناك شويد به فوت آمال و مقاصد، پس در صفت ايشان فرمايد:
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
هَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ (66) الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِينَ (67) يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ (68) الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا وَ كانُوا مُسْلِمِينَ (69) ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ (70)
يُطافُ عَلَيْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَكْوابٍ وَ فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فِيها خالِدُونَ (71) وَ تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوها بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (72) لَكُمْ فِيها فاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْها تَأْكُلُونَ (73) إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذابِ جَهَنَّمَ خالِدُونَ (74) لا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَ هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ (75)
ترجمه
آيا انتظار ميكشند مگر قيامت را كه بيايد آنانرا ناگهان با آنكه آنها ندانند
دوستان در چنين روز بعضيشان براى بعضى دشمنند مگر پرهيزكاران
اى بندگان من نيست ترسى بر شما امروز و نه شما اندوهگين ميشويد
آنانكه گرويدند بآيتهاى ما و بودند منقادان اوامر ما
وارد شويد ببهشت شما و همسرانتان آنجا اكرام و مسرور خواهيد شد
بگردش درآورده شود بر آنان قدحها و تنگهائى از طلا و در آنست آنچه ميخواهد آنرا نفسها و لذّت ميبرد چشمها و شما در آن جاودانيانيد
و اين آن بهشتى است كه بارث داده شديد آنرا بسبب آنچه بوديد
جلد 4 صفحه 614
كه ميكرديد
براى شما در آن ميوه بسيار است كه از آنها ميخوريد
همانا گناهكاران در عذاب دوزخ جاودانيانند
تخفيف داده نشود بر آنها و آنان در آن نوميدانند.
تفسير
خداوند متعال براى توبيخ و ملامت كفّار و فجّار ميفرمايد كه آيا بعد از آمدن قرآن و كشف حقائق براى فرق مختلفه آنان باز منتظر چيزى هستند جز روز قيامت كه ناگهان بر آنها وارد و آنان بكلّى غافل و بى‌خبر از آن باشند چون ايمان بآن ندارند و بايد دانست كه دوستانى كه براى امور دنيوى با يكديگر مرافقت مينمايند بدون غرض الهى در آخرت با هم دشمن ميشوند چنانچه از امام صادق عليه السّلام نقل شده چون آنجا معلوم ميشود كه هر يك موجب بعد ديگرى از مقام ربوبى شده‌اند و بيكديگر ضرر اخروى وارد نموده‌اند ولى دوستى و معاشرت و مرافقتى كه براى خدا باشد مانند دوستى اهل تقوى با يكديگر در دنيا هميشه باقى و برقرار خواهد بود و در آنروز خداوند بآنها ميفرمايد اى بندگان من خوف و ترس و حزن و اندوه شما تمام شد امروز روز آسايش و راحتى شما است تا خدا خدائى ميكند و مخاطب كسانى هستند كه ايمان آوردند بائمه اطهار و مطيع و منقاد ايشان بودند چون اطاعت و انقياد از ايشان اطاعت و انقياد از خدا و پيغمبر است چنانچه مراد از متّقين هم بروايت كافى از امام صادق عليه السّلام شيعيان ايشانند و امر ميشود بآنها كه داخل بهشت شويد بازنهاتان در دنيا كه شيعه بودند اكرام و پذيرائى ميشود از شما كه مسرور شويد بطوريكه آثار سرور از چهره شما نمايان باشد و آنها داخل ميشوند و گردش ميكنند در اطراف ايشان حوران و غلمان بهشتى با قدحهائى مملوّ از طعام و تنگهائى پر از شراب طهور بهشتى كه تمام آنها از طلاى خالص است و در بهشت است آنچه نفس و دل مؤمن بخواهد از طعام و شراب و لباس و تعيّن و تجمّل و تغنّى و خلوت و جلوت و صحبت و عشرت و انواع لذائذ روحى و جسمى كه بچشم ديده شود مانند گل و سبزه و درخت و آب جارى و قصر عالى كه لذّت نظرى دارد و غير اينها كه قبلا ذكر شد و همه در آن هميشه سالم و غانم و باقى و برقرار خواهند بود و بالاتر از همه آنكه اهل تقوى اين بهشت و نعمتهاى آنرا باستحقاق در مقابل اعمالشان در دنيا مالك ميشوند و از كفّار و فجّار ارث ميبرند
جلد 4 صفحه 615
بتقريبى كه در اوّل سوره المؤمنون نقل شد و اوصاف ميوه‌هاى گوناگون زياد بهشتى مكرّر ذكر شده و اجمالش آنستكه تمام محسّنات ميوه‌هاى دنيا را دارد و از تمام عيوب آنها مبرّى است و هر چه از آنها خورده شود كم نميشود و آنجا در هر خوراكى بقدريكه شخص در دنيا خورده ميخورد و كفّار و مشركين (و قمّى ره فرموده دشمنان آل محمد صلّى اللّه عليه و اله و سلّم) در عذاب جهنّم مخلّدند و تخفيف عذابى براى آنها نيست و مأيوس از هر خيرى ميباشند و تشتهى الأنفس بدون ضمير مفعول نيز قرائت شده و گفته‌اند آن بهتر است براى آنكه كلمه طولانى نشود.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يا عِبادِ لا خَوف‌ٌ عَلَيكُم‌ُ اليَوم‌َ وَ لا أَنتُم تَحزَنُون‌َ (68)
اي بندگان من نيست خوفي از براي شما و نه چيزي که باعث حزن شما شود محزون نباشيد.
يا عِبادِ بالاترين تفضلات همين که خداوند آنها را به بندگي خود بپذيرد و خطاب يا عبادي كند چنانچه از امير المؤمنين است که عرض كرد در پيشگاه ربوبي
«كفاني فخرا ان اكون لك عبدا و كفاني عزّا ان تكون لي ربا».
لا خَوف‌ٌ عَلَيكُم‌ُ اليَوم‌َ نفي جنس خوف دلالت دارد که در هيچيك مراحل از حال نزع و قبر و برزخ و مواقف روز محشر كوچكترين المي و بلائي و عذابي و گرفتاري از براي آنها نباشد.
جلد 16 - صفحه 54
وَ لا أَنتُم تَحزَنُون‌َ که از هيچ فوزي و مثوبتي و نعمتي محروم نخواهيد شد که باعث حزن شما شود.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 68)- این آیه در حقیقت تفسیری است برای اوصاف و حالات «متقین» و بیانی است از سرنوشت پرافتخار آنها.
در آن روز خداوند به آنها می‌گوید: «ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست، و نه اندوهگین می‌شوید» (یا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ).
چه پیام جالبی! پیامی بدون واسطه از سوی خداوند، پیامی که با بهترین توصیفها آغاز می‌شود، ای بندگان خدا! پیامی که مهمترین نگرانی انسان را در آن روز پرنگرانی زائل می‌کند، پیامی که هرگونه غم و اندوه از گذشته را از دل می‌زداید، آری این پیام دارای چهار مزیت بالاست.
نکات آیه
۱ - تقواپیشگان، بندگان خاص و راستین خداوند (إلاّ المتّقین . یعباد لا خوف ) از این که خداوند، متقین را بنده خود خوانده است (یا عباد)، مطلب بالا استفاده مى شود.
۲ - گفتوگوى مستقیم و بىواسطه الهى، با تقواپیشگان در قیامت (یعباد)
۳ - بندگى و عبودیت، بالاترین مرتبه کمال وجودى انسان (إلاّ المتّقین . یعباد)
۴ - بشارت خداوند به تقواپیشگان، مبنى بر مصونیت آنان از هرگونه خوف و اندوه در قیامت (یعباد لا خوف علیکم الیوم و لا أنتم تحزنون)
۵ - قیامت، صحنه اى پر بیم و هول انگیز (یعباد لا خوف علیکم الیوم و لا أنتم تحزنون) از تأکید خداوند بر نفى خوف و اندوه براى تقواپیشگان در قیامت، مطلب بالا قابل برداشت است.
۶ - عبودیت و تقواى الهى، موجب امنیت روحى و آرامش روانى انسان در قیامت (المتّقین . یعباد لا خوف علیکم الیوم و لا أنتم تحزنون)
۷ - سیطره وحشت و هراس بر غیر متقین در قیامت (یعباد لا خوف علیکم الیوم و لا أنتم تحزنون) از این که خوف و حزن تنها از تقواپیشگان نفى شده است، به دست مى آید که غیر آنان گرفتار بیم و اندوه خواهند بود.
موضوعات مرتبط
- آرامش: عوامل آرامش اخروى ۶
- امنیت: عوامل امنیت اخروى ۶
- اندوه: مصونیت از اندوه اخروى ۴
- انسان: مقامات انسان ۳
- بندگان خدا :۱
- بى تقوایان: ترس اخروى بى تقوایان ۷
- ترس: مصونیت از ترس اخروى ۴
- تقوا: آثار تقوا ۶
- خدا: بشارتهاى خدا ۴; گفتگوى اخروى خدا با متقین ۲
- عبودیت: آثار عبودیت ۶
- قیامت: اهوال قیامت ۵; ویژگیهاى قیامت ۵
- متقین: بشارت به متقین ۴; عبودیت متقین ۱; فضایل متقین۲; متقین در قیامت ۲، ۴; مقامات متقین ۱
- مقام عبودیت :۳
