العنكبوت ٤١

مَثَلُ‌ الَّذِينَ‌ اتَّخَذُوا مِنْ‌ دُونِ‌ اللَّهِ‌ أَوْلِيَاءَ کَمَثَلِ‌ الْعَنْکَبُوتِ‌ اتَّخَذَتْ‌ بَيْتاً وَ إِنَ‌ أَوْهَنَ‌ الْبُيُوتِ‌ لَبَيْتُ‌ الْعَنْکَبُوتِ‌ لَوْ کَانُوا يَعْلَمُونَ‌

ترجمه

مثَل کسانی که غیر از خدا را اولیای خود برگزیدند، مثَل عنکبوت است که خانه‌ای برای خود انتخاب کرده؛ در حالی که سست‌ترین خانه‌های خانه عنکبوت است اگر می‌دانستند!

|مثل كسانى كه غير خدا را اوليا گرفتند، چون مثل عنكبوت است كه خانه‌اى [بى‌دوام‌] برگرفت، و حقا كه سست‌ترين خانه‌ها، همان خانه عنكبوت است، اگر مى‌دانستند

داستان كسانى كه غير از خدا دوستانى اختيار كرده‌اند، همچون عنكبوت است كه [با آب دهان خود] خانه‌اى براى خويش ساخته، و در حقيقت -اگر مى‌دانستند- سست‌ترين خانه‌ها همان خانه عنكبوت است.

مثل حال آنان که خدا را فراموش کرده و غیر خدا را به دوستی و سرپرستی برگرفتند (در سستی و بی‌بنیادی) حکایت خانه‌ای است که عنکبوت بنیاد کند و اگر بدانند سست‌ترین بنا خانه عنکبوت است.

داستان کسانی که به جای خدا سرپرستانی گرفته اند، مانند داستان عنکبوت است که خانه ای [بی دیوار، بی سقف و بی حفاظ] برای خود بنا کرده باشد، و بی تردید سست ترین خانه ها خانه عنکبوت است، اگر [به این واقعیت] معرفت و شناخت داشتند [بت ها را سرپرستان خود نمی گرفتند.]

مثَل آنان كه سواى خدا را اوليا گرفتند، مثَل عنكبوت است كه خانه‌اى بساخت. و كاش مى‌دانستند، هر آينه سست‌ترين خانه‌ها خانه عنكبوت است.

داستان کسانی که به جای خداوند سرورانی را به پرستش گرفتند همانند داستان عنکبوت است که خانه‌ای ساخت، و اگر در می‌یافتند سست‌ترین خانه‌ها، خانه عنکبوت است‌

داستان آنان كه جز خدا دوستانى گرفته‌اند مانند داستان عنكبوت است كه خانه‌اى ساخته است و هر آينه سست‌ترين خانه‌ها خانه عنكبوت است، اگر مى‌دانستند.

کار کسانی که جز خدا، (اشخاص و اصنام و اشیائی را به دوستی برگرفته‌اند، و از میان آفریدگان، برای خود) سرپرستانی برگزیده‌اند، همچون کار عنکبوت است که (برای حفظ خود از تارهای ناچیز) خانه‌ای برگزیده است (بدون دیوار و سقف و در و پیکری که وی را از گزند باد و باران و حوادث دیگر در امان دارد). بی‌گمان سست‌ترین خانه‌ها خانه و کاشانه‌ی عنکبوت است، اگر (آنان از سستی معبودها و پایگاههائی که غیر از خدا برگزیده‌اند باخبر بودند، به خوبی) می‌دانستند (که در اصل بر تار عنکبوت تکیه زده‌اند).

مَثَل کسانی که غیر از خدا سرپرستان و دوستانی اختیار کردند، همچون عنکبوت است، (که با آب دهان خود) با کوشش، خانه‌ای (برای خویش) برگرفت. و در حقیقت - اگر می‌دانستند - سست‌ترین خانه‌ها همان خانه‌ی عنکبوت است.

مثَل آنان که گرفتند جز خدا دوستانی مانند عنکبوت است که برگرفت خانه‌ای و هر آینه سست‌ترین خانه‌ها خانه عنکبوت است اگر بدانند

العنكبوت ٤٠	آیه ٤١	العنكبوت ٤٢
سوره : سوره العنكبوت نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«کَمَثَلِ الْعَنکَبُوتِ ...»: خانه عنکبوت هر چند از عجائب آفرینش است، ولی در سستی ضرب‌المثل است و سست‌تر از آن تصوّر نمی‌شود. «لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ»: اگر می‌دانستند! کاش می‌دانستند! این قید مربوط به بتها و معبودهای دروغین است؛ نه سستی خانه عنکبوت.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِنَ‌ اللَّهَ‌ لاَ يَسْتَحْيِي‌ أَنْ‌... (۳)

تفسیر

• آيات ۴۱ - ۵۵، سوره عنكبوت
• تمثيل اتخاذ ارباب و آلهه و روى آوردن به غير خدا به اتخاذ سست ترين خانه ها، خانهعنكبوت
• معنى و مفااد آيه شريفه : ((ان الله يعلم ما يدعون من دونه من شى ء...))
• خلقت ، تدبير و ولايت ملازم يكديگرند و هر سه مختص به خداى تعالى است
• چگونه نماز ايستادن را از فحشا و منكر باز مى دارد
• جواب به اين اشكال كه چرا بسيارى از نمازگزاران مرتكب كبائر و منكرات مى شوند؟
• حق مطلب در پاسخ اشكال فوق
• معناى ((ذكر)) و مقصود از اينكه درباره نماز فرمود: ((و لذكر الله اكبر))
• وجوه مختلفى كه مفسرين در معناى (ولذكر الله اكبر) گفته اند
• مقصود از مجادله نيكو با اهل كتاب كه بدان امر فرموده است
• احتجاج بر اثبات اينكه قرآن نازل از ناحيه خداى سبحان است
• بحث روايتى
• رواياتى در ذيل آيه : ((ان الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنكر و لذكر الله اكبر))
• رواياتى درباره ياد خدا و در ذيل (ولذكر الله اكبر)
• چند روايت حاكى از اينكه مراد از ((الذين اوتوا العلم )) ائمه (عليهم السلام ) هستند ودرباره شاءن نزول آيه : ((اولم يكفهم انا انزلنا عليك ...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - دوست گیرندگان غیرخدا، همانند عنکبوت اند که خانه اى بس سست و بى بنیاد، براى خود ساخته است. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتًا)

۲ - انتخاب کنندگان ولىّ و کارسازى غیر از خدا، همانند عنکبوت اند که براى خود خانه اى بى بنیاد، بنا کرده است. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتًا)

۳ - مشرکان، معبودان خود را، به عنوان کارساز و ولىّ براى خود، انتخاب مى کنند. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتًا) با توجه به آیه بعد - که در آن، از معبودان مشرکان سخن گفته شده است - احتمال دارد مراد از «أولیاء» همان معبودان مشرکان باشد.

۴ - کسانى که ولایت و کارسازى خدا را رها کنند و به سراغ غیرخدا بروند، مبتلا به اولیاى متعددى مى شوند. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت) جمع آورده شدن «أولیاء» احتمال دارد که ناظر به واقعیت خارجى باشد و آن، این است که گریزندگان از ولایت الهى، ارباب و اولیاى متعدد پیدا مى کنند.

۵ - استفاده از امور محسوس، براى تبیین معارف دقیق، از روش هاى هدایتى قرآن است. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتًا)

۶ - خانه عنکبوت، بى بنیاد و سست ترین خانه ها است. (و إنّ أوهن البیوت لبیت العنکبوت)

۷ - دوست گیرندگانِ غیرخدا، از سر جهل و نادانى، چنین انتخابى کرده اند. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت...لو کانوا یعلمون) متعلَّق «یعلمون» موهون بودن اتخاذ ولىّ غیرخدا است. بنابراین، نکته بالا، از آن استفاده مى شود.

۸ - ولىّ و کارساز گیرندگانِ غیرخدا، جاهلانه و از سر بى خبرى، انتخاب کرده اند. (مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتًا ... لو کانوا یعلمون)

۹ - معبود گزینىِ مشرکان ، سخت بى بنیاد و جاهلانه است.    مثل الذین اتّخذوا من دون اللّه أولیاء کمثل العنکبوت اتّخذت بیتًا و إنّ أوهن البیوت لبیت العنکبوت لو کانوا یعلمون

موضوعات مرتبط

• تشبیهات قرآن: تشبیه به عنکبوت ۱، ۲
• جهل: آثار جهل ۷، ۸
• دوستى: دوستى با غیرخدا ۱; منشأ دوستى با غیرخدا ۷
• دین: ارائه نمونه عینى در تبیین دین ۵
• عنکبوت: سستى خانه عنکبوت ۱، ۲، ۶
• قرآن: تشبیهات قرآن ۱، ۲
• مشرکان: پوچى عبادت مشرکان ۹; جهل مشرکان ۹
• معبودان باطل: ولایت معبودان باطل ۳
• معرضان ازخدا: تعدد اولیاى معرضان ازخدا ۴
• ولایت: قبول ولایت غیرخدا ۲، ۴، ۸
• هدایت: روش هدایت ۵