النساء ١٥٠
ترجمه
| النساء ١٤٩ | آیه ١٥٠ | النساء ١٥١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَن یُفَرِّقُوا بَیْنَ اللهِ وَ رُسُلِهِ»: می‌خواهند میان ایمان‌آوردن به خدا و ایمان آوردن به پیغمبرانش قائل به تفرقه و جدائی باشند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
نزول
محل نزول:
این آیه همچون دیگر آیات سوره نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
«شیخ طوسی» گوید: قتادة و سدى و مجاهد گويند: كه اين آيه درباره يهود و نصارى نازل گرديده و نيز گويند: كه كفار حقيقى اينان هستند و چون در آيه شريفه جمله «نؤمن ببعض و نكفر ببعض» مي‌باشد، شايد گمان برده شود كه در بعضى موارد داراى ایمان باشند. ولى چنين نيست بلكه در تمامى موارد كافر هستند.[۳]
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا «150»
قطعاً كسانى كه به خداوند و پيامبرانش كفر مى‌ورزند و مى‌خواهند ميان خدا و پيامبرانش جدايى بيفكنند و مى‌گويند: به بعضى ايمان مى‌آوريم و به بعضى كافر مى‌شويم، و مى‌خواهند در اين ميانه راهى در پيش گيرند، (كه مطابق هوس باشد، نه عقل و استدلال).
«1». نهج‌البلاغه، قصار 10.
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 200
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلاً (150)
«1» منهج الصادقين، جلد 3، صفحه 140 «قولوا فى الفاسق ...»
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 630
چون حق تعالى ذكر منافقان نمود، در عقب آن ذكر اهل كتاب فرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ: بدرستى كه آن كسانى كه كافر مى‌شوند به خدا و پيغمبران، وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ: و مى‌خواهند كه جدائى افكنند ميان خدا و رسولان او، به آنكه ايمان آرند به خدا و كافر شوند به انبياء، وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ: و گويند ايمان مى‌آوريم به بعضى از پيغمبران، وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ: و كافر مى‌شويم به بعضى ديگر. مراد يهودند كه مى‌گفتند:
ايمان داريم به موسى عليه السّلام و عزير عليه السّلام و متقدمين آنها از انبياء، و كافريم به عيسى عليه السّلام و محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و همچنين نصارى تصديق كردند عيسى و متقدمين انبياء را، و تكذيب نمودند حضرت خاتم را. وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا: و مى‌خواهند كه اتخاذ كنند ميان ايمان و كفر، راهى، و حال آنكه واسطه‌اى نيست، زيرا حق مختلف نمى‌باشد. پس ايمان به خدا تمام نمى‌شود، مگر به تصديق جميع رسل او، و كفر به بعضى، مانند كفر به كل باشد، در ضلال و غوايت. كما قال: فَما ذا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلالُ.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلاً (150)
ترجمه
همانا آنانكه كافر ميشوند بخدا و پيغمبرانش و ميخواهند كه جدائى اندازند ميان خدا و پيغمبرانش و ميگويند ايمان ميآوريم ببرخى و كافر ميشويم ببرخى و مى‌خواهند كه بگيرند ميان اين راهى را..
تفسير
كفر ملت واحده است كفر بانبياء خدا كفر بخدا است و كفر بخاتم انبياء كفر بتمام آنها است و ميان ايمان و كفر واسطه نيست پس كفار اعم از مشرك و ملحد و يهود و نصارى و مجوس و غيرهم يكسانند در كفر و ضلالت چون ايمان بخدا محقق نمى‌شود مگر بايمان بتمام انبيا و فرستادگان او و كسى نميتواند مدعى شود كه من بخدا و بعض انبيا ايمان دارم پس كافر محض نيستم و ميان ايمان و كفر راهى است براى من چنانچه يهود و نصارى ادعا داشتند و ميخواستند در اين ميان راهى براى گمراهى خودشان پيدا كنند كه خداوند آنرا باين آيه و آيه بعد مسدود فرمود.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِنَّ الَّذِينَ يَكفُرُون‌َ بِاللّه‌ِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُوا بَين‌َ اللّه‌ِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤمِن‌ُ بِبَعض‌ٍ وَ نَكفُرُ بِبَعض‌ٍ وَ يُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُوا بَين‌َ ذلِكَ سَبِيلاً (150) أُولئِك‌َ هُم‌ُ الكافِرُون‌َ حَقًّا وَ أَعتَدنا لِلكافِرِين‌َ عَذاباً مُهِيناً (151)
محققا كساني که كافر بخدا و پيغمبران او شده‌اند و ميخواهند بين خدا و رسولان او جدايي بيندازند و ميگويند ما ببعضي ايمان ميآوريم و ببعضي كافر ميشويم و ميخواهند از ميانه اينها راهي اتخاذ كنند اينها حقا كافر هستند و براي كفار خداوند مهيّا فرموده عذاب خوار كننده‌اي.
مفسرين گفتند که اينکه آيه در مذمت اهل كتاب است يهود و نصاري که تفرقه بين انبياء انداختند که يهود ايمان بانبياء قبل از عيسي آوردند و بعيسي (ع) و پيغمبر اسلام صلّي اللّه عليه و آله و سلّم كافر شدند و نصاري تا عيسي را ايمان آوردند و پيغمبر اسلام را كافر شدند.
لكن حق در مقام اينست که اينکه آيه در مذمت كسانيست که در احكام انبياء تصرف كردند آنچه مطابق با هواي نفس خود و سليقه خود باشد قبول ميكنند و آنچه بر خلاف آن باشد انكار و ردّ ميكنند و يك طريقه دل خواه خود اتخاذ ميكنند و اينها حقا كافر هستند و انبياء را راستگو نميدانند و تصديق بما جاءوا من عند اللّه
جلد 6 - صفحه 256
نميكنند و براي آنها عذاب خوار كننده مهيّا فرموده، و اينکه موضوع در جميع ملل ساري و جاري است يهود چه اندازه از احكام موسي و تورات را دور انداختند نصاري که كليه احكام عيسي را كنار گذاردند الّا چند حكم، امروز مسلمين بسيار از احكام قرآن و دستورات اسلام و فرمايشات پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و ائمه اطهار عليهم السلام و علماء اعلام را پشت سر انداختند و پشت پا زدند، مسئله ربوا، مسائل حدود و ديات، مسئله حجاب و موسيقي و آلات لهو بلكه نماز و روزه و زكاة و حج‌ّ حتي باب معاملات فاسده چه اندازه بطبقات مختلفه مخالفت ميكنند و ميگويند العياذ باللّه پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم پيش خود و بسليقه خود گفته و اشتباه كرده يا بمناسبت زمان خود گفته و قوانين اسلام را تغيير ميدهند و خود قانون جعل ميكنند و حال آنكه يكي از مهم شرائط اسلام تصديق بجميع ما جاء به النبي صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و بجميع ما جاء به سائر الانبياء است وَ المُؤمِنُون‌َ كُل‌ٌّ آمَن‌َ بِاللّه‌ِ وَ مَلائِكَتِه‌ِ وَ كُتُبِه‌ِ وَ رُسُلِهِ لا نُفَرِّق‌ُ بَين‌َ أَحَدٍ مِن رُسُلِهِ الاية سوره بقره آيه 285.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- کفر نسبت به برخى از پیامبران الهى، در حقیقت کفر به خدا و تمامى پیامبران اوست. (إنّ الذین یکفرون باللّه و رسله ... و یقولون نؤمن ببعض و نکفر ببعض) مضاف الیه کلمه «بعض»، در هر دو مورد، «رسل» است، یعنى ایمان به برخى از پیامبران و کفر به برخى دیگر. و نیز جمله «یقولون»، در حقیقت تفسیر «یکفرون باللّه و رسله»، مى باشد.
۲- پذیرش برخى از احکام دین و انکار برخى دیگر، کفر به خدا و رسول و به منزله انکار تمامى آن دین است.* (إنّ الذین یکفرون باللّه و رسله و یریدون أن یفرقوا ... أولئک هم الکفرون) با توجه به واژه رسول مى توان گفت: آیه شامل تبعیض در اعتقاد به احکام و رسالت یک دین نیز مى شود ; یعنى همانگونه که انکار برخى از رسولان به منزله انکار همه پیامبران است، انکار برخى از تعالیم انبیا نیز انکار تمامى آن دین است.
۳- اعتقاد به خدا و همه انبیا و رسالت آنان، شرط تحقق ایمان (إنّ الذین یکفرون باللّه و رسله و یریدون أن یفرقوا ... أولئک هم الکفرون)
۴- وجود تلازم میان ایمان به خدا و ایمان به رسالت انبیاى الهى (و یریدون أن یفرقوا بین اللّه و رسله ... و یریدون ان یتخذوا بین ذلک سبیلا)
۵- اهل کتاب با انکار رسالت پیامبر (ص)، در حقیقت به خدا و تمامى پیامبران و پیامبر خویش کافرند. (إنّ الذین یکفرون ... و یقولون نؤمن ببعض و نکفر ببعض ... أولئک هم الکفرون) بنا به گفته مفسران و به دلیل آیات بعد، مراد از «الذین یکفرون ...»، اهل کتاب هستند.
موضوعات مرتبط
- اهل کتاب: کفر اهل کتاب ۵
- ایمان: به انبیا ۳ ; ایمان به خدا ۳، ۴ ; ایمان به نبوّت ۳، ۴ ; شرایط ایمان ۳ ; متعلق ایمان ۳، ۴
- دین: تکذیب بخشى از دین ۲ ; قبول بخشى از دین ۲
- کفر: به انبیا ۱، ۲، ۵ ; کفر به خدا ۱، ۲، ۵ ; کفر به محمّد (ص) ۵ ; موارد کفر ۱، ۲، ۵
- محمّد (ص): تکذیب نبوّت محمّد (ص) ۵
منابع
- ↑ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۳.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه، ص ۲۵۸.
- ↑ صاحب كشف الاسرار از قول كلبى و مقاتل چنين گويد: كه اين آيه درباره يهوديان آمده مانند عامر بن مخلد و يزيد بن زيد كه به عيسى و انجيل كافر شده بودند و نيز به محمد و قرآن هم كافر شده بودند، عطا گويد: درباره طوائف بنى‌قريظه و بنى‌نضير و بنى‌قينقاع نازل شده كه به خداوند ايمان آورده بودند ولى به پيامبران او كافر شدند و نيز از قتاده نقل كنند كه درباره يهوديان و مسيحيان هر دو نازل شده زيرا يهوديان به حضرت عیسی|عيسى و انجيل او كافر شدند و مسيحيان به حضرت محمد|محمد و قرآن او كافر گشتند.
