النساء ١٢١
ترجمه
| النساء ١٢٠ | آیه ١٢١ | النساء ١٢٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَحِیصاً»: مهرب و مفرّ. خلاص و نجات. اسم مکان یا مصدر میمی از ماده (حیص) است.
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصاً «121»
(شيطان) به آنان وعده مى‌دهد و ايشان را در آرزو مى‌افكند و شيطان جز فريب، وعده‌اى به آنان نمى‌دهد. آنانند كه جايگاهشان دوزخ است و از آن راه گريزى نيابند.
نکته ها
«محيص» از «حيص» به معناى عدول و صرف نظر كردن است.
وقتى آيه‌ى 135 آل‌عمران در مورد بخشايش گناهان از سوى خداوند نازل شد ابليس با فريادى يارانش را جمع كرد و گفت: با توبه‌ى انسان، همه‌ى زحمات ما ناكام مى‌شود. هر يك سخنى گفتند. يكى از شياطين گفت: هر گاه كسى تصميم به توبه گرفت، او را گرفتار آرزوها و وعده‌ها مى‌كنم تا توبه را به تأخير اندازد. ابليس راضى شد. «1»
هم خدا و هم شيطان وعده داده‌اند، ولى وعده‌ى الهى راست «وَ لَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ» «2» و وعده‌هاى شيطان جز دروغ و فريب چيز ديگرى نيست. «وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّا غُرُوراً»
نشانه‌ى وعده‌هاى شيطان، دعوت به تنگ نظرى و فساد است. در آيه‌ى ديگر مى‌خوانيم:
«الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشاءِ» «3»
«1». تفسير صافى.
«2». حج، 47.
«3» بقره 268.
جلد 2 - صفحه 168
پیام ها
1- دلبستگى به آرزوها، افتادن در دام فريب شيطان است. «يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ»
2- آنان كه به ديگران- حتّى به كودكان- وعده‌ى دروغ مى‌دهند، كارى شيطانى مى‌كنند. وَ ما يَعِدُهُمُ ...
3- دوزخ، براى گروهى جايگاه ابدى و خلود است. مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ...
4- تهديد به كيفر، يكى از شيوه‌هاى جلوگيرى از فساد است. «مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ»
5- از همه‌ى ناگوارى‌هاى دنيا مى‌توان گريخت، ولى از عذاب آخرت هرگز! «لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصاً»
6- در آخرت، برگشت امكان ندارد، پس تا از دنيا نرفته‌ايم از بدى‌ها برگرديم.
لا يَجِدُونَ ...
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصاً (121)
أُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ: آن گروه عابدين بتان و تابعين شيطان، جا و مكان ايشان جهنم است، وَ لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصاً: و نيابند ايشان، از جهنم گريزگاهى كه به آنجا نقل مكان كنند و از شدت عذاب به آن ملتجى شوند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ لا يَجِدُونَ عَنْها مَحِيصاً (121)
ترجمه
آنگروه آرامگاهشان دوزخ است و نمييابند از آن گريز گاهى..
تفسير
پيروان شيطان بقول مطلق يا در اصول دين و مذهب يا در فروع بدون ندامت و توبه مأوى و منزلشان در آخرت جهنم است و مفرّ و ملجأ و جاى خلاصى براى آنها نيست و در آنروز پشيمانى سودى ندارد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أُولئِكَ مَأواهُم جَهَنَّمُ وَ لا يَجِدُونَ عَنها مَحِيصاً (121)
مأوي جايگاه و فرودگاه است که جايگاه مغرورين جهنم است، و محيص فرارگاه و پناه‌گاه است که اينها هيچ پناهگاهي ندارند و راه فرار از براي آنها نيست و تمام درها بروي آنها بسته ميشود، درب مغفرت، درب رحمت، درب شفاعت دربهاي بهشت، درب سعادت و رستگاري و ساير دربهاي خير، و اينکه آيه شريفه از ادله خلود اهل عذاب است در جهنم چنانچه بسياري از آيات بر او ناطق است
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- دوزخ، جایگاه و فرجام گمراهان و فریب خوردگان از شیطان (أولئک ماویهم جهنم و لایجدون عنها محیصاً)
۲- دوزخ، فرجام پذیرندگان ولایت شیطان (و من یتخذ الشیطن ولیاً ... أولئک ماویهم جهنم و لایجدون عنها محیصاً)
۳- ورود به جهنم، زیانى آشکار است. (فقد خسر خسراناً مبیناً ... أولئک ماویهم جهنم) جمله «أولئک ...» مى تواند بیان خسارتى باشد که در جمله «فقد خسر ...» به آن تصریح شده است.
۴- آرزوهاى شیطانى، تحریم حلالهاى الهى و تغییر در آفرینش طبیعى و اولیه موجودات، از عوامل ورود به جهنم (لامنینهم و الامرنهم فلیبتکن ءإذان الانعم ... أولئک ماویهم جهنم)
۵- هیچ راه نجات و گریزى از جهنم، پس از ورود به آن نیست. (أولئک ماویهم جهنم و لایجدون عنها محیصاً) جمله «لایجدون ...» مى تواند بیان و توصیف اهل جهنم پس از ورود به آن باشد. کلمه «محیص»، اسم مکان و به معناى گریزگاه است.
۶- ورود گمراهان و فریب خوردگانِ از شیطان به جهنم، حتمى است. (و ما یعدهم الشیطن الا غروراً. أولئک ماویهم جهنم و لایجدون عنها محیصاً) بنابر اینکه جمله «لایجدون ...» بیان و تأکید حقیقتى باشد که جمله «ماویهم جهنم» آن را افاده مى کند. یعنى آنان که داراى صفات ذکر شده هستند، راهى جز ورود به جهنم ندارند.
موضوعات مرتبط
- آرزو: ى ناپسند ۴
- پیروان شیطان:۱
- جهنّم: فرجام جهنّم ۲ ; جاودانگى در جهنّم ۵ ; موجبات جهنّم ۴، ۶ ; ورود به جهنّم ۳، ۵، ۶
- جهنمیان:۲، ۶
- حلال: تحریم حلال ۴
- زیان: موارد زیان ۳
- شقاوت: عوامل شقاوت ۳
- شیطان: اغواگرى شیطان ۱ ; قبول ولایت شیطان ۲
- گمراهان: فرجام گمراهان ۱ ; گمراهان در جهنم ۱، ۶
- موجودات: تغییر موجودات ۴
