آل عمران ١٨٤
ترجمه
| آل عمران ١٨٣ | آیه ١٨٤ | آل عمران ١٨٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«زُبُر»: جمع زَبُور، کتاب مشتمل بر مواعظ. کتاب آسمانی داود (نگا: نساء / و انبیاء / . «کِتَاب»: مراد جنس کتاب است و شامل تورات و انجیل و صُحُف ابراهیم می‌گردد. عطف آن بر ما قبل خود، عطف عامّ بر خاصّ است. «مُنِیر»: روشنگر راه حق.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«184» فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنِيرِ
(بنابراين) پس اگر تو را تكذيب كردند (چيز تازه‌اى نيست، زيرا) انبياى قبل از تو نيز كه همراه با معجزات و نوشته‌ها و كتاب روشنگر آمده بودند، تكذيب شدند.
پیام ها
1- آشنايى با تاريخ گذشتگان، روحيه‌ى صبر و مقاومت را در انسان بالا مى‌برد.
«فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ»
2- تمام انبيا، مخالفانى داشته‌اند. «كُذِّبَ رُسُلٌ»
3- حركت انبيا در طول تاريخ، يك حركت فرهنگى، فكرى و اعتقادى بوده است. «بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ»
4- معجزات پيامبران متنوّع بوده‌اند، ولى اصول همه‌ى اديان يكى بوده است.
كلمه‌ى «بِالْبَيِّناتِ» جمع، ولى «الْكِتابِ» مفرد آمده است.
تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 667
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنِيرِ (184)
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 318
فَإِنْ كَذَّبُوكَ: پس اگر تكذيب نمودند تو را اى پيغمبر، محزون مباش، فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ: پس بتحقيق تكذيب شدند پيغمبرانى كه پيش از تو بودند، با آنكه، جاؤُ بِالْبَيِّناتِ: آورده بودند حجتهاى روشن و معجزه‌هاى آشكارا، وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنِيرِ: و مواعظ زاجره و كتاب روشن كننده حلال و حرام، مانند تورات و انجيل.
بيان: «زبر» چيزى است كه مشتمل بر حكم و مواعظ و نصايح باشد، مانند «زبور» حضرت داود عليه السّلام. و كتاب چيزى است كه متضمن شرايع و احكام باشد، و لذا در مواضع قرآن، كتاب و حكمت متعاطف شده.
تتمه: آيه شريفه در مقام تسليت خاطر مبارك حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم است كه به سبب خواستن معجزات دلبخواهى و تكذيب آنان، اندوهگين مباش، زيرا نسبت به انبياء سلف، همين معامله را منظور داشتند.
پس واگذار ايشان را كه ما جزا خواهيم داد بعد از موت.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ جاؤُ بِالْبَيِّناتِ وَ الزُّبُرِ وَ الْكِتابِ الْمُنِيرِ (184)
ترجمه
پس اگر تكذيب كنند تو را پس بتحقيق تكذيب كرده شدند پيغمبرانى پيش از تو كه آوردند معجزات و كتب حكمت و كتاب نور دهنده را..
تفسير
پس از اين مقالات فاسده و توقعات بيجا كه موجب كدورت خاطر شريف نبوى بود خداوند آنحضرت را تسلى داده كه اين تكذيب اختصاص بتو ندارد و ساير انبياء عظام و آباء گرام تو از قبيل نوح و ابراهيم و اسمعيل هم با تو همدرد بودند و آنها هم مبتلا بتكذيب پدران اينها بودند و صبر نمودند با آنكه معجزات باهرات داشتند و كتب حكمت مشتمل بر مواعظ و زواجر آوردند و نيز كتاب مشتمل بر شرايع و احكام آوردند كه موجب هدايت و راهنمائى بود مانند موسى و عيسى كه تورية و انجيل آوردند و زبر جمع زبور است كه اسم كتاب حضرت داود است و نيز صادق است بر كتب حكمت و وعظ و زجر و كتاب در لسان قرآن دستور آسمانى است نسبت بتكاليف مردم لذا مى‌بينيم در آيات غالبا با حكمت مترادف شده و با لزبر نيز قرائت شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَد كُذِّبَ رُسُلٌ مِن قَبلِك‌َ جاؤُ بِالبَيِّنات‌ِ وَ الزُّبُرِ وَ الكِتاب‌ِ المُنِيرِ (184)
پس اگر تو را تكذيب نمودند پس بتحقيق که پيغمبراني پيش از تو هم تكذيب
جلد 4 - صفحه 448
كردند با اينكه آمدند با معجزات ظاهره و كتب مواعظ شافيه و كتاب دستور روشني براي تسليت قلب مطهّر حضرت رسالت صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و عدم تأثّر از ايمان نياوردن كفار خاصه يهود غنود خداوند اينکه آيه را نازل فرمود که اهل باطل هميشه بوده و هستند و دستگاه شيطان هميشه در جريان است و معاند حق بسيار هستند از اول خلقت تا آخر آن قدر انبياء آمدند و قوم آنها را تكذيب كردند مثل قوم نوح، ابراهيم، لوط، هود، صالح، موسي، شعيب، ذي الكفل، رسل انطاكيه، عيسي و غيرهم.
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَد كُذِّبَ رُسُلٌ مِن قَبلِك‌َ با اينكه چنانچه تو براي قومت اقامه معجزات باهرات که اعظم آنها همين قرآن است نموده آنها هم:
جاؤُ بِالبَيِّنات‌ِ اقامه معجزات باهرات نمودند و چنانچه تو آنها را پند و اندرز دادي و مواعظ كافيه شافيه كردي آنها هم قوم خود را که مفاد و الزبر همين است زيرا جمع زبور است و زبور كتابي را گويند که در آن پند و اندرز باشد، چنانچه در اخبار دارد که سؤال كردند از زبور حضرت داود فرمودند كل‌ّ ان مواعظ بود، و چنانچه تو براي آنها دستورات قرآني و فرامين ربّاني و اوامر و نواهي سبحاني را آوردي آنها هم مثل صحف آدم و نوح و ابراهيم و تورات و انجيل آوردند که مراد از وَ الكِتاب‌ِ المُنِيرِ است، و ظاهر اينکه است که الف و لام الكتاب جنس است شامل تمام آنها ميشود بقرينه جاءوا نه عهد باشد که خصوص تورات باشد چنانچه مفسرين توهّم نمودند.
449
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 184))- در این آیه خداوند پیامبر خود را دلداری می‌دهد، می‌فرماید:
«پس اگر (این بهانه جویان) تو را تکذیب کنند (چیز تازه‌ای نیست) رسولان پیش از تو (نیز) تکذیب شدند» (فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ).
«در حالی که آن پیامبران، هم نشانه‌های روشن و معجزات آشکار با خود داشتند» (جاؤُ بِالْبَیِّناتِ). «و هم نوشته‌های متین و محکم و کتاب روشنی بخش آورده بودند» (وَ الزُّبُرِ وَ الْکِتابِ الْمُنِیرِ).
نکات آیه
۱- تکذیب پیامبر (ص) از سوى یهود (فان کذّبوک)
۲- اندوه پیامبر (ص) به جهت تکذیب آن حضرت از سوى یهود* (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک) لحن آیه حکایت از اندوه پیامبر (ص) نسبت به تکذیبش دارد، و برخى جواب شرط را محذوف دانسته اند و چنین گفته اند: ان کذّبوک فلا تحزن. از این رو، جمله «فقد کذّب» را علّت «لا تحزن» گرفته اند.
۳- دلدارى خداوند به پیامبر (ص) به جهت تکذیب آن حضرت از سوى یهود (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک)
۴- ترغیب پیامبر (ص) از سوى خداوند به پایدارى در انجام رسالت، على رغم تکذیب و مخالفت مردم (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک)
۵- یهودیان، در گستره رسالت پیامبر (ص) (فان کذّبوک) از اینکه یهود، پیامبر (ص) را تکذیب کردند، معلوم مى شود که پیامبر (ص) آنان را نیز به پذیرش اسلام دعوت مى کرد.
۶- تکذیب رسالت انبیا، از شیوه هاى رایج براى مخالفت با آنان* (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک)
۷- تکذیب رسالت بسیارى از انبیا، على رغم برخوردارى آنان از دلایل روشن (برهان و معجزه) (فان کذّبوک فقد کذّب رسل من قبلک جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر)
۸- تکذیب کنندگان پیامبران، مورد سرزنش و ملامت خداوند (فان کذّبوک ... جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) جمله «جاؤ بالبیّنات»، حال و یا صفت براى «رسل» است یعنى با اینکه انبیا دلایلى روشن براى رسالت خویش داشتند، امّا عده اى با آنان مخالفت کردند و این تعبیر، گویاى مذمّت شدید از آنان است.
۹- رسولان الهى برخوردار از دلایل روشن (برهان و معجزه) و داراى «زُبُر» (کتابهاى مشتمل بر حکمت و موعظه) و نیز آورنده کتابِ روشن و روشنگر (رسل من قبلک جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) «منیر»، به معناى روشنگر و نیز به معناى روشن آمده است.
۱۰- روشنگرى کتب آسمانى در همه ابعاد مورد نیاز (جاءو ... و الکتب المنیر) بر این مبنا که «منیر»، به معناى روشنگر باشد، متعلق آن حذف شده است تا دلالت بر عموم و شمول کند. یعنى هر آنچه مردم از آن کتاب توقع داشته و بدان نیازمند باشند، در آن بیان شده است.
۱۱- قابل فهم بودن کتب آسمانى و حجیّت ظواهر آن (جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) اگر کتب آسمانى قابل فهم نباشد، نه روشن خواهد بود و نه روشنگر، و آنگاه که قابل فهم باشد، ظاهر آن براى مکلّفین حجت است.
روایات و احادیث
۱۲- تکذیب رسالت بسیارى از انبیا، على رغم برخوردارى ایشان از دلایل روشن و کتب آسمانى و احکام حلال و حرام (فان کذّبوک ... جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) امام باقر (ع) درباره آیه فوق فرمود: «فان کذّبوک فقد ... جاؤ بالبیّنات»، هى الآیات «و الزّبر» و هى کتب الانبیاء بالنبوة «و الکتاب المنیر»، الحلال و الحرام.[۱]
موضوعات مرتبط
- احکام: منابع احکام ۱۲
- استقامت: تشویق به استقامت ۴
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۳، ۴
- انبیا: احتجاج انبیا ۷، ۹، ۱۲ ; تکذیب انبیا ۶، ۷، ۸، ۱۲ ; مخالفت با انبیا ۶ ; معجزه انبیا ۷، ۹
- کتب آسمانى:۱۲ تعالیم کتب آسمانى ۱۲ ۹، ۱۰ ; حجیّت کتب آسمانى ۱۲ ۱۱ ; فهم کتب آسمانى ۱۲ ۱۱
- محمّد (ص): اندوه محمّد (ص) ۲ ; تشویق محمّد (ص) ۴ ; تکذیب محمّد (ص) ۱، ۲، ۳، ۴ ; دلدارى به محمّد (ص) ۳ ; محدوده مسؤولیت محمّد (ص) ۵
- مکذّبان: سرزنش مکذّبان ۸
- یهود:۱، ۲، ۳، ۵
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۱۲۷ ; تفسیر برهان، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱.
