الشعراء ١٠٤
ترجمه
الشعراء ١٠٣ | آیه ١٠٤ | الشعراء ١٠٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«وَ إِنَّ رَبَّکَ ...»: تکرار این نوع جملهها دلداری مؤثّری است برای پیغمبر و مؤمنان اندک صدر اسلام، و برای اقلیت مؤمنان در برابر اکثریّت گمراهان در هر عصر و زمان.
تفسیر
- آيات ۶۹ - ۱۰۴، سوره شعرا
- سؤ ال و جواب و مهاجه ابراهيم عليه السّلام با پدر و قوم خود درباره پرستش بتها
- توضيحى در باره حقيقت بت پرستى و اينكه بت بصورت قبله اى براى عبادت خداىسبحان نبوده است
- اعتراض ابراهيم عليه السّلام بر بت پرستى قوم خود
- ابراهيم عليه السّلام رب العالمين را با وصف خلق و هدايت (تدبير) معرفى و توصيف مىكند (الذى خلقنى فهو يهدين ...)
- اشاره ابراهيم عليه السّلام به نعمتهاى مادى خداوند
- وجه اينكه ابراهيم عليه السّلام فرمود به مغفرت خدا طمع دارم ، و مراد از خطيئه اى كهبه خود نسبت دارد
- مقصود از ((حكم )) و الحاق به صالحين كه ابراهيم عليه السّلام (از پروردگار خودتقاضا كرد (رب هب لى حكما والحقتى بالصالحين )
- مراد از ((لسان صدق در آخرين )) در دعاى ابراهيم عليه السّلام : ((واجعل لى لسان صدق فى الاخرين ))
- بيان اينكه سود نداشتن مال و فرزندان در قيامت نتيجه انحلال اجتماع مدنى و بطلان اسباب اعتبارى در آن روز است
- وجوه مختلف در باره مفاد و نوع استثناء ((الا من اتى اللّه بقلب سليم )) در آيه : يوم لاينفع ...))
- فرجام بد مشركان و جنود ابليس در قيامت
- بحث روايتى (رواياتى درباره ((لسان صدوق فى الاخرين ))، استغفار ابراهيم عليهالسّلام براى پدر، قلب سليم ، شفاعت و...)
- دو روايت در ذيل ((و اغفر لابى )) و تصويرحال فرزند مؤ من و پدر مشرك در قيامت
- بيزارى مجرمين در روز قيامت از يكديگر
- دو روايت در ذيل ((فما لنا من شافئين ...)) و نااميدى كافران از شفاعت روز جزا
- آيات ۶۹ - ۱۰۴، سوره شعرا
- سؤ ال و جواب و مهاجه ابراهيم عليه السّلام با پدر و قوم خود درباره پرستش بتها
- توضيحى در باره حقيقت بت پرستى و اينكه بت بصورت قبله اى براى عبادت خداىسبحان نبوده است
- اعتراض ابراهيم عليه السّلام بر بت پرستى قوم خود
- ابراهيم عليه السّلام رب العالمين را با وصف خلق و هدايت (تدبير) معرفى و توصيف مىكند (الذى خلقنى فهو يهدين ...)
- اشاره ابراهيم عليه السّلام به نعمتهاى مادى خداوند
- وجه اينكه ابراهيم عليه السّلام فرمود به مغفرت خدا طمع دارم ، و مراد از خطيئه اى كهبه خود نسبت دارد
- مقصود از ((حكم )) و الحاق به صالحين كه ابراهيم عليه السّلام (از پروردگار خودتقاضا كرد (رب هب لى حكما والحقتى بالصالحين )
- مراد از ((لسان صدق در آخرين )) در دعاى ابراهيم عليه السّلام : ((واجعل لى لسان صدق فى الاخرين ))
- بيان اينكه سود نداشتن مال و فرزندان در قيامت نتيجه انحلال اجتماع مدنى و بطلان اسباب اعتبارى در آن روز است
- وجوه مختلف در باره مفاد و نوع استثناء ((الا من اتى اللّه بقلب سليم )) در آيه : يوم لاينفع ...))
- فرجام بد مشركان و جنود ابليس در قيامت
- بحث روايتى (رواياتى درباره ((لسان صدوق فى الاخرين ))، استغفار ابراهيم عليهالسّلام براى پدر، قلب سليم ، شفاعت و...)
- دو روايت در ذيل ((و اغفر لابى )) و تصويرحال فرزند مؤ من و پدر مشرك در قيامت
- بيزارى مجرمين در روز قيامت از يكديگر
- دو روايت در ذيل ((فما لنا من شافئين ...)) و نااميدى كافران از شفاعت روز جزا
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، برخوردار از حمایت ویژه پروردگار در برابر کافران حق ستیز (و ما کان أکثرهم مؤمنین . و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم) با توجه به تعریض آیه قبل در باره حق ناپذیر بودن بیشتر مشرکان صدراسلام، آیه یاد شده پیامبر(ص) را بدین گونه مورد خطاب قرار مى دهد که: اى پیامبر! تو از این بابت نگران نباش; زیرا در حمایت ویژه ما هستى و ما با قدرت قاهر و شکست ناپذیر خود دشمنانت را سرکوب خواهیم کرد; چنان که دشمنان ابراهیم را ناکام کردیم.
۲ - خدا، تنها قدرت قاهر و شکست ناپذیر (و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم) «العزیز» مسند همراه با «ال» جنس و مفید حصر مى باشد.
۳ - عزّت و شکست ناپذیرى خدا، آمیخته با رحمت و مهر او به بندگان (و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم) برداشت یاد شده بدان احتمال است که «رحیم» صفت «عزیز» باشد; نه خبر دوم.
۴ - فرجام شوم اخروى قوم شرک پیشه ابراهیم نمود عزّت و قهر الهى (و ما کان أکثرهم مؤمنین . و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم)
۵ - مهلت خداوند به کافران حق ستیز صدراسلام، ناشى از رحمت و لطف او بود; نه برخاسته از ضعف و ناتوانى وى. (و ما کان أکثرهم مؤمنین . و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم) یادکرد سرگذشت حضرت ابراهیم(ع) و فرجام اخروى مشرکان، هشدارى است به شرک پیشگان صدراسلام که اگر بر آنان عذاب نازل نمى شود، نه از ناتوانى حق تعالى است; بلکه از باب رحمت او بر مردمان است و چون زمینه آن به پایان برسد، عزّت و قهر الهى گریز ناپذیر خواهد بود.
۶ - خداوند، عزیز و رحیم است. (و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم) کلمه «الرحیم» مى تواند خبر بعد از خبر باشد. برداشت یاد شده بر پایه این احتمال است.
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: رحیم ۶; عزیز ۶
- حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۱
- خدا: آثار رحمت خدا ۵; آثار لطف خدا ۵; اختصاصات خدا ۲; خدا و عجز ۵; رحمت خدا ۳; عزت خدا ۲; قدرت خدا ۲; مهلت هاى خدا ۵; نشانه هاى عزت خدا ۴; ویژگیهاى عزت خدا ۳
- قوم ابراهیم: فرجام اخروى قوم ابراهیم ۴; فرجام شوم قوم ابراهیم ۴
- کافران: منشأ مهلت به کافران صدراسلام ۵
- محمد(ص): حامى محمد(ص) ۱; دشمنان محمد(ص) ۱